Parkeerboetes worden in Enschede binnen afzienbare tijd uitgedeeld door voertuigen die zijn uitgerust met kentekencamera's. En bij milieupleinen waar vaak sprake is van afvaldump worden steeds meer camera's opgehangen. Kortom: de handhavingsambtenaren (boa's) hebben het straks wat minder druk. Maar als het aan een meerderheid van de gemeenteraad ligt, hoeven zij zich niet te vervelen. Maandagavond is een voorstel aangenomen waarin wordt uitgezocht of Enschede een torenhoge boete van 1000 euro kan opleggen als inwoners of bezoekers zich schuldig maken aan het veroorzaken van zwerfafval.
Een zak met afval van een fastfoodketen die uit het autoraam wordt geslingerd of een sigaret die achteloos op straat wordt gegooid. De VVD, wil dergelijk asociaal gedrag uitbannen. En daarom diende de partij maandag samen met BBE, PVV en Partij voor de Dieren een voorstel in dat het college opdraagt om rigoureus op te treden. 'Duizend euro boete of tachtig uur afval prikken', klonk het in de raadsvergadering. Eén probleem: de huidige wetgeving in Nederland staat het niet toe dat boa's zulke hoge straffen opleggen.
De maximale boete ligt nu op zo'n 325 euro. Daar gaat het in Enschede dus sowieso naartoe. Maar de indieners laten zich niet uit het veld slaan. Wethouder Marc Teutelink wordt op de koffie gestuurd in Den Haag. Het is aan hem om Enschede bij het Rijk aan te bieden als pilotgemeente voor zwaardere straffen. Met een afwijking op de wetgeving zou het mogelijk moeten worden om hier een torenhoge boete - of vervangende taakstraf - op te leggen voor het veroorzaken van zwerfafval.
Niet geschoten is altijd mis en de inzet is hoog. Als het Rijk bij wijze van spreken 500 euro een beter maximum vindt, dan kan het ook, klinkt het tussen de regels door. "Het gaat ons om de afschrikkende werking", aldus indiener Malkis Jajan van de VVD. "Niemand wil zo veel geld betalen." Het voorstel is aangenomen, omdat ook het CDA, de ChristenUnie, de SP, Forum voor Democratie en EnschedeAnders hun steun uitspraken.
Maar ferme kritiek is er ook. Tegenstemmers vinden de voorgestelde straf buitenproportioneel. "Dit voorstel maakt mensen kapot, dat gaat ons te ver", aldus Bart Peeters Weem van GroenLinks. "Als je een klokhuis van een appel weggooit, is dat ook 1000 euro? Of als een papiertje uit je jaszak valt als je je handschoenen pakt?", wilde Gertjan Tillema (D66) weten.
"En hoe kan je garanderen dat dit niet verkeerd gaat uitpakken?", verwees Yara Hümmels (PvdA) naar de lessen die geleerd zouden moeten zijn van de toeslagenaffaire, waarbij mensen snel werden bestempeld als fraudeurs met alle gevolgen van dien.
Jajan verweerde zich door te stellen dat hij alle vertrouwen heeft in de menselijke maat bij de boa's in Enschede. "De toeslagenaffaire ging om etnisch profileren. Boa's doen dat niet. En als ze dat wel doen hebben we een ander probleem."
Wethouder Marc Teutelink beloofde het voorstel te zullen uitvoeren, met alle praktische beperkingen van dien. Op privéterreinen, zoals het Meubelplein, kan niet zomaar gehandhaafd worden. Bovendien zijn de arbeidstijden van boa's van 7.00 uur tot 22.00 uur, terwijl de grootste afvaloverlast bij bijvoorbeeld fastfoodketens mogelijk buiten die tijden valt.
Ook is het de vraag hoeveel tijd boa's over hebben. Op dit moment gaat bijna 30 procent van hun tijd naar parkeercontroles en nog eens 17 procent naar afvaloverlast bij milieupleinen. "Maar als we straks overgaan naar scanauto's bij parkeren en camera's bij milieupleinen is er mogelijk meer nodig", aldus Teutelink.