Enschede heeft een Nachtvisie: samenwerking stad en politiek

De teloorgang van het alternatieve nachtleven in de stad houdt ook verband met de sluiting van creatieve broedplaatsen en de onzekere toekomst van ontmoetingsplekken voor de Enschedese underground. In het nieuwe cultuurbeleid van de gemeente is ruim aandacht voor die broedplaatsen, de nachtcultuur blijft daarin buiten beschouwing. De nu opgestelde Nachtvisie moet daarin verandering brengen.

1.500 stadsgenoten betrokken bij het opstellen

Het document, dat de pijplijn van politiek debat nog in moet, kwam tot stand na een serie avonden met vertegenwoordigers van het Enschedese alternatieve alternatieve circuit en een enquête onder inwoners en belangstellenden. Zo’n 1.500 Enschedeërs hadden daarbij een inbreng.

De belangrijkste conclusies: de undergroundscene is ondervertegenwoordigd in het aanbod uitgaansgelegenheden, er is behoefte aan meer diversiteit in dat aanbod en een permanente locatie voor een alternatieve nachtclub is gewenst.

Te weinig plek, niet-passend aanbod

Een van de opvallende uitkomsten van dat vooronderzoek, gedaan door Kennispunt Twente, is dat bijna zeventig procent van de respondenten zich meer aangetrokken voelt tot nachtcultuur elders. Dat lijkt een samenhang te hebben met het aantal locaties waar de Enschedese underground terecht kan en een aanbod dat niet aansluit en te eenzijdig is. De tevredenheid op die punten scoort tussen de 13 en 23 procent.

Tegelijkertijd stelt 62 procent dat het nachtelijke alternatieve aanbod in Enschede anders is dan elders. De stad heeft dus iets te bieden dat je ergens anders niet vindt.

Spacebar als exponent

Spacebar is vermoedelijk de meest aansprekende exponent van die cijfers. Die ontmoetingsplek voor alternatievelingen groeide in een aantal jaren uit tot een uniek podium in oost-Nederland voor makers van onder meer elektronische muziek. De club is gevestigd aan het Stationsplein en kon daar in beginsel blijven tot oktober, waarna het gebied rond het station op de schop gaat.

Eerder deze week sloot Spacebar de deuren. Eerder dan voorzien. Een nieuwe plek was en is nog niet in beeld, maar wordt wel gezocht. Daarmee telt de stad vooralsnog nog maar twee plekken waar met enige regelmaat activiteiten of kleine festivals plaatsvinden die aansluiten bij in elk geval een deel van de underground-gemeenschap: Cultureel Vulpunt Tankstation (Deurningerstraat) en Studio Complex (op het voormalige Wegener-terrein). Maar dat zijn geen van beide nachtclubs.

Een Nachtberaad als aanjager

In die gezamenlijk opgestelde Nachtvisie is een belangrijke plek weggelegd voor een Nachtberaad, waarin vertegenwoordigers zitting krijgen die gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen aan politiek en bestuur over de Enschedese nachtcultuur. Dat orgaan krijgt een formele status en moet nauw samenwerken met de gemeente.

Dat laatste is geen overbodige luxe, geredeneerd vanuit dat nachtcultuur-belang. Grootste knelpunt is een gebrek aan fysieke ruimte. Daarin is de gemeente een belangrijke speler. Dat kan gaan om leegstaande gemeentelijke panden, om bemiddeling bij ander geschikt leegstand vastgoed, maar ook om vergunningen en financiering, bijvoorbeeld.

Een nieuw initiatief in die scene van alternatief nachtleven is Nightclub Collective Enschede (NiCE). Het ING-pand op de kop van de Boulevard is daarbij in beeld als tijdelijk onderkomen voor een nachtclub.

De Nachtburgemeester krijgt een steviger positie

Ander knelpunt zit in regels en procedures. Underground heeft per definitie rauwe randjes en een cultuur die wezenlijk anders is dan die van gereguleerde overheden. Informatie en ondersteuning bij vergunningen, veiligheidseisen, regelgeving en besluitvormingsprocessen rond (alternatieve) horeca bijvoorbeeld, is nodig. De twee werelden moeten elkaar gaan vinden. Ook daarin moet dat Nachtberaad een rol gaan spelen.

Die Nachtraad moet zes tot negen zetels gaan krijgen en worden voorgezeten door een nachtburgemeester, bijgestaan door een ‘nachtloco (burgemeester)’. Al die posities zijn verkiesbaar. Startdatum wordt, als het aan de opstellers van de Nachtvisie ligt, 2025. Vaste plekken in de Nachtraad worden ingeruimd voor Metropool, Vereniging Horeca Stad Enschede en het eerder genoemde NiCE.

Die nachtburgemeester tekent voor vier jaar. Enschede heeft al een nachtburgemeester, in de persoon van Annebel Bunt, maar die krijgt dus een meer formele en steviger status. Behalve die adviesrol, krijgt de Nachtraad ook de taak om informatie- en inspiratiesessies te houden met de behoeften van het Enschedese nachtleven als uitgangspunt.