De Enschedese Lloyd Terborg heeft een jaar lang onderzoek gedaan naar zijn eigen stamboom. Wat hij vond? Een reis door het slavernijverleden. Van dat verhaal heeft hij een workshop gemaakt: Liesje. De pilot vond onlangs plaats in Utrecht.
In de workshop herbeleven studenten en jongeren de geschiedenis. Van het slavernijverleden tot de hedendaags afro-cultuur. “Ik vind het belangrijk om het verhaal van onze cultuur te kunnen vertellen aan de jeugd”, vertelt Terborg. "Er wordt niet zoveel over gepraat, terwijl het onze gezamenlijke geschiedenis is. En, we kunnen wel wat samenhang gebruiken. Zeker nu iedereen zich tegen elkaar aan het keren is in de huidige maatschappij."
Terborg is geboren in Amsterdam, maar noemt zich vandaag de dag ‘gewoon’ Tukker. “Toen ik ging uitzoeken waar mijn achternaam vandaag komt, kwam ik bij een slavenhouder in Suriname uit. Mijn voorouders zijn onder andere in Ghana, Curaçao en Suriname geweest voordat mijn voorvader ze meenam naar Nederland.”
De jongerenwerker draagt de naam van een slavenhouder. "Mijn bed-bed-bed overgrootmoeder is vanuit Ghana met een schip naar Curaçao gebracht. Daarna is ze verkocht aan Brazilië en later kwam ze terecht in Suriname, bij de heer Terborgh. Uiteindelijk werd ze verliefd op haar slavenhouder."
Het is geen uitzonderlijk verhaal. Veel Surinamers hebben Nederlandse namen die van slavenhouders komen. "Denk aan namen als de Vries, Gullit en Kluivert." Eigenlijk moest de cursus Madelijntje heetten, naar Terborgh's bed-bed-bed overgrootnoemer. “Ik heb dat uiteindelijk niet gedaan, om mijn familie enigszins te beschermen. Zo ben ik bij de naam Liesje terecht gekomen, een algemene Surinaamse naam.”
Terborg zet kunst en cultuur in bij zijn workshops. De Tukker gebruikt veel muziek, zoals hip-hop. Maar dat is niet het enige. "De jongeren moeten uit hun comfortzone stappen. We gaan bijvoorbeeld Surinaams dansen, we hebben een workshop Capoeira - een Afro-Braziliaanse verdedigingssport van de slaven - en we komen altijd 'binnen' met straattaal."
'Wij' noemen het straattaal, maar het is eigenlijk gewoon Surinaams. "De slaven hoorden bepaalde woorden van hun meesters - die ook veel Engels en Frans spreekten - en vormden ze om in hun eigen taal. Zo veranderde dog in doggo en house werd osso."
De Enschedeër is de afgelopen jaren druk met zijn bedrijf Cultuurgeluid. Terborg reist samen met zijn vrouw het land door om de jeugd - via workshops - iets bij te brengen. “We staan overal in het land met hetzelfde verhaal. Dat is vaak lachen en gieren, maar er zijn ook serieuze gesprekken met jongeren.”
De jongerenwerker probeert de jeugd bewust te maken over thema's als racisme. "Ik gaf zo'n drie jaar geleden een workshop graffiti aan een klas. Een leerling vroeg aan mij: wat vind jij van Zwarte Piet, moet die zwart blijven of niet? Ik reageerde: ja die mag van mij Zwarte Piet blijven, want Zwarte Piet is met blond haar, blauwe ogen en een mooi Twents accent, niet met een pruik en een Surinaams accent." Daarna had Terborgh een heel mooi open gesprek met de klas. "Dat was echt geweldig, we moeten meer met elkaar praten."
De workshops over het Surinaamse slavernijverleden kunnen in heel het land geboekt worden. Meer weten? Kijk dan op de website van Cultuurgeluid.