Gemeente Hengelo heeft oorzaak giftige stof HCH in Twentekanaal nog niet gevonden

De grond waar ooit de fabriek van Stork-Chemie stond, is sterk verontreinigd met HCH, maar de gemeente weet nog niet zeker of dit daadwerkelijk de bron is van de verontreiniging. Samen met Rijkswaterstaat, Waterschap Vechtstromen en Vitens is de gemeente nog aan het zoeken naar de bron: “Echter is op dit moment nog niet met zekerheid te zeggen wat de precieze oorzaak is waardoor het ook nog niet mogelijk is om hier zeer gericht naar te handelen”, zegt het college. In juni werd er een advies gegeven om geen vis uit het kanaal te eten.

Aansprakelijkheid

De SP vroeg aan het college hoe het zit met de aansprakelijkheid en of de kosten eventueel verhaald kunnen worden. Voor de gemeente Hengelo is dit een zorg voor later: “Bestuurlijk is afgesproken dat wij met z’n allen prioriteit geven aan het vinden van de oorzaak en het oplossen van het probleem en pas daarna gaan we kijken naar eventuele aansprakelijkheid.”

Vorige week maakte Rijkswaterstaat, gemeente Hengelo en de waterschappen bekend dat het Twentekanaal doorgespoeld wordt om de HCH-concentratie verder te verdunnen. Volgens de gemeente Hengelo verdund HCH op een natuurlijke manier door bacteriën in de sliblaag van het kanaal.

Lindaan

HCH is een bijproduct van de insecticide Lindaan. Dit middel werd bij Stork-Chemie in de Hengelose haven geproduceerd van 1948 tot 1952. Het afvalproduct werd bij de fabriek opgeslagen en is door regen en verwaaiing in de bodem terechtgekomen. Hierdoor sijpelt het grondwater het Twentekanaal in, maar vaak ging het hier om lage concentraties.

Sinds 2009 zijn HCH-soorten opgenomen in de Conventie van Stockholm tegen organische persistente verontreinigde stoffen. Dit betekent dat het middel niet meer geproduceerd, verkocht of gebruikt mag worden door de 152 landen die het verdrag hebben ondertekend. Ook Nederland heeft een handtekening onder het verdrag gezet.

Meerdere plekken

HCH-verontreiniging speelt niet alleen in de Hengelose haven, maar ook op andere plekken in Twente. De meeste plekken in Hengelo zijn destijds al gesaneerd of hebben een dusdanige lage concentratie dat sanering niet nodig is. Bij elk bodemonderzoek in Hengelo moet volgens bodemrichtlijnen van de gemeente ook gecontroleerd worden op HCH- en HCB-verontreiniging.

'Volledig opruimen kost miljoenen'

Het saneren van bodemverontreiniging wordt door de staat bekostigd, tot dat de concentraties onder de norm zitten. Wanneer een gemeente besluit een gebied helemaal op te gaan ruimen, dan is dit voor de rekening van de gemeente zelf. En dat is niet goedkoop: “Het volledig opruimen van de verontreiniging op het voormalige Stork-Chemie terrein kost miljoenen.”