Historische beelden van Enschede na EK-winst opgedoken: zo zag de Oude Markt eruit na de finale… in 1988!
Uitzinnige Oranje-fans in polonaise over de Oude Markt, mensen op constructies boven de terrassen en het gescandeer van aloude teksten als ‘Holland! Holland! Holland!’. Beelden van een feestend Enschede na een gewonnen EK-finale uit 2024 gaan er nooit komen, maar nu blijken die er wél te zijn uit 1988. Enschedeër Goaitsen van der Vliet publiceerde ze vlak na de verloren halve finale tegen Engeland afgelopen woensdagavond. Het is in dat opzicht een even verrassende als zalvende video. "Ik had zoiets in die tijd nog nooit gezien."
De opnames zijn van kort na de finale op 25 juni 1988, stelt Van der Vliet bij zijn video op Youtube. “36 jaar geleden ja. Niet dat ik iets met voetbal heb, maar het was toen een mooie gelegenheid om m'n nieuwe Sony Video8-camera even uit te proberen.”
Hij herinnert zich het spontane feest destijds als een compleet nieuw soort gebeurtenis. "Ik heb ervaren dat het voor het eerst zo massaal gebeurde in Enschede. Je ziet dat in de video ook aan andere mensen, die ernaar staan te kijken en zich lijken af te vragen: 'Wat gebeurt hier dan toch?'"
Winst op Sovjet-Unie
Even terug in de tijd. Het Nederlands Elftal speelt die zaterdagmiddag om half vier in het Olympiastadion in München tegen de Sovjet-Unie. Oranje heeft in de groepsfase van datzelfde Sovjet-Unie verloren met 1-0, dus niets is zeker. In de finale weet Nederland echter wel te doen waarvoor het gekomen is: Ruud Gullit en Marco van Basten schieten ‘ons’ naar 2-0 winst. Het werd ’s lands eerste (en tot nu toe enige) EK-titel ooit.
Van der Vliet vertelt vol verwondering over de beelden die hij zelf maar eens van de plank besloot te halen toen woensdagavond het sprookje van het huidige Oranje tot een bruut einde kwam. Ook deze keer was hij op de Oude Markt, maar in '88 zag het er toch heel anders uit. "Het lijkt veel minder commercieel allemaal, de mensen zijn spontaner, er is minder kuddegedrag, nu is het eenheidsworst."
1988 versus 2024
De toen nieuwe camera-aankoop van de Enschedeër levert nu parels van archiefbeelden op van vlak na de EK-winst. De Oude Markt zelf herken je bijna niet terug. Het brandmonument staat op een andere plek, om het plein heen zijn hoge groene leilindes te zien en hier en daar ronkt een auto. Overigens: ook toen al toeterend.
Toetertukkers blijken dus van alle tijden, maar de cultuur van de feestvierders is verder duidelijk anders. Zo kleuren zowel de openbare ruimte als de fans zelf opmerkelijk minder oranje dan in 2024. Verder geen grote speakers, maar wat jongelui die zelf de muziek verzorgen met blaasinstrumenten waaruit het Hup Holland Hup klinkt. Of toetert, zo je wil.
Een creatieveling houdt een zelfgemaakt bord omhoog waarop de tekst ‘Gullit rasta & Van Basta’ prijkt. Geen massale menigte die van links naar rechts gaat, maar een overzichtelijke groep waar zelfs ruimte is voor een polonaise. "Zoiets is ondenkbaar in deze tijd", reflecteert Van der Vliet. Het lijkt bovendien allemaal wat gemoedelijker. "Toen er was ook drank in het spel, maar niet zoveel als nu heb ik de indruk."
Zo had het (niet) kunnen zijn
“Vanavond (10 juli 2024) zag het er daar toch iets anders uit, tijdens de verloren halve finale tegen Engeland”, schrijft de Enschedeër bij zijn video. Licht sarcastisch lijkt het, maar hoe hij het ook bedoelt: de beelden uit 1988 zijn bijtend en troostend tegelijk. Om even bij weg te dromen. Zo had het dit jaar kunnen zijn. En toch ook weer helemaal niet, want wat was het een andere tijd.
Vergelijk zelf. Zo zag de de Oude Markt er afgelopen woensdagavond uit vlak voor de halve finale, toen alles nog open lag...
Gerelateerd
