Laaggeletterde Samira (29) leert beter lezen en schrijven: 'Echt, de wereld gaat voor je open'

Schaamte

Samira (29) uit Hengelo heeft een licht verstandelijke beperking en heeft al jaren moeite met lezen en schrijven. Daar liep ze vroeger op school al tegenaan op het speciaal onderwijs, ondanks dat daar al extra ondersteuning was. De Hengelose schaamde zich jarenlang voor haar laaggeletterdheid: “Als ik met het openbaar vervoer ging en aan mensen vroeg waar een bus naartoe ging, dan kreeg ik als antwoord dat ik maar op het bord moest kijken. De informatie kon ik dus niet lezen, maar dat durfde ik niet te zeggen. Van schaamte liep ik dan weg.” Ze dwaalde vervolgens rond op het station en belde dan uiteindelijk haar familie om hulp te vragen.

Meer zelfvertrouwen

In november vorig jaar maakte Samira op advies van haar begeleider de stap naar Taalpunt Hengelo om beter te leren lezen en schrijven. Daar kreeg ze een taalcoach toegewezen met wie ze eens per week afspreekt om zo'n anderhalf uur te oefenen. Inmiddels is ze bijna een half jaar bezig met beter leren lezen en schrijven en maakt ze vorderingen. Daardoor heeft ze al meer zelfvertrouwen gekregen: “Ik merk dat ik al een stuk verder ben en dat het makkelijker gaat. Ik durf nu ook al veel meer.”

Door beter te leren lezen en schrijven wil Samira uiteindelijk zelfstandiger worden en minder afhankelijk zijn van anderen. "Als ik vroeger uit eten ging, dan kon ik zelf de menukaart niet lezen en moest worden geholpen door familieleden, nu lukt het al zelf."

Genomineerd

Door de stap die Samira heeft gezet, is ze écht een voorbeeld voor andere laaggeletterden. Daarom is ze genomineerd voor de landelijke Taalheldenprijs, een initiatief van stichting Lezen en Schrijven die daarmee taalhelden een podium wil geven en andere mensen wil stimuleren ook de stap te zetten om beter te leren lezen en schrijven. Prinses Laurentien reikt deze prijs op 19 juni voor de negende keer uit.

Samira vindt het zelf heel bijzonder dat ze is genomineerd en kijkt vol spanning uit naar 7 mei. Dan wordt bekend of ze door is naar de volgende ronde. Ze kijkt positief naar de toekomst. “Ik ga doorzetten en ben helemaal klaar om te leren. Ik ga ervoor.” Advies aan anderen? “Ik weet dat het zwaar is, maar probeer over de schaamte heen te stappen. Echt, de wereld gaat dan voor je open.”

Aanpak laaggeletterdheid

Taalpunt Hengelo zet zich al sinds 2012 in voor de aanpak van laaggeletterdheid en helpt inwoners met aanleren van basisvaardigheden zoals lezen en schrijven. Het is een samenwerkingsverband tussen Wijkracht, Bibliotheek Hengelo, ROC van Twente, Gemeente Hengelo en de Stichting Lezen en Schrijven.

“Laaggeletterd zijn betekent dat iemand wel kan lezen en schrijven, maar nét niet voldoende om mee te kunnen doen in de maatschappij,” zegt Meryam Sumer, vrijwilligerscoördinator bij Taalpunt Hengelo. “Het is te vergelijken met vmbo of mbo-niveau 2.”

In Hengelo zijn naar schatting vier tot vijfduizend mensen laaggeletterd, een percentage van zo’n 6 procent. Sumer denkt zelf dat het om meer mensen gaat: “Laaggeletterden kennen vaak niet zo goed de weg om hulp te zoeken. Het kan ook zijn dat er schaamte is of dat de bewustwording van het probleem er simpelweg niet is.”

Doelgroepen

De groepen die Taalpunt Hengelo bereikt, zijn mensen die in Nederland zijn geboren en die Nederland als moedertaal hebben en laaggeletterd zijn, maar ook mensen die niet in Nederland zijn geboren en een migratie-achtergrond hebben. “Dat kunnen mensen zijn die al een paar jaar in Nederland zijn en nooit de kans hebben gekregen om Nederlands te leren of mensen die wel een cursus volgen, maar net te weinig bagage hebt om zo'n cursus af te ronden.”

Ruim 140 vrijwilligers zijn bij Taalpunt Hengelo actief om stadsgenoten te helpen met onder meer taallessen. De hulpvraag is echter zo groot, dat er op dit moment een wachtlijst is. "We zijn dus druk op zoek naar meer vrijwilligers die willen helpen. Heb je interesse? Meld je dan aan."

Uitdaging

Het taalpunt probeert zelf ook laaggeletterden te vinden om ze vervolgens te helpen. “Dat doen we via mensen die in de zorg werken of welzijnswerker zijn, maar ook op de werkvloer in het bedrijfsleven. “We zeggen altijd; kijk om je heen, kijk naar je collega of de medewerker en stel jezelf de vraag of je iets opvalt. Maken mensen geen ontwikkeling meer door? Hebben ze moeite om bepaalde formulieren in te vullen? Dat kan dan een signaal zijn van laaggeletterdheid."