Met boek over Molkenboer is verhaal over textiel in Oldenzaal compleet
“Dit boek maakt het verhaal over de textielindustrie in Oldenzaal compleet.” Zo betitelen kartrekker Albert Wiggers en schrijver Rijn van Welij, met gepaste trots, het boek over 100 jaar textielfabriek Molkenboer. Maar ook als een boek ‘van, voor en door Oldenzalers’. Het kloeke (215 pagina’s), rijk geïllustreerde boek, dat vrijdagmiddag officieel wordt gepresenteerd, kent een lange voorgeschiedenis.
Het begon allemaal met de eindscriptie van Albert Wiggers’ vrouw Lizzy over Hermanna Elisabeth Molkenboer-Trip, die uitmondde in een boek over deze ‘freule, fabrikante en feministe’. Tijdens haar onderzoek naar deze bijzondere (aangetrouwde) telg uit het Molkenboer-geslacht, ontdekte Lizzy dat het archief van de textielfabriek grotendeels verloren was gegaan. Albert: “Toen de KNTU, waar Molkenboer in was opgegaan, failliet ging, belandde het archief bij het oud papier. Dus Lizzy moest op zoek.”
Nalatenschap in Zwitserland
Albert hielp zijn vrouw bij die speurtocht, die leidde naar zo’n 15 nazaten van de Molkenboer-dynastie. Tot in Zwitserland toe. Daar, bij een dochter van grondlegger Johan Molkenboer, bleken nog de nodige documenten, maar ook voorwerpen en beeldmateriaal, aanwezig uit de nalatenschap van Hermanna. Dit hervonden stukje historie van de textielfabriek van zijn familie bracht een andere nazaat, Steven Molkenboer, er toe zich nog weer eens in het complete verhaal te verdiepen. Met als conclusie: Hier moet een boek van komen!
‘Dan moet het nu’
Dat vond Albert Wiggers, die er voor zorgde dat de ‘erfenis’ vanuit Zwitserland naar Oldenzaal werd overgebracht, ook. “Als we een boek willen maken, dan moet het nu,” zei hij tweeëneenhalf jaar geleden. Wiggers bracht een aantal mensen bij elkaar om de klus te klaren: Jos Oude Essink Nijhuis (oud-gemeentearchivaris), Hans Lotgerink (oud-drukker en digitaal archivaris van historisch beeldmateriaal), Johan Olde Keizer (Delpher ‘speurneus’), Carlo ter Ellen (bestuurslid Historisch Oldenzaal) en Steven Molkenboer.
Van Welij was anderhalve maand bezig om alle materiaal te ordenen, waarna hij kon beginnen aan het chronologisch beschrijven van wat hij noemt ‘100 jaar Oldenzaalse geschiedenis aan de hand van een fabriek’. Hij vulde het materiaal dat hij kreeg aangereikt aan met interviews met onder anderen kinderen en kleinkinderen van arbeiders die bij Molkenboer werkten. Maar betrok ook de textielindustrie in andere steden in zijn verhaal over Molkenboer, waardoor het boek ruim 100 jaar Twentse textielgeschiedenis bestrijkt.
Volledig de vrije hand
Van Welij benadrukt dat hij de geschiedenis van 100 jaar Molkenboer van verschillende kanten heeft beschreven. Dus niet enkel vanuit het perspectief van de familie Molkenboer. “Ik had volledig de vrije hand om te schrijven wat ik wilde. Zo heb ik – voor het eerst – ook het hele verhaal van het klompenbataljon opgetekend. De textielarbeiders, die met hun broodtrommel en blauwe kan met koude koffie, op klompen, door de straten naar de fabriek liepen.”
Goede balans gevonden
Carlo ter Ellen van Historisch Oldenzaal vindt dat Van Welij een goede balans heeft gevonden het verhaal van de directeur en de arbeider. “Maar dat was ook de opdracht van ons als uitgever van het boek.” Ter Ellen was als penningmeester van Historisch Oldenzaal verantwoordelijk voor de fondsenwerving. Zonder al te veel problemen haalde hij bij diverse Oldenzaalse stichtingen en ondernemers de benodigde 25.000 euro op, die het boek in een luxe uitvoering in een oplage van 750 stuks mogelijk maakte. Omdat er voldoende geld werd opgehaald en onder meer WBO Wonen een flink aantal exemplaren afneemt, kon het aantal pagina’s nog wat worden uitgebreid. En is het – onder meer bij boekhandel Broekhuis – voor de alleszins schappelijke prijs van 24,95 te koop.
