Hengelose reconstructie van verloren gegaan meesterwerk van Caspar David Friedrich krijgt plekje in Duits museum  

Dat Morsink dit werk naschilderde valt te begrijpen, maar het was geen gemakkelijke klus. Het origineel ging namelijk verloren bij een bombardement op Berlijn in 1945. Morsink: "Dat is althans een mogelijk scenario. Er is echter nooit iets van teruggevonden, dus het blijft gissen wat er precies mee gebeurd is."

Morsink baseerde zich bij z'n reproductie op de enige foto die er is van het werk. Een zwart-wit prent, naar de kleuren moest hij dus raden. De kunstenaar vond gelukkig een nauwkeurige beschrijving in een boekje uit 1921: "In tegenstelling tot veel andere werken van de kunstenaar was dit werk bijzonder helder, de sneeuw in de verte is uitgesproken blauw en de wolkjes aan de hemel gaan van zachtroze over in bleekblauw. Het roze licht dat door de vensters schijnt, verleent het geheel een werkwaardige sfeer."

Geboortehuis

Friedrich schilderde een ruïne, maar de kerk staat anno 2024 opvallend genoeg nog altijd fier overeind. Het is de Jacobikerk in Friedrichs geboorteplaats Greifswald, een kleine drie uur rijden achter Hamburg. Over een paar weken gaat Morsink zelf die kant op om het schilderij te schenken aan het Caspar David Friedrich Museum, gevestigd in (wat er nog over is van) diens geboortehuis.

Morsink: "Het is een museum en een onderzoeksinstituut ineen. Er hangt echter geen origineel werk van Friedrich daar, alleen reproducties. Daar hebben ze het geld niet voor. Voor Friedrichs werk moet je naar de grote musea elders op de wereld. Daarom zijn ze ook zo blij met mijn schilderij." Hij was er een kleine twintig jaar geleden op bezoek en liet de conservator toen een foto van zijn kersverse 'Klosterfriedhof' zien. Morsink: "Haar mond viel open van verbazing. 'Das mussen wir haben!', stamelde ze."

Morsink staat het werk graag af. Hij houdt zelden iets voor zichzelf en hoeft er ook nooit geld voor. Hij lacht: "Ik heb m'n pensioentje en leef heel bescheiden."

Dat het zo lang duurde voor het ervan komt dat zijn schilderij naar Noord-Duitsland gaat, heeft verschillende redenen. "Ik wilde het eerst nog laten zien op geplande tentoonstellingen in Haaksbergen en Enschede. Daarna heb ik nog wat aanpassingen gedaan, want ik ben niet gauw tevreden en vervolgens dook er in 2015 een kopie op, waar ik weer wat aan ontleend heb. Daarna kregen we corona over ons heen, maar nu gaat het dan eindelijk die kant op. Ik geef nog muziekles, dus waarschijnlijk wordt het ergens in de zomervakantie."

Branden en bombardementen

In Duitsland is Friedrich net zo groot als Rembrandt bij ons, vertelt Morsink. "De helft van z'n werk is verloren gegaan bij branden of bombardementen, maar er zijn nog altijd heel veel schilderijen wel te zien." Na zijn overlijden in 1840 - Friedrich stierf berooid en vergeten - was er een tijdlang geen aandacht voor zijn schilderijen, maar begin twintigste eeuw werd de Duitse meester herontdekt en de nazi's liepen ook weg met zijn krachtige werk. En met het beeld van Friedrich zelf. Morsink: "Met z'n blauwe ogen en rode haar had hij ook nog eens het uiterlijk van wat de nazi's toen als een echte Ariër zagen."

Morsink laat, net als Friedrich, z'n fantasie graag de vrije loop als hij aan het schilderen slaat. Zo toverde hij in een van z'n werken de Hengelose Lambertusbasiliek om in een ruïne. Dat schilderij hangt momenteel (zie infokader) naast het 'Klosterfriedhof im Schnee' in de Hengelose stadhuishal. Hij glimlacht: "Het geeft de huidige stand van de kerk weer. Ik ben wel benieuwd wat burgemeester Sander Schelberg ervan vindt. Hij bezoekt nog altijd trouw de diensten in die kerk."