Saxion gaat betaalbaar wonen in Enschede onderzoeken
Hoe betaalbaar is betaalbaar als het om wonen gaat? En hoe zit dat in Enschede? Dat zijn - even ruw geformuleerd - vragen die beantwoord moeten worden in een onderzoek dat Saxion gaat doen.
Opdrachtgever voor dat onderzoek zijn de fracties van CDA, PvdA en GroenLinks; die laatste twee zijn in Enschede nog geen formele verloving aangegaan.
Actie en een turbo-onderzoekje
De PvdA is van oudsher de waakhond van sociaal en betaalbaar wonen en rammelt daarover al jaren aan de bestuurlijke en politieke poort. Tot op heden vergeefs. Dat wil zeggen: de plaaggeest van woningnood is Enschede niet voorbijgegaan, om over betaalbaarheid van wonen - zeker voor de lagere inkomensgroepen - nog maar te zwijgen.
Een bescheiden afvaardiging van PvdA en GroenLinks stond maandagavond, vlak voordat de raadsvergadering begon, even op het Ei van Ko om aandacht te vragen voor het thema. Die actie was tevens een opwarmertje voor het aangekondigde Saxion-onderzoek. Voorafgaand daaraan was aan voorbijgangers gevraagd wat zij ‘betaalbaar’ achtten als het gaat om sociale huur- en koopwoningen.
Woningkrapte: niets nieuws onder de zon?
De PvdA-commissie die zich met wonen bezighoudt luidde begin 2020 de noodklok: als er niet rap iets gebeurde, zou de toen al krappe sociale-huurmarkt in de stad krakend vastlopen. ‘Onbeheersbaar worden’, was de typering. Destijds stond de teller van reacties op vrijkomende huurwoningen gemiddeld op 200.
1Twente wijdde destijds twee uitzendingen aan die te verwachten krapte, waarin de woningwethouder en de woningcorporaties stelden dat de krapte en wachttijden in Enschede niet buitensporig waren. En dat te verwachten demografische ontwikkelingen geen aanleiding gaven voor zorgen over het aantal sociale huurwoningen. Anders gezegd: de stad lag keurig op koers.
De uitkomsten van dat turbo-onderzoekje laten zich raden: betaalbaar valt door de bank genomen voor de meeste Enschedeërs een best eind buiten de werkelijkheid van mark en prijzen - een dikke meerderheid zag 220.000 euro VON als max. Of een huurwoning op of onder de sociale huurgrens.
De vuistregel (en de werkelijkheid)
Markante aantekening bij die prijsstelling van huur- en koopwoningen is dat er - nog niet eens zo lang geleden - decennialang een simpele vuistregel gold: woonkosten moesten niet veel meer bedragen dan een kwart, hooguit dertig procent, van het besteedbaar inkomen. Dat ging dan niet alleen om huur of hypotheek, maar ook stookkosten en energie.
Liepen die woonkosten hoger op, dan was het wachten op financiële problemen. Dat was zelfs reden voor afwijzing van een hypotheekaanvraag. Het Nibud hanteert nog altijd een vergelijkbare vuistregel: woonlasten zouden niet meer moeten zijn dan eenderde van het inkomen.
Met een gemiddelde prijs van 418.000 euro ligt een koopwoning voor veel Enschedeërs ver buiten bereik. En met aantallen die soms oplopen tot 1.500 reacties op vrijkomende woningen in de sociale huursector of meer, is de toewijzing daarvan een loterij.
Onderzoek
Op dit moment wordt geschaafd aan de precieze onderzoeksvraag waarmee Saxion aan de slag moet. Wanneer dat onderzoek start of hoe lang het duurt, is op dit moment nog niet helder. Maar met die vuistregels, de inkomenscijfers van Enschedeër en gemiddelde koop- en huurprijzen in de stad, zou je denken dat een dergelijk onderzoek niet vreselijk lang hoeft te duren.
Het lijkt er dan ook op dat de lokale rood-groene coalitie en de christendemocraten die onderzoeksresultaten vooral nodig hebben om de Enschedese woonplannen vlot te trekken. Tot nu toe zijn die weliswaar ambitieus (1000 woningen extra per jaar), maar loopt de realisatie daar ver bij achter.
Gerelateerd
