Hoe run je een boerenbedrijf mét hart voor de natuur? Hengelose filmmaker brengt dat dilemma naar het witte doek
De titel van de film zegt alles: 'Vogels kun je niet melken'. Het zijn de woorden van een van de zoons van Bote de Boer. De Boer is een Friese agrariër, die z'n hele leven in dienst gesteld van de grutto, een met uitsterven bedreigde weidevogel. Zijn zoons echter willen investeren in het bedrijf en dat gaat onherroepelijk ten koste van deze steltloper. De wrijving die dat oplevert, is op film vastgelegd door de geboren Hengelose Barbara Makkinga. De Twentse première is dit weekend in Concordia Enschede.
Makkinga was voorbestemd in de voetsporen te treden van haar inmiddels overleden vader. Die hield als huisarts praktijk aan de Enschedesestraat in Hengelo. Ze heeft zelfs enkele jaren geneeskunde gestudeerd, voordat ze via de filmacademie een switch maakte naar het vak van filmmaker: "Ik heb altijd een grote interesse gehad in het sociaal-maatschappelijke. Ik was vooral geïnteresseerd in de verhalen van mensen, niet met welk pilletje ze geholpen zouden zijn. Als filmmaker zoek ik altijd naar mensen met een verhaal, naar vechters, naar mensen die ergens voor gaan. Bote de Boer is zo iemand."
Het zaadje voor een film over de grutto werd twintig jaar geleden al geplant, toen Makkinga research deed naar de tocht van de grutto vanuit Friesland naar Afrika en terug. Daar kwam toen geen film of documentaire van, maar het idee liet haar niet los: "Ik wilde het menselijke verhaal, dat van een boerengezin, combineren met dat van de bedreigde vogels. Ik heb daarbij met zeer ervaren natuurfilmers gewerkt. De grutto is filmisch heel mooi. Het ene moment vliegt-ie over het land (daarvoor zijn met een drone prachtige beelden gemaakt, red.), het andere moment staat-ie in het gras en zie je close-ups van het nest, van de jongen."
Andere aanpak
Bote de Boer is een Friese boer met vier zoons en een dochter. Drie van de jongens willen ook boer worden of zijn het al. Waar hun vader en de generaties voor hem prima konden leven van wat de boerderij opbracht en daarbij ook nog eens ruimte lieten voor de natuur, moeten de zoons het anders aanpakken. Waar Bote het gras niet al te vaak maait en rond de nesten al helemaal niet, willen de zoons het - voor een maximale opbrengst - graag anders doen.
'Kraamkamer van de grutto'
Makkinga: "Voor de film was ik specifiek op zoek naar een boer die in harmonie met de natuur werkt. Bote bleek hét voorbeeld te zijn. Hij heeft een bedrijf met erg veel grond in Friesland, de provincie die wel de 'kraamkamer van de grutto' wordt genoemd. Hij heeft enorm veel liefde voor die vogel, maar zijn jongens wrijven het hem in de film meermaals onder de neus: 'jouw liefde wordt onze ondergang. Wij krijgen straks geen geld meer van de bank'."
Irene Schouten en haar familie
Barbara Makkinga heeft al tal van films en documentaires gemaakt. 'Het leven gaat niet altijd over tulpen' kreeg bekendheid omdat oud-topschaatser Irene Schouten erin voorkomt. Het verhaal draait om Irenes moeder, die getroffen wordt door een hersenbloeding. Hoe dit gegeven ingrijpt op het tulpenbedrijf van de familie en op de sportcarrière van dochter Irene en zoon Simon is op aangrijpende wijze door Makkinga vastgelegd.
De tegenwoordig in Abcoude woonachtige oud-Hengelose wil niet prijsgeven hoe de twee verschillende gedachten uiteindelijk bij elkaar komen, 'maar het is zeker een hoopvolle film geworden'. "Ik wil de kijkers laten zien en voelen voor welke dilemma's boeren vandaag de dag staan. Iedereen voelt sympathie voor Bote, maar ik kan me zijn zoons ook heel goed voorstellen.
Concordia Enschede
'Vogels kun je niet melken' beleeft dit weekend zijn Twentse première in Concordia in Enschede. Kijk hier voor data en tijden. Later zal de film ongetwijfeld ook in filmhuizen in de regio te zien zijn. "Maar helaas heb ik dat zelf niet in de hand", besluit de filmmaakster.
Gerelateerd
