Enschede wil geen nieuwe gebouwen neerzetten voor basisscholen met minder dan 137 leerlingen
De uitgangspunten voor het bouwen van nieuwe basisscholen in Enschede worden aangescherpt. Dat heeft het college van B&W aangekondigd. De gemeente staat voor grote financiële uitdagingen, omdat veel scholen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs de komende pak 'm beet twintig jaar betere huisvesting nodig hebben. De wet schrijft voor dat de gemeente dan de knip trekt. Het college zegt dat alleen nog te willen doen als de school een 'gezonde toekomst' heeft. En dat houdt volgens haar in dat het aantal leerlingen boven de zogeheten opheffingsnorm van 137 ligt.
Het mag best 'het plan van 400 miljoen' worden genoemd, maar met de inflatie meegenomen zal het inmiddels wel richting het half miljard gaan. Tot het jaar 2055 is het overgrote deel van de onderwijsgebouwen in Enschede aan vervanging toe. Dat is allemaal vastgelegd in het zogeheten Integraal Huisvestingsplan (IHP). In het uit 2019 afkomstige plan is berekend dat er honderden miljoenen nodig zijn voor deze operatie. De gemeente is dus jaarlijks al druk aan het sparen om die toekomstige kosten te kunnen dragen.
Een schoolgebouw per wijk
Veel schoolgebouwen in de stad zijn verouderd en voldoen - bijvoorbeeld qua binnenklimaat - niet aan de kwaliteitsnormen voor het onderwijs. De gemeente Enschede heeft in het verleden nooit een spaarpotje gemaakt voor de vervanging van die gebouwen.
In wet- en regelgeving is steeds strakker vastgelegd dat gemeenten wel voor een groot deel (meer dan 90 procent) van de bouwkosten van nieuwe schoolgebouwen opdraaien. De rest komt voor rekening van het betreffende schoolbestuur. Het idee binnen de gemeente Enschede was dan ook om zo min mogelijk nieuwe gebouwen neer te zetten, door per buurt of wijk meerdere scholen en kinderopvangcentra onder één dak te huisvesten.
Meer tijd nodig
Nu, vijf jaar na invoering van het onderwijshuisvestingsplan, blijkt dat de praktijk weerbarstig is. En dat heeft meerdere redenen. De verplichte financiële bijdrage die een gemeente moet leveren is bijvoorbeeld met meer dan 30 procent gestegen. Daarnaast blijkt het lastiger dan verwacht om met drie verschillende schoolbesturen plannen te maken. De samen te voegen scholen hebben namelijk niet zelden een verschillende achtergrond.
Ambitieuze plannen
De huisvestingsplannen voor de afgelopen jaren waren iets te ambitieus, concludeert het college van B&W. Tot nu toe zijn alleen de verhuizingen van Het Stedelijk Innova (van de Hofstedeweg naar het voormalige stadsdeelkantoor Oost) en vrijeschool De Noorderkroon (van de Olieslagweg naar de Elferinksweg) gerealiseerd. De geplande grondige verbouwing van Bonhoeffer College Van der Waalslaan begint binnenkort, iets later dan verwacht. De ontwikkeling van drie andere gezamenlijke schoolgebouwen zit nog in de planfase.
Neem de wijk Helmerhoek. Daar moet er één gebouw komen voor de openbare basisschool De Sterrenborgh, de christelijke school Willem van Oranje en het katholieke De Jonge Helden. Of dat allemaal zo handig is, met drie verschillende voordeuren, is de logische vraag. Het katholieke schoolbestuur SKOE en het christelijke schoolbestuur VCO onderzoeken daarom een fusie van hun scholen, zodat er straks nog twee scholen in hetzelfde gebouw gehuisvest zijn, maar er wel christelijk/katholiek onderwijs behouden blijft voor de wijk.
26 scholen onder opheffingsnorm
De gemeente Enschede lijkt lering te hebben getrokken uit ervaringen van de afgelopen jaren. 'Voor toekomstbestendig, duurzaam en divers onderwijs is voldoende schaalgrootte nodig', stelt het college in een brief. En die schaalgrootte is er volgens B&W niet als een school minder dan 137 leerlingen heeft. In het Enschedese basisonderwijs zijn dat 26 schoollocaties op een totaal van 62.
'Bij nieuwbouw willen we bouwen voor scholen met een leerlingenaantal boven deze norm', aldus het college. Dat betekent niet dat scholen actief gedwongen worden om te fuseren, dat mag een gemeente namelijk niet doen. Maar als er aanspraak wordt gedaan op gemeentelijke geld, wil het college straks wel afspraken maken. Naast fusie zou dit dus ook kunnen betekenen dat er scholen verdwijnen. 'Er is een onafhankelijke procesbegeleider aangesteld die samen met 3 schoolbesturen een visie op het onderwijslandschap in Enschede gaat opstellen.'
Fusie La Res en Twekkelerveld
Behalve in de Helmerhoek worden in Enschede op dit moment ook twee andere gezamenlijke schoolgebouwen met kinderopvang (ook wel Integrale Kindcentra) ontwikkeld. Een daarvan is in de wijk Hogeland, waar het de bedoeling is dat de openbare basisscholen Willem Wilmink en de Prinseschool gaan samenwonen met het christelijke De Kiem.
In de wijk Twekkelerveld wordt er al jaren gedacht aan een nieuwe locatie voor de Paulusschool (SKOE), de Zevenster (VCO) en Obs Twekkelerveld (Consent). De laatste school is overigens sinds deze maand gefuseerd met Obs De La Res. Reden voor de fusie is dat Stichting Consent zo het openbaar onderwijs in Twekkelerveld wil behouden en dat De La Res op deze manier nieuwe leerlingen kan blijven aannemen. Obs Twekkelerveld telde op 1 oktober 2023 iets meer dan 70 leerlingen en was op dat moment de kleinste school van Enschede.
Gerelateerd
