Die Mutter Nu: leerstuk Brecht in 'verrassend actueel' jasje opgevoerd door heel Twente

In de cantate ‘Die Mutter’ van Bertolt Brecht en Hans Eisler uit 1932 heeft Pelagea Vlassova een zoon genaamd Pavel Vlassov. Deze Pavel kiest voor de revolutie en neemt deel aan de opstand tegen het regime in het Rusland aan het begin van de twintigste eeuw. Wat betekent dat voor de moeder? In de muziektheaterproductie ‘Die Mutter Nu’ wordt een moeder – die de rol van de ‘Mutter’ speelt in de cantate – tijdens repetities geconfronteerd met de vragen van haar eigen puberzoon, die anno nu de barricaden op wil.

Gorki, Brecht, Aanstaan

De Russische schrijver en revolutionair Maksim Gorki schreef er over in 1907, Bertolt Brecht en Hanns Eisler maakten er in 1932 een cantate met dertien liederen van. De stichting Aanstaan verbindt in ‘Die Mutter Nu’ de actualiteit met de inhoud van het oorspronkelijke werk, waarbij de liederen in de meest authentieke vorm worden uitgevoerd door koor, solisten en klein orkest. Gaandeweg de uitvoering beginnen heden en verleden door elkaar te lopen, maar blijken tegelijkertijd ook heel dicht bij elkaar te komen.

‘Leerstuk’ verrassend actueel

Bertolt Brecht wil niet dat de toeschouwer zich in zijn liedteksten gepassioneerd laat meeslepen door een verhaal. Hij wil het publiek vooral laten nadenken over en bewust maken van menselijke en maatschappelijke verhoudingen. In de geest van het ‘leerstuk’ van Brecht wordt met ‘Die Mutter Nu’ de lijn doorgetrokken naar de huidige tijd. En dan blijken de oorspronkelijk liederen vaak verrassend actueel.

Moederliefde of revolutie?

In de oorspronkelijke cantate ‘Die Mutter’ zorgen de politieke overtuigingen van zoon Pavel en zijn deelname aan de revolutionaire activiteiten voor een spanningsveld tussen moederliefde en revolutionaire idealen. Deze spanning tussen persoonlijke emoties en politieke overtuigingen klinkt ook door in de dialogen tussen de eigentijdse moeder en zoon. Hoe ingewikkeld wordt het als je dieper ingaat op gebeurtenissen? Ga je standpunten innemen of niet, ben je voor of tegen, of is er een tussenweg? Wat gaat het voor je betekenen, welke prijs betaal je wanneer je uitkomt voor je overtuigingen?

Theatraal vlagvertoon

Bij de voorbereidingen vond de stichting Aanstaan meer dan genoeg aanknopingspunten om ‘Die Mutter’ naar deze tijd te halen. Zo zorgt het moment dat Pelagea Vlassova de revolutionaire rode vlag mag dragen in ‘Die Mutter Nu’ voor veelkleurig theatraal vlagvertoon. Artikelen uit de ‘Universele verklaring van de Rechten van de Mens’ lopen als een rode draad door de voorstelling. De stichting Aanstaan hoopt – net als Brecht – met deze voorstelling het publiek aan het denken te zetten. Niet meer, maar zeker ook niet minder dan dat.