Tientallen mensen filmen crash Hengeloos echtpaar: waarom worden we ramptoeristen?
Een ouder echtpaar uit Hengelo raakte deze week gewond bij een zwaar ongeluk op de A2 bij Eindhoven. Ze botsten met hun camper achterop een vrachtwagen. Aan de andere kant van de snelweg ontstond een lange kijkersfile. Tientallen bestuurders kregen een boete, omdat ze met hun telefoon in de hand de ravage filmden. Waarom kijken we toch zo graag naar andermans leed?
Vermoedelijk door de laagstaande zon botste het Hengelose echtpaar - een 81-jarige man een een 83-jarige vrouw - afgelopen woensdag achterop de vrachtwagen op de A2. Na het zware ongeluk landde een traumahelikopter op de snelweg. Vanwege de beknelling van de man en vrouw rukte ook de brandweer uit om ze te bevrijden uit hun zwaargehavende camper.
Bekeuring
Aan de andere kant van de snelweg maakten veel bestuurders met de mobiel in hun hand beelden van het ongeval. De politie noteerde ruim vijftig kentekens. Zij kunnen allemaal een forse bekeuring van 420 euro verwachten.
Waarom andermans ellende filmen?
Waarom we zo graag andermans ellende filmen? Daar zijn twee verklaringen voor, legt gedragspsycholoog Chantal van der Leest uit. "Allereerst is ramptoerisme voor veel mensen de manier om iets mega spannends te ervaren, zonder daarbij zelf in gevaar te raken. Vergelijk het met het lezen van een thriller, het kijken van een horrorfilm of een ritje in een achtbaan."
Dit is volgens de psychologe de vervelende kant van het verhaal. "Het betekent dat mensen plezier beleven aan andermans leed", zegt ze tegen Omroep Brabant.
Social media
Wat niet bepaald helpt, is het bestaan van social media. "We zijn het normaal gaan vinden om gelijk dat telefoontje erbij te pakken en zo'n ongeluk te filmen", zegt Van der Leest. En dan 'loont' het ook nog eens om die filmpjes te plaatsen. "Ze worden als een gek bekeken. Terwijl je er eigenlijk onder zou moeten zetten dat dit echt niet door de beugel kan."
Al lijkt het haar niet waarschijnlijk dat dat snel gaat gebeuren. "Heel Dumpert draait bijvoorbeeld op dit soort beelden."
Campagne
Maar wat kunnen we er dan wel aan doen om die ontwikkeling tegen te gaan? "Er was een campagne om het filmen bij ongelukken tegen te gaan. Maar daarmee geef je eigenlijk al het signaal dat het de norm is. Beter zou zijn om juist te laten zien wat mensen wél moeten doen. Ga uit de weg, rijd door en laat hulpverleners hun werk doen."
Een ander goed voorbeeld zag Van der Leest in Duitsland, waar het filmen en fotograferen van ongelukken strafbaar is. "Daar zie je in een reclame hoe je een nieuwsgierige jongen door de blokkade van de brandweer loopt om te kijken bij een ongeluk. Hij belt zijn moeder om haar erover te vertellen, maar hoort dan vanuit het autowrak de telefoon afgaan. Kippenvel."
Filmen niet strafbaar
Dat soort filmpjes raken de kern van het probleem, denkt Van der Leest. "Het laat heel duidelijk zien dat het om mensen gaat. We zijn die slachtoffers te veel gaan objectiveren. We zien ze haast als een soort acteurs. Maar dit zijn échte personen, met familie en vrienden", zegt ze tegen Omroep Brabant.
In Nederland is het filmen na ongelukken nog niet strafbaar, tenzij je de telefoon gebruikt vanuit een rijdende auto uiteraard. Eind 2020 wilden het CDA, de PvdA en GroenLinks daar verandering in brengen. Zij pleitten zelfs voor een boete van 21.000 euro of celstraf. De wet is nog niet aangenomen.
