Ontmoetingsplek in de dop: gemeente, corporatie en zorginstelling willen huiskamer bouwen in Enschede

Met de ondertekening van een overeenkomst en het heffen van een glas bubbels bevestigden wethouder Marc Teutelink, directeur-bestuurder Rick Hogenboom van De Posten en directeur-bestuurder Wilma van Ingen van Domijn eerder deze maand dat zij een 'huiskamer' voor De Posten willen realiseren. Een Dynamische Ontmoetingsplek (DOP) heet zoiets in bestuurlijke taal. Maar de bedoeling mag duidelijk zijn: een plek waar kwetsbare inwoners op een laagdrempelige wijze terecht kunnen 'voor een kop koffie, een activiteit of gewoon een praatje'.

Laagdrempelige voorziening

Het idee is ontstaan vanuit Onze Buurt De Posten, een overleg waarbinnen de gemeente, de woningcorporatie en het zorgcomplex samen optrekken om de gelijknamige buurt in Wesselerbrink voor te bereiden op de toekomst. Want die zit vol uitdagingen. Terwijl de vergrijzing in De Posten hard toeslaat nu bewoners steeds ouder worden, is ook de verdere samenstelling van de buurt een uitdaging. Er zijn veel lage inkomens, mensen met psychiatrische problemen en mensen met een (licht) verstandelijke beperking.

Veel kwetsbare groepen dus, terwijl er (juist door vergrijzing) volgens de gemeente steeds minder zorg beschikbaar is. En dan duikt vanzelf het begrip 'zelf- en samenredzaamheid' weer op in de beleidsstukken. Met het treffen van laagdrempelige voorzieningen is de hoop dat specialistische (en dure) zorgtrajecten vermeden kunnen worden, maar dat er ook preventief wordt gewerkt aan het bestrijden van eenzaamheid of andere hulpvragen.

Huiskamer 'De Brink' verdwijnt

En die kans doet zich voor in De Posten, nu de gelijknamige zorginstelling heeft besloten om een deel van het complex te slopen én nieuwbouw te realiseren. Er wordt onder de noemer Woonpark De Posten een nieuw zorgconcept uitgerold met 'buurtkamers' en 'buurtpleinen'. De huidige ontmoetingsruimte die ook door de buurt wordt gebruikt, De Brink, verdwijnt daardoor.

Dat betekent dat er in het nieuwe woonzorgcomplex geen centrale ontmoetingsplek meer is. De gedachte is dat deze huiskamer naast het gebouw van De Posten in een nieuw te bouwen pand wordt gerealiseerd. Daarvoor worden het komende jaar nog heel wat onderzoeken uitgevoerd, maar in de intentieovereenkomst hebben de gemeente Enschede, Domijn en De Posten afgesproken dat zij de eventuele kosten zullen delen.

Gat van 1,5 miljoen

En die kosten gaan er hoe dan ook komen. Al is het maar omdat er nu tekeningen worden gemaakt van hoe de 'Dynamische Ontmoetingsplek' eruit moet komen te zien. Maar als het tot een daadwerkelijke bouw komt zijn er natuurlijk nog veel meer kosten. Het is de bedoeling dat een maatschappelijke ondernemer wordt gevonden om de horeca in de nieuwe huiskamer te regelen.

Maar dat zal niet tegen een kostendekkende huurprijs gaan. Met andere woorden: de drie partners zullen een financiële bijdrage moeten leveren in de exploitatie. Volgens de huidige marktsituatie en een maatschappelijke huurprijs van 50 euro per vierkante meter is de schatting dat er een 'gat' van ruim 1,5 miljoen euro gedekt moet worden. Dat houdt in dat er van de gemeente Enschede een bijdrage van zo'n 500.000 euro wordt verwacht.

Geen geld gereserveerd

Bijzonder is dat de gemeenteraad pas in de loop van volgend jaar een besluit zal nemen over het wel of niet investeren in het project in De Posten. Dan wordt ook de definitieve rekening gepresenteerd, ofwel het bedrag dat de gemeente uiteindelijk zal moeten toeleggen om de ontmoetingsplek rendabel te maken. Het is niet uitgesloten dat het vooraf ingeschatte bedrag (5 ton) nog hoger wordt door onvoorziene omstandigheden. De tekeningen moeten immers nog gemaakt worden.

Het is nu al duidelijk dat de gemeente geen geld voorhanden heeft. Er is niets gereserveerd voor een Dynamische Ontmoetingsplek in De Posten. Het benodigde bedrag zal dus als een extra investering worden opgenomen in de begroting voor 2026. En dat terwijl er op dit moment nog altijd een structureel tekort van 16 miljoen euro in de boeken staat voor dat jaar. Er zullen dus harde keuzes gemaakt moeten worden.

Ook kosten bij afblazen

Maar kan de gemeenteraad dan nog 'nee' zeggen? Formeel gezien natuurlijk wel, maar dat zou betekenen dat het hele experiment in een eindstadium in duigen valt terwijl er verwachtingen zijn gewekt. Zorginstelling De Posten neemt bovendien dit najaar een besluit over de nieuwbouw, zonder een ontmoetingsruimte. Als het gezamenlijke project wordt afgeblazen, moet zo'n ruimte eventueel nog achteraf worden ingetekend. En in de intentieovereenkomst hebben de drie partners afgesproken dat in dat scenario de kosten die bij het nieuwe ontwerp gemoeid zijn gezamenlijk worden gedekt.

Een gemeentewoordvoerster benadrukt dat het college het komende jaar, in de zogeheten ontwerpfase, uitvoerig met de andere partners in gesprek gaat over de (financiële) haalbaarheid van de ontmoetingsplek. Op basis van de uitkomsten neemt het college vervolgens een besluit over het sluiten van een definitieve samenwerkingsovereenkomst en de gemeentelijke bijdrage die daarbij hoort. "Mochten we afzien van een DOP dan bedragen de kosten die we hebben gemaakt in de ontwerpfase 50.000 euro. Hierbij is ook rekening gehouden met de kosten voor wijziging van het ontwerp voor het zorgcentrum, voor het geval de DOP niet doorgaat."