Voor het eerst in ruim 18 jaar tijd is de Socialistische Partij niet vertegenwoordigd in de Enschedese gemeenteraad. De huidige SP-raadsleden Piet van Ek en Carma Woltjer hebben uit onvrede met het lokale partijbestuur besloten om uit de fractie te stappen. De zetels komen echter niet terug bij de SP; de twee lokale politici maken de raadsperiode af als Groep Woltjer/Van Ek.
Aan het vertrek van Van Ek en Woltjer ligt een langer voortslepende frictie met het dagelijks bestuur van de lokale afdeling ten grondslag. De sfeer tussen de fractie en het bestuur wordt volgens een verklaring van de raadsleden de laatste twee jaar 'gekenmerkt door onderling wantrouwen en spanningen'.
"Te vaak werden mensen beschadigd door beschuldigingen en verdachtmakingen waartegen het moeilijk verweren is", verklaren Van Ek en Woltjer. "Hoewel er door mensen in onze afdeling geprobeerd is om tot een goede en werkbare oplossing te komen, is dat nooit echt van de grond gekomen." De afgelopen maanden zou de samenwerking volledig zijn ontspoord.
Dit roept veel vragen op, maar Van Ek laat desgevraagd weten hij het bij de schriftelijke verklaring wil houden. Piet van Ek nam in 2020 het stokje als fractievoorzitter over van lokale partij-icoon Annelies Futselaar, die zich niet opnieuw verkiesbaar stelde.
Naar concrete voorvallen blijft het dus gissen, al laten de SP-raadsleden in hun verklaring doorschemeren dat het niet klikt met de regiovertegenwoordiger in Overijssel - en tevens voorzitter van de Enschedese afdeling - Samuel Michon. De 'positieve verandering' die onder landelijk politiek leider Jimmy Dijk is ingezet, zou volgens hen in Enschede niet zichtbaar zijn.
Binnen de SP is/was sprake van een richtingenstrijd waarbij het activisme van de ene stroming door de andere stroming niet altijd wordt gewaardeerd. Een voorbeeld is de reclamespot over 'Hans Brusselmans', die opvallende gelijkenissen met PvdA-leider Frans Timmermans vertoont. Van Ek en Woltjer zijn daar niet van. "Je afzetten tegen anderen, is jezelf verliezen."
Hoe dan ook: de raadsleden zeggen hun beslissing niet lichtzinnig te hebben. "Maar na een aantal maanden van bezinning en heel wat slapeloze uren en een hoop tranen zien we onder de huidige omstandigheden geen andere mogelijkheid dan afscheid te nemen van de partij."
Het partijlidmaatschap wordt per 1 oktober opgezegd, maar de zetels worden niet ingeleverd. De resterende anderhalf jaar van deze raadsperiode willen Van Ek en Woltjer hun werk afmaken. "De koers van de SP zal herkenbaar blijven." Als afgescheiden fractie kan er geen aanspraak worden gemaakt op een fractievertegenwoordiger. Voor Karel van der Leij zit het politieke werk er dus noodgedwongen op.
De breuk met Van Ek en Woltjer is een flinke tik voor de lokale SP-afdeling. Het aantal zetels in de gemeenteraad nam bij de verkiezingen in 2014, 2018 en 2022 al af van respectievelijk 5 naar 3 en vervolgens 2 zetels. Maar nu verdwijnt het partijlogo met de rode tomaat, in ieder geval voorlopig, helemaal uit de gemeenteraad.
Dat is voor het eerst in achttien jaar. Al ging het destijds om een andere reden. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2002 behaalde de SP geen zetels in Enschede. Het zou tot maart 2006 duren voordat de partij terugkeerde.