In 2050 is Oldenzaal doorgegroeid van bijna 32.000 naar minimaal 40.000 inwoners. Daarvoor moeten er flink wat woningen worden bijgebouwd, waarvoor binnen de huidige gemeentegrenzen geen plek meer zal zijn. Om de ambitie van een stad in het groen, met behoud van de lokale charme, waar te kunnen maken zal over de gemeentegrenzen heen moeten worden gekeken. Naar het noorden, richting Rossum en Weerselo. Dit ‘doorkijkje’ naar de stedelijke ontwikkeling van Oldenzaal tot 2050 is vastgelegd in een zogenaamde ‘Position Paper’.
Met dit document anticipeert de gemeente Oldenzaal op de Regionale Stedelijke Investeringsagenda (RSIA), zoals die is opgesteld door de gemeenten Almelo, Hengelo, Enschede en de provincie Overijssel. Uiteindelijk komt er een ‘Position Paper Twente’ waarin alle Twentse gemeenten hun positie hebben bepaald in het krachtenspel bij het oplossen van de nationale vraagstukken rond verstedelijking. Oldenzaal ziet voor zichzelf een functie als ‘schakel’ tussen de ‘hoogstedelijke’ ontwikkelingen in Enschede, Hengelo en Almelo en de plattelandsgemeenten in noordoost Twente.
De position paper laat niet alleen zien welke positie Oldenzaal inneemt binnen Twente richting provincie en Rijk, maar kan ook als input worden gebruikt voor de nieuw te ontwikkelen omgevingsvisie van Oldenzaal. De omgevingsvisie geeft zicht op de ontwikkeling op lange termijn van Oldenzaal, waar alle ambities en opgaven voor de fysieke leefomgeving in terugkomen. De opgaven voor Oldenzaal zijn onder meer: versterking economische kracht, ontwikkeling van centrumstedelijke dynamiek met behoud lokale charme, verbinding met de regio’s en behoud van groene elementen in de stad.
De opgaven waar Oldenzaal binnen dit geheel voor staat, bieden kansen, maar kunnen ook een bedreiging vormen. Zal Oldenzaal er in slagen om de lokale charme van ‘stedke van plezeer’ weten te behouden wanneer de stad doorgroeit naar minimaal 40.000 inwoners? En waar moeten al die nieuwe Oldenzalers wonen, als binnen een jaar of tien alle in- en uitbreidingslocaties binnen de gemeentegrenzen zullen zijn volgebouwd?
Met een motie opteerde de PvdA-fractie een tijdje geleden al voor het bouwen van een compleet nieuwe woonwijk op het grondgebied van Dinkelland. In de Position paper wordt gesteld dat voor uitbreidingsmogelijkheden een verkenning met buurgemeenten gewenst is. “In noordelijke richting is hier ruimte voor, zodat de groene en landschappelijke kwaliteiten van het Hulsbeek en de stuwwal behouden blijven.” Overigens hebben in juni hierover al de eerste verkennende gesprekken met de gemeente Dinkelland plaats gevonden. Volgens wethouder Rob Christenhusz heeft de buurgemeente deze ‘eerste stap’ van Oldenzaal ‘zeer gewaardeerd’.
Oldenzaal kent 31.925 inwoners in 2024. Er zijn 14.354 huishoudens die gemiddeld uit 2,2 personen bestaan en waarbij in 34 procent van de huishoudens kinderen aanwezig zijn. In Oldenzaal zijn, zo blijkt uit gegevens van het Kadaster, met name veel jongeren van 15-25 jaar te vinden (12procent en veel 65-plussers (25 procent). Om een betere balans te krijgen in de bevolkingsopbouw, zet de stad in op het trekken van jonge gezinnen om de kwalitatieve beroepsbevolking te versterken.
Bron: Position paper TwynstraGudde en MUST
Om jonge gezinnen te trekken is het belangrijk dat ouderen doorstromen. Daarvoor is dan weer een passend en aantrekkelijk woon-zorgaanbod voor ouderen nodig. “Inpassing van nieuwe woonconcepten met hogere dichtheden hoort bij het centrumstedelijke karakter van de stad, met name bij inbreiding is hier ruimte voor”, zo valt te lezen in de Position paper. Inmiddels hebben de eerste bewoners hun intrek genomen in een ‘Knarrenhof’ in de wijk De Thij. Er zijn concrete plannen voor meer van deze woonvormen in de stad.
Voor de huisvesting van jonge gezinnen zou er volgens de Position paper vooral moeten worden gekeken naar de stationsomgeving waar nog ruimte is voor een aantrekkelijk ‘gemengd werk-woonmilieu’. Ook Jufferbeek-noord en het vergroten van de aantrekkelijkheid van de spoorzone en binnenstad worden in dit verband genoemd. Het gemeentebestuur anticipeert op deze ontwikkelingen door de informeel geldende ‘norm’ van 3 woonlagen met een kap los te laten.
Niet alleen voor het bouwen van woningen zou Oldenzaal volgens de Position paper over de gemeentegrenzen moeten kijken. Samenwerking met de omliggende gemeenten zou ook gericht moeten zijn op het versterken van elkaars lokale economie. “Voor Oldenzaal liggen hier kansen om het recreatieve aanbod van de omliggende gemeenten te benutten en zo de druk op het Hulsbeek te verminderen.”
Waar in noordoost Twente de ontwikkeling van het landelijk gebied centraal staat, zijn voor Oldenzaal het behoud van de recreatieve en landschappelijke kwaliteiten van het Hulsbeek en de stuwwal cruciaal. Op die manier worden de groene kwaliteiten van het gebied benadrukt naast de ‘hoogstedelijke’ ontwikkeling in Almelo, Hengelo en Enschede.