De gigantische plataan op de Enschedese Klokkenplas is genomineerd voor de landelijke titel ‘Boom van het Jaar’. Die verkiezing draait om bomen met een bijzonder verhaal. De plataan is de laatste uit de tuin van Villa Van Heek, waar nu restaurant La Cubanita is gevestigd. Het is meteen ook de oudste boom van de hele binnenstad. De ‘Klokkenplasplataan’ heeft meerdere ingrepen in de omgeving overleefd, maar wordt nu bedreigd door bomenziekte Massaria.
Een vakjury koos de plataan als winnaar van de provincie. Het is de eerste keer dat een boom uit Overijssel is genomineerd voor de landelijke titel. Tot 17 oktober kan nu gestemd worden op alle dertien kanshebbers (één uit elke provincie en één uit Curaçao). Bij winst doet de Enschedese boom mee aan de Europese verkiezing Tree of the Year.
Stadsboerin Karin Vaneker droeg de plataan aan. “Er deed nog nooit een boom uit Overijssel mee om de winst. Alsof hier geen prachtige bomen zijn.” Al gaat het in de verkiezing vooral om een bijzonder verhaal dat aan het stuk natuur kleeft.
Die historie is bij deze plataan onmiskenbaar. “Na de grote stadsbrand van 1862 bouwde textielfamilie Van Heek deze monumentale villa”, zegt Vaneker wijzend op het pand waar nu een tapasrestaurant zit. De familie trad op als beschermheer van cultuur en natuur in de stad. “Achter de villa werd een grote tuin aangelegd. Of eigenlijk een bos, zoals op oude luchtfoto’s is te zien.” De keuze voor platanen was een hele praktische, vertelt ze. “Die boom kan goed tegen luchtvervuiling. Wel handig in zo’n industriële omgeving.”
De Van Heeks woonden er tot 1940. Ruim twee decennia later werd de tuin omgedoopt tot parkeerplaats. Veel bomen moesten wijken, nog ongeveer vijf stonden er overeind na de aanleg in 1963. De villa kreeg verschillende invullingen, zoals een bibliotheek, cultureel centrum en horeca. “Als tiener deed ik hier zelf mee aan culturele activiteiten van Concordia, zoals pottenbakken”, herinnert Vaneker zich. “Soms zaten we buiten in de schaduw van deze plataan.”
Lees verder onder de afbeelding.
Zo heeft iedereen wel een verhaal bij de boom, weet ze zeker. “Sommigen zullen er regelmatig tegenaan hebben gepist na een avondje uitgaan.”
De stadsboerin hoopt dat het Enschedeërs zal aanzetten tot stemmen. Te meer omdat ze zich druk maakt om het voortbestaan van de boom. “In 2023 is er bomenziekte Massaria geconstateerd. Die ziekte leidt tot spontane takbreuk. Volgens deskundigen kan de boom met de juiste behandeling zo nog 150 jaar mee.” Meer bekendheid zal de plataan zeker geen kwaad doen, is haar overtuiging.
Stemmen kan tot 17 oktober via deboomvanhetjaar.nl. De winnaar wordt op 18 oktober bekendgemaakt.