Neergeschoten Britten krijgen na 81 jaar eindelijk hun verdiende monument in Oele
Vijf jonge Britten kwamen op 28 mei 1943 om het leven toen ze met hun Vickers Wellington bommenwerper neerstortten in Oele. Ze waren neergehaald door de Duitse jachtvlieger Hans-Heinz Augenstein. Ruim tachtig jaar na dato komt er een herdenkingsbord op de plek aan de Nijhuisbinnenweg, waar de vijf militairen het leven lieten. Morgenvroeg wordt het bord met gepast eerbetoon onthuld.
"Hiermee willen we het Hengelose erfgoed zichtbaar maken", vertelt Hans de Gruil, voorzitter van de Stichting Erfgoed Hengelo in 1Twente Vandaag. "Hengeloërs denken vaak dat hun stad nauwelijks erfgoed heeft en dat de oorlog zich uitsluitend afspeelde in de stad, die toen overigens nog een dorp was. Ze weten bijvoorbeeld wel van het grote bombardement op de binnenstad in oktober 1944 of dat de April-meistaking in 1943 bij Stork begon, maar ze weten niet dat er in 1943 een bommenwerper neerkwam in Oele. Waarbij vijf jonge Britten te betreuren waren."
Hengelo en Oele hebben deze herdenkingsplaquette met name te danken aan Coen Cornelissen en Jan Dirk Beltman. Almeloër Cornelissen, gespecialiseerd in vliegtuigbergingen, deed onderzoek naar de crash. Journalist Wim Goorhuis schreef erover en dat triggerde Jan Dirk Beltman. Zijn vader woonde tijdens de oorlog op een boerderij vlakbij de plek waar het vliegtuig neerstortte.
Onderweg naar Duitsland
In Tubantia zegt Jan Dirk: "De bommenwerper is ’s nachts neergestort. Mijn vader Engbert is in 2013 overleden, maar hij heeft er vroeger veel over verteld. Omdat het toestel is neergehaald toen het op weg was naar Duitsland zaten alle bommen er nog in. Kort nadat het toestel neerstortte, zijn er nog enkele bommen ontploft."
De Wellington bommenwerper maakte deel uit van een vloot van ruim 500 bommenwerpers, die de avond ervoor was opgestegen en op weg was naar Essen in het Roergebied. In een luchtgevecht boven Twente wordt de Wellington getroffen.
'Mijn vader was 8'
"Mijn vader was acht toen het gebeurde, hij mocht er natuurlijk absoluut niet naartoe. Dat was achteraf gezien wel verstandig", aldus Beltman junior in de krant. Senior vond het volgens zijn zoon jammer dat na de oorlog niets herinnerde aan de vijf vliegeniers. "Buiten Oele waren er lange tijd ook weinig mensen die er iets van wisten.”
Lees verder onder de afbeelding.
Hans de Gruil vindt het haakje met het heden ook belangrijk om te noemen: "We hebben nu te maken met vluchtelingen uit bijvoorbeeld Oekraïne, maar na het bombardement op de Hengelose binnenstad kwam er ook in Hengelo een vluchtelingenstroom op gang. Twaalfhonderd mensen kwamen toen bij boerenfamilies in Saasveld terecht."
Begraven in Hengelo
De vijf omgekomen Britten kregen een graf op de begraafplaats aan de Oldenzaalsestraat. De Gruil: "We kennen hun namen (Donald Tonkinson, Percy Guest, Thomas Brown, Arthur Johnson en Norman Rayner, red.), maar hun nabestaanden zijn helaas nooit getraceerd. Wim Goorhuis heeft ook nog een poging gedaan, maar met nul resultaat."
Volksliederen
Het bord ter herdenking van vijf Royal Air Force gevallenen wordt zaterdag 25 mei om 10.30 uur onthuld door burgemeester Sander Schelberg. Locatie: Nijhuisbinnenweg in Oele. De plek is per auto niet te bereiken; de organisatie vraagt mensen per fiets te komen. Voorafgaand aan de onthulling zal Jan Dirk Beltman kort uitleggen wat er gebeurd is op 28 mei 1943. Hans de Gruil zal de bijeenkomst presenteren. Tamboerkorps Liberation zorgt voor muziek, waaronder het Engelse en Nederlandse volkslied.
De plaquette die zaterdag wordt onthuld, krijgt een mooie verbinding met de graven aan de Oldenzaalsestraat, vertelt Hans de Gruil: "Op beide plekken is een QR-code aanwezig, waarmee je online meer te weten kunt komen over wat zich in Oele heeft afgespeeld. Op die manier wordt de crashlocatie verbonden met de plek waar de mannen hun laatste rustplaats vonden."
Gerelateerd
