Mag Enschede zich ooit nog 'dronehoofdstad van Europa' wanen? Hoewel het er momenteel op papier niet rooskleurig uitziet, wil de gemeente Enschede die ambitie uit het coalitieakkoord van 2018 nog niet laten varen. De testfaciliteiten op Twente Airport staan ter discussie, nu enig bestuurder Novel-T uit de overkoepelende stichting van Space53 stapt. Binnen de gemeente wordt nagedacht over hoe de drone-proeftuin moet worden voortgezet.
Want over voortzetten is bij de gemeente geen twijfel. "Dat we doorgaan met drones staat niet ter discussie", laat wethouder Jeroen Diepemaat desgevraagd weten. "Wel de vorm waarin." Space53 is de merknaam geworden waaronder activiteiten met drones op de luchthaven worden ontplooid. De gelijknamige stichting stopt per 1 juli dit jaar.
Novel-T, aanjager van hightech innovatie en ondernemerschap in Twente, heeft besloten om zich terug te trekken als enige bestuurder van de stichting. "Maar het label blijft wat ons betreft bestaan", zegt Cindy Marsman van Novel-T. Het bedrijf, dat is verbonden aan de Universiteit Twente, richt zich voor een belangrijk deel op het begeleiden en aanjagen van startups en scale-ups. Maar ook gevestigde bedrijven krijgen soms steun.
"Maar het betreft vooral een aanjaagrol. Met een tijdelijke insteek", legt Marsman uit. De bedoeling is dat activiteiten die door Novel-T worden gesteund uiteindelijk door de markt worden overgenomen. Na zes jaar is dat met Space53 nog niet gebeurd. "Er is geen duurzame opvolger en er is sprake van een teruglopend financieel commitment." Er is dus een knoop doorgehakt.
Dat klinkt alsof Space53 ophoudt te bestaan. Maar daarvan is volgens Marsman geen sprake. Er wordt met de gemeente gekeken naar de vorm waarin de activiteiten al dan niet onder dezelfde label blijven doorgaan. Daar is ook alle reden toe, zegt Cindy Marsman. "De luchthaven biedt unieke faciliteiten. De politieproef laat zien dat er veel potentie zit."
Maar diezelfde proef legt ook de beperkingen bloot. Landelijke wet- en regelgeving beperkt de speelruimte met dronetoepassingen, met oog op veiligheidsrisico's. Experts en ondernemers waarschuwen dat dit de ontwikkeling van de drone-industrie in Nederland in de weg kan zitten. Beperkende regels worden als grootste reden gezien dat ook Space53 zich niet sneller heeft ontwikkeld.
De Nederlandse dronemarkt is in Europese begrippen een kleine speler, maar wel een 'niche'. In heel Europa ging er in 2020 zo'n 5 miljard euro om binnen die sector. Ter vergelijking: in Nederland was dat 100 miljoen euro. Adviesbureaus hebben in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat berekend dat dat zonder aanpassing van wet- en regelgeving niet meer wordt dan 163 miljoen in 2030. In de meest gunstige omstandigheden zou er tegen die tijd meer dan 900 miljoen euro in die markt kunnen omgaan.
In Enschede hopen raadsleden dat het college de connectie zoekt met Twente Airport als het gaat om de ontwikkeling van drones. Ook bij het luchthavenbedrijf is er interesse voor onbemande vliegtuigen, al is dat onder meer vanuit een heel ander perspectief. Zo is de luchthaven in beeld als mogelijke testlocatie voor vrachtdrones van het Ministerie van Defensie.