Bijna vijf jaar lagen de plannen voor een bungalowpark op Het Rutbeek in Enschede stil. Maar nu is er witte rook. Het college van Enschede stelt voor om het bestemmingsplan van de recreatieplas te veranderen, zodat initiatiefnemer Paul van der Meché er 250 vakantiehuisjes kan bouwen. De bezwaren van meer dan 120 omwonenden ten spijt. Zij vrezen dat de komst van het recreatiepark ten koste gaat van de bezoekers en de natuur en zijn een petitie gestart om de gemeenteraad van hun zorgen te overtuigen.
Al vele jaren wordt er gesproken over recreatiewoningen op Het Rutbeek. In de jaren tachtig is er in bestemmingsplannen al rekening gehouden met zo'n ontwikkeling in de toekomst. Maar die bleef uit. Tot ongeveer tien jaar geleden Van der Meché (ooit bedenker van doe-het-zelfconcept Multimate) zich meldde. Ondanks een vergunning voor de bouw van 290 huisjes gebeurde niets. Door veranderende marktomstandigheden schroefde de ontwikkelaar het plan terug tot 250 bungalows van iets groter formaat.
Voor de gewijzigde plannen was een nieuw bestemmingsplan nodig. Het inspraakproces is in 2019 doorlopen. Er zijn 27 zienswijzen ingediend, waarvan één namens 120 omwonenden. De inmiddels bekende stikstofuitspraak van de Raad van State - waarbij vele (bouw)plannen waaronder op de oude Vliegbasis Twenthe met één pennenstreek van tafel gingen - gooide aan het einde van dat jaar roet in het eten.
Kortgezegd moest Van der Meché op zoek naar een oplossing voor de stikstofdepositie op beschermde natuurgebieden. Het proces kwam daardoor stil te liggen. De onzekere coronaperiode zorgde voor nog meer vertraging, maar aan het einde van 2022 kondigde de initiatiefnemer in een stadsdeelvergadering aan dat hij en een agrariër in de omgeving een overeenkomst hadden bereikt voor de overname van de stikstofrechten voor 15 koeien. Volgens B&W wordt daarmee het beoogde resultaat bereikt.
De achterliggende berekeningen en onderzoeken zijn nog niet openbaar gemaakt. Heel inhoudelijk kunnen ook omwonenden er dus nog niet op reageren. "Een proces dat zestien weken had moeten duren is nu na bijna vijf jaar weer hervat", aldus Chris Eijkholt. "Nu krijgen we de antwoorden op de zienswijze die toen is opgesteld en hebben we maar twee weken (dinsdag 26 maart is de behandeling in de stadsdeelvergadering, red.) om ons voor te bereiden."
De 250 vakantiehuisjes die op Het Rutbeek zouden moeten komen, worden gasloos gebouwd. Dat houdt in dat er voor de verwarming wordt gekozen voor warmtepompen. Tevens worden de huisjes voorzien van zonnepanelen. Ook voor de riolering moet zorg worden gedragen. Afvalwater lozen op Het Rutbeek mag niet, want dat is een officiële zwemplas. Dat betekent dat er een aansluiting moet worden gemaakt op de dichtstbijzijnde drukriolering of dat er op het eigen terrein aan waterzuivering moet worden gedaan.
Eén van de belangrijkste bezwaarpunten van de omwonenden is stikstofdepositie op het nabijgelegen Natura 2000-gebied Buurserzand. Ondanks het uitkopen van een agrariër, denken zij dat deze maatregel juridisch geen stand houdt. "We zien veel parallellen met het vliegveld", verwijst Jan Kuipers naar een aangepast bestemmingsplan voor een evenemententerrein dat onlangs opnieuw door de Raad van State is vernietigd. "Maar we hebben geen tegenonderzoek laten uitvoeren, dus zegt de gemeente van het onderzoek van de ondernemer uit te gaan."
Andere grote bezwaren van omwonenden richten zich op de teloorgang van ruimte voor recreanten en natuur. Eijkholt: "Een derde deel van Het Rutbeek wordt straks ingenomen. Er wordt een landtong gecreëerd." De huidige fiets- en wandelpaden langs het zuidoostelijke gebied van de recreatieplas dreigen daardoor te verdwijnen. En hetzelfde geldt volgens de omwonden voor vele bomen, waar dieren hun thuis hebben gevonden. In de stukken staat overigens aangegeven dat de initiatiefnemer zorg zal dragen dat het bosgebied ten noorden van het recreatiepark beter wordt ingericht als leefgebied van de levenbarende hagedis.
Lees verder onder de afbeelding.
Voor het Recreatieschap Twente (eigenaar van de recreatieplassen in Twente en eigendom van de veertien gemeenten) is de ontwikkeling van een bungalowpark een manier om via pacht extra inkomsten binnen te halen. Ook het college van Enschede wrijft zich al in de vingers vanwege de toeristenbelasting. Die is op dit moment 2,90 per persoon per overnachting. Op basis van de meest recente cijfers is de bezettingsgraad van huisjesterreinen zo'n 40 procent jaarrond. Stel dat in een huisje gemiddeld vier personen verblijven, dan zijn de extra inkomsten meer dan 420.000 euro op een jaar.
Eijkholt en Kuipers zetten daar kanttekeningen bij. Ze zeggen dat de verkeersdruk, mede doordat er ook een restaurant moet komen dat voor iedereen toegankelijk is, zal toenemen. Dat gaat straks voor een groot deel over de Hegebeekweg (nu nog een zandweg, maar die wordt verhard) via kleine weggetjes in het buitengebied van en naar de stad. "Die wegen moeten onderhouden worden, dat kost ook geld", aldus Eijkholt.
Onder de noemer 'Behoud het Rutbeek' is inmiddels door omwonenden en bezoekers een petitie gestart tegen de komst van het recreatiepark. De teller staat inmiddels op meer dan 2600 digitale handtekeningen. Eijkholt en Kuipers hopen dat de gemeenteraad tot inkeer komt en het plan voor het recreatiepark afschiet, om vervolgens een soortgelijke ontwikkeling in de toekomst onmogelijk te maken door het bestemmingsplan te wijzigen.
Het is echter wel de vraag in hoeverre dat op dit moment mogelijk is. Op basis van het huidige bestemmingsplan is de komst van een recreatiepark van 290 kleinere huisjes mogelijk. Het afschieten van het gewijzigde plan zal dus op basis van onderbouwde ruimtelijke argumenten moeten gebeuren, anders zou hetzelfde scenario kunnen ontstaan als met het bestemmingsplan van de beoogde moskee in Enschede.