Zijn oude woning in sloopwijk Het Diekman heeft D. reeds op last van de rechter moeten verlaten, maar ook de aanspraak op een vervangende woonruimte kan hij vergeten. De uitgeprocedeerde asielzoeker spande bij de rechtbank in Almelo een spoedzaak aan tegen het intrekken van een woningaanbod door de gemeente Enschede, maar er komt geen uitspraak. De lokale overheid heeft geen enkele verplichting jegens D., dus kan hij ook niet in beroep. Daarmee blijft hij dakloos.
De spoedzaak is een vervolg van het kort geding dat de gemeente Enschede onlangs tegen D. voerde omdat hij weigerde zijn huurwoning aan de Bernhard Zweersstraat te verlaten. Die woning was in bruikleen gegeven door de gemeente, die ook de huur en de gas-, water- en elektrakosten voor haar rekening nam. Stichting Dick Turk zorgde voor begeleiding en een 'gevulde koelkast'. De betreffende woning moest leeg vanwege sloopplannen, maar in tegenstelling tot zijn huisgenoot weigerde D. te vertrekken naar een vervangende huurwoning. De rechter oordeelde uiteindelijk dat hij zijn sloopwoning wel moest verlaten.
Cruciaal in de zaak is een incident medio juli, waarbij een begeleider van de Stichting Dick Turk bebloed de woning van D. is ontvlucht. Hij zou zijn mishandeld. De stichting heeft alle hulp aan D. stopgezet en daarop heeft de gemeente Enschede het aanbod voor de vervangende woning ingetrokken. Vervolgens wilde D. met terugwerkende kracht alsnog van dat aanbod gebruik maken.
Bij de voorzieningenrechter vocht de Ivoriaan het besluit tot het intrekken van de woning aan. Maar volgens de rechtbank is dat onmogelijk. Wettelijk gezien heeft de gemeente Enschede geen taak om voor uitgeprocedeerde asielzoekers te zorgen. Deze moeten immers het land verlaten, ook al blijkt dat in de praktijk soms nogal lastig. Enschede heeft haar eigen bed-, bad- en broodvoorziening stopgezet en laat de begeleiding voor uitgeprocedeerden over aan een stichting, waarbij een huurwoning in bruikleen wordt gegeven omdat die stichting dat zelf niet kan dragen. De stichting is vrij om zelf te bepalen of iemand wel of niet wordt ondersteund, daar zijn geen rechten aan te ontlenen.
Het aanbieden van een woning door de gemeente is bovendien geen publiekrechtelijke taak of verplichting. Daarmee is het ook niet mogelijk om tegen het intrekken van zo'n aanbod in beroep te gaan. De voorzieningenrechter vindt daarom dat hij geen oordeel kan vellen en heeft zichzelf 'onbevoegd' verklaard. Tot een inhoudelijke behandeling van de spoedzaak, waarin zou worden aangevoerd dat D. nu dakloos is, is het dus niet eens gekomen. Er kan nog een uitvoerige procedure bij de bestuursrechter worden gevoerd, al zal deze mogelijk tot dezelfde conclusie komen. Ook is het nog onduidelijk D. nog moet voorkomen voor de vermeende mishandeling van zijn begeleider.
Gemeenten zijn niet verplicht om uitgeprocedeerde asielzoekers onderdak te bieden. In Enschede wordt er nog voor één persoon uit deze doelgroep een huis gehuurd. In de vorige kabinetsperiode zijn Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (LVV's) in het leven geroepen in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Eindhoven en Groningen. Het nieuwe kabinet heeft echter aangegeven dat vanaf volgend jaar daarvoor geen geld meer wordt uitgetrokken. Het voorbestaan van deze voorzieningen is onzeker. Amsterdam heeft aangegeven in ieder geval volgend jaar de opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers uit eigen zak te willen betalen.