Hij had wel berichten in de media gelezen en met kennissen gesproken over het toekomstig asielzoekerscentrum in Albergen. Maar Anko Postma kon, toen hij solliciteerde naar de baan van burgemeester van Tubbergen, niet bevroeden dat zijn eerste tien maanden zó turbulent zouden verlopen. Woensdag staat een Albergenaar voor de rechter, die een gps-tracker onder de auto van Postma had geplaatst. "Het is wel heftiger dan ik had kunnen bedenken."
Voorafgaand aan het interview benadrukt Postma dat hij vooral vooruit wil kijken. "Want we moeten door met z'n allen." Maar dat het toekomstig azc 't Elshuys in Albergen zo'n wissel zou trekken, dat had hij niet verwacht.
Voormalig staatssecretaris Van der Burg wees het azc in Albergen bijna twee jaar geleden aan en passeerde daarmee de gemeente. Bij het pand is brand gesticht, het is beschoten en raadsleden, wethouders en burgemeester Postma worden geïntimideerd en bedreigd.
"Je weet natuurlijk nooit precies wat je te wachten staat en het is één groot avontuur waar je in stapt", zegt Postma over het ambt van burgemeester in Tubbergen. "Ik heb over het azc gelezen, ik heb me erop voorbereid. Maar kan je je op dit soort dingen voorbereiden? Ik denk het niet. Het is wel heftiger dan ik had kunnen bedenken."
"Er is een airtag geplaatst onder mijn auto", vertelt Postma. Met die airtag, een gps-tracker, kon op afstand worden gevolgd waar de burgemeester reed. "Dat ontdekten wij een aantal dagen nadat er een behoorlijk heftige meeting was bij het toekomstige azc. Toen bleek dat er een airtag was gevonden en daar is iemand voor in beeld.
"Vervolgens: "Ik vind het heel erg hoe het gelopen is, hoe dit heeft kunnen gebeuren. Dat mensen op die manier mij willen volgen. Het heeft veel impact gehad op mij en mijn omgeving. Op mijn vrouw, op mijn kinderen.
En daarnaast zijn er ook bedreigingen richting raadsleden en richting medewerkers van deze mooie gemeente. Dan denk ik: blijf uit de buurt van die mensen. Kom niet aan mijn mensen. Dat heeft mij het meest geraakt. Maar ik wil het ook graag achter me laten. We moeten door."
"Er is een groep rondom het toekomstige azc die zich echt in de steek gelaten voelt en die zich echt niet gehoord voelt. Wat we ook proberen, het is niet gelukt om hen op andere gedachten te brengen. Dat raakt mij ook, want mijn credo is altijd: laten we alsjeblieft met elkaar in gesprek blijven."
"Dat ik mijn best doe, dat is een feit, dat weet ik van mezelf. Dat zal deze groep niet zo ervaren: zij voelen zich niet gehoord en niet begrepen en ze willen iets pertinent niet. Dat wij daar anders instaan als gemeentebestuur, als raad, maar ook op basis van wat de regering heeft besloten, heeft allemaal meegespeeld.
Dit is natuurlijk niet het enige dossier in Nederland waar dergelijke sentimenten zijn. Er is een grotere afstand tussen heel veel mensen en de overheid. Het is een breder sentiment in de samenleving, waar we als bestuurders ook echt naar moeten kijken."
"Ongetwijfeld."
"Ja. En nu wilt u een langer antwoord, maar het is ook ver voor mijn tijd geweest. Niet dat ik me daar achter wil verschuilen - integendeel, ik voel de verantwoordelijkheid als geen ander - maar we moeten vooruit. Het is gelopen zoals het is gelopen."
"Daar doe ik geen enkele uitspraak over", zegt Postma, waarna hij even stil valt. Vervolgens: "We doen dit samen. Ik ben hier sinds eind september vorig jaar. We zijn een bestuursovereenkomst aangegaan met het COA, mensen hebben kunnen inspreken en de overeenkomst is daarna nog aangepast."
"Ik denk dat dat niet zo is."
"Ik denk dat dat niet zo is."
Postma benadrukt nogmaals dat hij vooruit wil kijken en niet achteruit. Hij wijst erop dat een groep mensen zich heeft gemeld om vrijwilligerswerk te doen in het azc.
"Als vrijwilliger, om mensen te laten integreren, mensen iets te laten doen, hun de taal en de cultuur te leren. Het is mooi dat er mensen zijn die zeggen: misschien hadden we het zo helemaal niet gewild, maar het is wat het is en wij gaan helpen", zegt Postma.
"Nou, ik dacht een lijst van wel van 20 of 30 mensen. Een behoorlijke lijst. Ik was er wel van onder de indruk. Ik hoor ook raadsleden zeggen dat ze er een rol in willen spelen. Dat is natuurlijk heel mooi."
"Er wordt heel hard gewerkt aan integratie. De asielzoekers zouden eerst voor het zomerreces komen, maar dat vonden we uiterst ongelukkig. Die signalen kwamen ook uit de omgeving."
"Middenin de zomer: mensen gaan op vakantie en mensen moeten bijtanken. Je gaat niet middenin de zomer zo'n impactvolle gebeurtenis laten plaatsvinden. Een deel van het personeel op het gemeentehuis is ook niet aanwezig. We zijn met het COA tot overeenstemming gekomen om het naar begin september te verplaatsen. En dan niet direct 150 mensen tegelijk, maar stapsgewijs groepjes mensen."
Op andere plekken in Overijssel, zoals Hengelo, is er al jarenlang een azc. Incidenten zijn er nauwelijks en de buurt weet er vaak niet meer beter. "Ik hoop dat de mensen in Albergen over vijf jaar zeggen: het gaat hartstikke goed", zegt Postma. "De eerste stap daarnaartoe is dat mensen zich al bereid hebben verklaard om te helpen."
"Het zijn gewoon mensen. Je kiest niet zomaar eventjes om huis en haard op te geven, om via een bootje of weet ik via wat voor omstandigheden dan ook, in een wildvreemd land terecht te komen. Ik kan me niet voorstellen dat mensen dat zomaar vrijwillig doen. Volgens mij moeten we elkaar helpen.
"De Albergenaar die een airtag plaatste onder de auto van burgemeester Postma, staat aankomende woensdag voor de rechter. Hij wordt verdacht van bedreiging en het voorhanden hebben van een wapen.
"Ik denk dat dat niet zo is."