Steeds meer huishoudens in Nederland moeten de komende jaren van het aardgas, worden aangemoedigd om zonnepanelen te installeren of schaffen een elektrische auto aan. En dat het liefst allemaal zo snel mogelijk en tegelijk. Maar het elektriciteitsnetwerk is daarop helemaal niet berekend. Netbeheerders voeren daarom met spoed grootschalige werkzaamheden uit om het stroomnet te verzwaren. In Enschede gebeurt dat al op dit moment in de wijk Stokhorst.
Met behulp van een reuzenstekker werd de woonwijk Park Stokhorst woensdagmiddag door stadsdeelwethouder Marc Teutelink symbolisch 'aangesloten' op het vernieuwde stroomnet. In werkelijkheid zijn de werkzaamheden daarvoor de komende maanden nog in volle gang. Een mega-operatie, omdat alle 1800 woningen in de buurt - inclusief het nabijgelegen winkelcentrum - worden voorzien van een toekomstbestendige aansluiting. Alle elektriciteitskabels in de ondergrond moeten daarvoor worden vervangen. "In deze omvang is dat de grootste operatie die we hebben uitgevoerd op het laagspanningsnet", zegt Rutger van der Leeuw, CEO van Enexis.
Er wordt in de toekomst veel meer gevraagd van het elektriciteitsnetwerk. Daar waar woningen voor 2050 van het aardgas worden gehaald, is een warmtepomp vaak het alternatief. En zo'n pomp werkt op elektriciteit. Tegelijkertijd worden brandstofauto's vaker ingeruild voor een elektrische auto, die aan huis opgeladen wordt. En er komen steeds meer zonnepanelen, die de opgewekte elektriciteit moeten terugleveren aan het stroomnet.
Het gemiddelde laagspanningsnetwerk in een woonwijk, waarop de stopcontacten van bewoners zijn aangesloten, kan al deze ontwikkelingen niet aan. Met het risico op overbelasting en dus dipjes of stroomuitval. Om dat te voorkomen moet het netwerk 'verzwaard' worden. Beter gezegd: de elektriciteitskabels moeten worden vervangen door door dikkere kabels en er moeten meer transformatorhuisjes worden gebouwd.
Door middel van een buurtaanpak maakt Enexis samen met aannemers, waaronder Siers uit Oldenzaal, grote slagen in één keer. Dat is efficiënter, legt CEO Rutger van der Leeuw uit. "Er is een grote vraag naar elektrotechnisch geschoold personeel. Voorheen deden deze werknemers alles, waaronder het aanvoeren en aanleveren van de materialen." Nu is die taak belegd bij speciaal daarvoor ingehuurd personeel.
Lees verder onder de afbeelding.
De elektromonteur hoeft daarom alleen maar bezig te zijn met het technische gedeelte. Die veranderde werkwijze klinkt misschien niet als hogere wiskunde. "Maar dat geldt meestal voor de beste oplossingen", lacht Van der Leeuw. "Vroeger was er minder werk in dit vakgebied, dus werd gedacht dat elektromonteurs dat papierwerk er allemaal prima bij konden doen. Nu is dat niet meer efficiënt."
De komende maanden zullen bewoners van de Snipperthorst en de directe omgeving genoeg merken van de werkzaamheden. Als hun hofje wordt opengebroken, kunnen ze tijdelijk niet hun auto in de straat parkeren. Ook de woningen zelf zullen maximaal een werkdag zonder elektriciteit zitten, ten tijde van de overschakeling. In de toekomst volgen nog veel meer buurten. Met name in de wijken die voor 1990 zijn gebouwd zullen de elektriciteitskabels vervangen moeten worden.
En waarom dan uitgerekend in Park Stokhorst begonnen wordt? "Omdat we hier voorzien dat er binnen vijf jaar problemen ontstaan als we het niet doen", legt Rutger van der Leeuw uit. Het is een woonwijk waar het gemiddelde inkomen bovengemiddeld is. "Veel jonge gezinnen dus meer stroomverbruik, meer opritten en dus mogelijkheden voor een eigen laadpaal, veel woningen uit de jaren zestig en dus minder goed geïsoleerd. Dat maakt het dat de komende jaren de vraag naar elektriciteit hier zal stijgen."