Tot vijftien maanden geleden zag Vincent ten Voorde zich echt nog niet in één fractie zitten met GroenLinks. "Daar gaat de PvdA haar verloren kiezers niet mee terughalen", zei hij toen. Inmiddels is hij om en zit hij gebroederlijk naast Elske Mooijman, de fractievoorzitter van die andere partij, en praten ze over een verregaande vorm van samenwerking. Dat doen ze in Hengeloos Peil, de maandelijkse talkshow van 1Twente in Hengelo.
Gespreksleider Niels Veurink werpt Ten Voorde glimlachend voor de voeten dat hij nog maar 15 maanden geleden in de krant zei 'dat de PvdA met een lijstverbinding haar verloren kiezers niet terug gaat halen'. En ook 'dat de PvdA als volkspartij ver af staat van GroenLinks, een wat elitaire partij, met name sterk in de grote universiteitssteden in het westen'.
Inmiddels ziet Ten Voorde het anders. Min of meer gedwongen door de verkiezingsuitslag van november vorig jaar, door de goede landelijke samenwerking van beide partijen en het op lokaal niveau snuffelen aan elkaar.
De fractievoorzitter van de PvdA afdeling Hengelo noemt zichzelf 'een sociaaldemocraat in hart en nieren': "Ik moet het verleden loslaten. En dat is best lastig. In al die jaren is de PvdA een soort familie geworden. Voor veel PvdA'ers was, net als voor mij, samenwerking met GroenLinks tot voor kort een brug te ver."
In Den Haag lijkt het te werken, dus waarom elkaar in Hengelo ook niet opzoeken? Dat is een van de redenen dat de lokale fracties van beide partijen de handen ineen willen slaan in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2026. Ten Voorde en Mooijman willen hun leden een aantal keuzemogelijkheden voorleggen tijdens de ledenvergaderingen op 13 november.
Mooijman ziet nauwer samenwerken wel zitten: "Op zo'n tachtig procent van de dossiers zijn we het helemaal eens. De verschillen zitten vooral in de argumentatie. Neem het verduurzamen van woningen. Daarbij zal GroenLinks heel erg vanuit het klimaat redeneren en er daarom vóór zijn. De PvdA is óók voor, maar stelt zich daarbij wel meteen de vraag: is het betaalbaar voor iedereen? Maar dat vinden wij natuurlijk ook belangrijk. De wijze van argumenteren bepaalt echter wel waarom kiezers zich meer thuis voelen bij de ene partij dan bij de andere."
Ten Voorde: "De leden bepalen hoe we de verkiezingen ingaan. Het meest logisch wat mij en Elske betreft is het opstellen van één lijst en één gezamenlijk programma. Na de verkiezingen komen we dan als één fractie in de raad. Maar we leggen de leden ook andere mogelijkheden voor. Welke? Dat moeten we nog uitwerken."
Mooijman en Ten Voorde vinden dat er in elk geval iets moet gebeuren tegen de verrechtsing in de landelijke politiek en het wantrouwen van de kiezers. Ze bezien de uitslag van de Tweede Kamerverkiezing op 22 november vorig jaar van twee kanten: Dat de PVV wint en vervolgens de kans krijgt een kabinet te vormen is slecht en zorgt voor stilstand op alle fronten, aldus het tweetal, maar dat de lijstverbinding tussen GroenLinks en PvdA de combinatie meer zetels oplevert dan de twee afzonderlijk gehaald zouden hebben, stemt hen juist positief.
De twee fracties hebben zowel tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar als bij de Europese verkiezingen van afgelopen juni al samen campagne gevoerd. Elske Mooijman: "Dit is een volgende stap in het proces. Samen kom je hopelijk op meer zetels uit en daarnaast willen we in deze tijd van polarisatie laten zien dat partijen kunnen samenwerken. We hebben nu al gemerkt dat dat veel positiviteit losmaakt binnen beide fracties."
Ze vervolgt: "Doordat je elkaars waarden bekijkt, leer je ook weer goed naar je eigen waarden kijken. Zo versterken we elkaar en bouwen we aan iets geheel nieuws. Een gevalletje 1 plus 1 is 3."
Dat een 'brede linkse samenwerking', waar iedereen die tegen een verrechtsing van de Nederlandse politiek is om schreeuwde, nu vooralsnog niet verder gaat dan de samenwerking tussen GroenLinks en PvdA is niet gek, vindt het tweetal: "Wij werkten ook de afgelopen jaren al op heel organische wijze samen. In Den Haag, in de provincies en lokaal. Wat niet wil zeggen dat andere partijen niet aan kunnen haken."
Lokale en niet-linkse partijen moeten zich in Hengelo beslist niet buitengesloten voelen: "We moeten samen op zoek naar positiviteit. We willen met een tegenbeweging het vertrouwen in de politiek terugwinnen en de hoop terugbrengen. Daar mag elke partij, die zich daarin kan vinden, zich bij aansluiten."
De fractievoorzitters willen benadrukken dat zij samen weliswaar alles nu voorbereiden, maar dat iedereen op 13 november precies één stem heeft: "De fracties of wij als fractievoorzitters kunnen het proces dus niet beïnvloeden. Ook wij hebben ieder maar één stem."
Wat de plannen betekenen voor de rest van deze raadsperiode, daarover zijn ze ook duidelijk: "We blijven precies zo samen werken als voorheen. GroenLinks zal nu niet ineens met alles wat het college voorstelt instemmen en andersom zal de PvdA nu niet ineens alle plannen torpederen."