Enschedese wethouder waarschuwt Kamer voor bezuinigen op gemeenten: 'Dit komt als een boemerang terug'
Als gemeenten in 2026 niet méér geld of minder taken krijgen, wacht de afdaling in een financieel ravijn. Die voorspelling van de Enschedese wethouder Marc Teutelink - en tal van zijn collega's in den lande - is niet nieuw. Maar dat hij deze boodschap persoonlijk overbrengt aan Tweede Kamerleden wel. Donderdag kreeg hij daarvoor de kans.
Teutelink was één van de genodigden in de Suze Groenewegzaal. Tijdens het rondetafelgesprek konden fractievertegenwoordigers Binnenlandse Zaken vragen stellen over de financiële positie van gemeenten. Naast de Enschedese wethouder waren er onder meer vertegenwoordigers de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en de vijftig middelgrote gemeenten (M50) om aandacht te vragen voor de dreigende lokale tekorten.
Boemerang
Om nog even de situatie te schetsen: gemeenten in heel Nederland zien zich over twee jaar geconfronteerd met grote bezuinigingen op het Gemeentefonds, hun belangrijkste inkomstenbron. Terwijl het aantal wettelijke taken niet afneemt. Dat is een erfenis van kabinet Rutte IV, die door het nieuwe kabinet niet wordt rechtgezet.
Wethouder Marc Teutelink legde eerder in de studio van 1Twente uit wat dit in Enschede betekent: een tekort van tientallen miljoenen. De hoop is gevestigd op de Tweede Kamer. "Heeft u door in welke diepe ellende u gemeenten stort en hoe dit als een boemerang bij u terugkomt?", aldus Teutelink donderdag in de Suze Groenewegzaal. "In hogere zorguitgaven, minder economische groei, woningnood en wantrouwen in de overheid."
Meer autonomie
Teutelink pleitte net als de andere insprekers, waaronder hoogleraar economie Maarten Allers, voor duidelijke keuze in Den Haag. Of gemeenten moeten gecompenseerd worden voor hun tekorten, of het Rijk zal taken moeten terugnemen.
Een andere optie is het geven van meer autonomie aan gemeenten bij de uitvoering van wettelijke taken. Praktisch voorbeeld: landelijk is vastgelegd dat iedereen - ongeacht inkomen - een eigen bijdrage van 20,60 euro per maand betaalt voor huishoudelijke hulp. Deze keuze zou ook aan gemeenteraden kunnen worden overgelaten.
Hoop op kabinetspartijen
Omdat gemeenten over negen maanden al hun eerste financiële plannen voor 2026 en daarna klaar moeten hebben, vragen Teutelink en consorten om een snelle van 'Den Haag'. Maar de vraag is of die er komt en zo ja, of die de gemeenten kan bekoren.
In het rondetafelgesprek lijken kabinetspartijen vooral oren te hebben naar alternatieven. BBB hoopt oplossingen te horen die 'geen geld kosten', NSC vraagt naar de mogelijkheden voor aanpassing van de boekhoudkundige regels voor gemeentebegrotingen en de PVV denkt dat de goedgevulde spaarpotten van gemeenten soelaas bieden.
Dat laatste is volgens Marc Teutelink in ieder geval niet het geval. "We hebben veel geld in de spaarpot, maar als de tekorten blijven zoals ze zijn, is die binnen drie jaar leeg."
