Derdelanders die op de vlucht vanuit Oekraïne in Enschede terecht zijn gekomen zullen in Enschede niet eerder dan per 1 mei worden uitgezet. Het college van B&W ‘neemt de tijd’, meldde wethouder Arjan Kampman maandagavond aan de gemeenteraad. Uit 'menselijke overwegingen' en omdat er juridische onduidelijkheden zijn.
Uitzetting van derdelanders zou per 2 april beginnen. Maar op die dag bepaalde de hoogste rechter dat zes derdelanders voorlopig toch recht op gemeentelijke opvang houden. Staatssecretaris Van der Burg van Asiel en Migratie heeft gemeenten desondanks de ruimte gegeven om tot onmiddellijke uitzetting over te gaan. Enschede doet dat dus niet.
Europa biedt Oekraïense vluchtelingen tijdelijke bescherming onder bijzondere regelgeving. Er bestaat onduidelijkheid over de vraag hoe het zit met die bescherming van uit Oekraïne gevluchte derdelanders. De afdeling Bestuursrechtspraak van de hoogste rechter, de Raad van State, bepaalde eerder dat hun bescherming per 4 maart eindigde.
Maar op 2 april bepaalde de voorzieningenrechter van diezelfde Raad van State dat zes derdelanders voorlopig toch mogen blijven. In afwachting van antwoorden op vragen over de interpretatie van die regels van het Europese Hof van Justitie. In heel Nederland liepen beroepszaken van derdelanders tegen de uitzetting, waarover rechtbanken zich uiteenlopend uitspraken.
De term ‘derdelanders’ slaat op vluchtelingen uit Oekraïne die daar bij de start van de invasie woonden, maar geen Oekraïens staatsburger zijn. Bij die groep zitten individuen die afkomstig zijn uit een land dat Nederland als veilig beschouwt. Deze groep komt dus ook niet in aanmerking voor een reguliere vluchtelingenstatus.
De oorlog in Oekraïne duurt voort en de Raad van State bepaalde eerder dit jaar dat derdelanders per 4 maart niet meer onder de speciale regels voor Oekraïense vluchtelingen vallen en het recht op gemeentelijke opvang verliezen. Als zij geen werkvergunning hebben of kans maken op een reguliere asielstatus, moeten zij terug naar het land van herkomst.
Het Enschedese College wil temidden van die juridische verwarring de antwoorden van het Europese Hof afwachten en beter afstemmen met de Vreemdelingenpolitie. Nu uitzetten kan volgens Kampman betekenen dat vluchtelingen uit Oekraïne hun heil op straat gaan zoeken. “Als deze mensen straks daadwerkelijk uitgezet moeten worden, moeten ze ook echt terug naar hun eigen land.”
De groep derdelanders in Enschede is relatief klein. Het gaat in totaal om tien individuen. Voor vier van hen is er een voorlopige voorziening getroffen.