Nieuwe opzet basisondersteuning moet Hengeloër langer gezond houden: 'Lagere kosten, minder bureaucratie en sneller hulp'
Hengelo gaat de zogenoemde 'basisondersteuning' anders vormgeven. Daarmee wordt kort gezegd niet langer uitgegaan van zieke mensen en hoe die beter te maken, maar van gezonde mensen en hoe die zo lang mogelijk gezond te houden. Directeur Cevdet Örnek van stichting Wijkracht en wethouder Jacqueline Freriksen leggen in de maandelijkse talkshow Hengeloos Peil uit hoe het vanaf 2025 in z'n werk gaat. Op termijn moet deze nieuwe manier van werken Hengelo jaarlijks 3,6 miljoen euro minder gaan kosten.
Een belangrijke taak is straks weggelegd voor het nieuwe samenwerkingsverband onder de noemer Wijkracht Hengelo. Cevdet Örnek is directeur van de gelijknamige stichting, die onderdeel uitmaakt van dit samenwerkingsverband. "Je moet het zien als een pyramide. Allereerst is er de brede sociale basis. De sportclub, de muziekvereniging, vrijwilligerswerk. Alles waar mensen elkaar ontmoeten. Ter ontspanning en om de eenzaamheid te bestrijden. Als het daar niet lukt, is er de basisondersteuning. Daar hebben we het nu over."
Basisondersteuning
Onder basisondersteuning valt alles waarbij mensen gericht opvang of gesprekken krijgen aangeboden. Vaak in groepen, soms een op een. Vaak zijn dit mensen met psychische problemen, met een (licht) verstandelijke beperking, met niet-aangeboren hersenletsel en/of verslavingsproblemen.
Van zorg, het topje van de pyramide, spreek je pas als mensen maatwerk nodig hebben. Örnek: "Die top wil je zo smal mogelijk houden, want hoe meer mensen gebruik maken van maatwerk, hoe duurder het wordt en hoe lastiger het wordt voldoende gekwalificeerde mensen te vinden."
Vergrijzing
Dát er steeds meer mensen hulp of zorg nodig gaan hebben is evident: mensen worden steeds ouder én het aandeel ouderen in de maatschappij neemt toe. Daarbij zijn er steeds meer jongeren die hulp nodig hebben. Tenslotte, geeft de wethouder aan, krijgen gemeenten steeds minder geld van het Rijk voor hun taken. Er móet dus iets gebeuren.
Örnek: "Ons zorgstelsel is georganiseerd rond ziek zijn, rond mensen die zorg nodig hebben. Op het moment dat het niet goed gaat, ga je naar een specialist. Wij draaien het nu om. Wij redeneren vanuit gezond zijn. Je moet de gezondheid van mensen versterken."
De aanvraag voor basisondersteuning in Hengelo gaat vanaf volgend jaar anders. Nu nog ga je met een hulpvraag naar de gemeente en krijg je wel of geen indicatie voor hulp via een van de circa 300 gecontracteerde zorgaanbieders. Vanaf volgend jaar bepalen deskundigen van één van de zeven aanbieders die samenwerken onder de noemer Wijkracht Hengelo welke vorm van hulp nodig is. Deze zeven zijn Wijkracht Hengelo, Aveleijn, Carintreggeland, Humanitas Onder Dak, Mediant, RIBW Overijssel en Tactus Verslavingszorg
Wat wel en wat niet?
Het gaat volgens de wethouder hier niet om alles wat nu valt onder het kopje 'Wmo', maar om zaken die vallen onder de noemers 'welzijnswerk', 'begeleiding' en 'dagbesteding'. Dat kan gaan om individuele en groepsgerichte hulp, maar ook om het versterken van de sociale basis, bijvoorbeeld door het faciliteren van activiteiten in wijkcentra. Dit staat los van de huishoudelijke hulp, vervoer en hulpmiddelen. Die 'oude Wmo' blijft een taak van de gemeente.
Wethouder Jacqueline Freriksen ziet het helemaal voor zich: "We willen dichterbij de mensen komen. Overal in de stad komen er loketten waar je met je hulpvraag terecht kunt. In wijkgebouwen, bij sportclubs, in de bieb. Dat moet zo laagdrempelig mogelijk. En daarom is het zo fijn dat Wijkracht hierin de regie heeft genomen. Een partij die de stad al tot in de haarvaten kent."
Ornek: "In plaats van dat we inwoners naar organisaties sturen, brengen we die organisaties naar de mensen toe. Zo snel mogelijk en zo dichtbij mogelijk. We besparen hiermee op de bureaucratie en niet op dat wat we leveren. We richten het systeem anders in."
Wat als indicatie afloopt?
Zes weken geleden werd het nieuws over de veranderingen bekend. Sindsdien is de gemeente naar eigen zeggen niet platgebeld. "Wel waren er vragen over het aflopen van iemands indicatie en wat er dan gebeurt. Het antwoord is simpel: Zolang iemand een indicatie heeft, verandert er niks. Als volgend jaar de indicatie afloopt, zal Wijkracht Hengelo contact opnemen", aldus de wethouder.
Minder geld nodig
Met de aanbesteding is een bedrag van ongeveer 21 miljoen euro op jaarbasis gemoeid. Dit is minder dan bij vorige aanbestedingen. Dat kan volgens de wethouder 'omdat alles straks vooral strakker georganiseerd is': "Dit plan is onderdeel van de totale verandering in het sociaal domein, met als doel om de zorg en ondersteuning in Hengelo beschikbaar en toekomstbestendig te houden."
Er wordt op een andere manier bekostigd, legt Freriksen uit: "De kosten moeten op termijn met 3,6 miljoen euro omlaag gaan, het zogeheten 'transformatie-effect'. In het begin zal er geld bij moeten: we moeten eerst investeren, voordat we besparingen terug kunnen zien."
Twentse primeur
Voor de regio Twente is deze wijze van samenwerken uniek, aldus Örnek en Freriksen. Andere gemeenten weten ervan (ook omdat Wijkracht in meer gemeenten in Twente actief is) en er zullen er vast meer volgen, verwachten de wethouder en de Wijkracht-directeur.
De nieuwe afspraken gelden voor in elk geval 8 jaar, met twee evaluatiemomenten na 4 en 6 jaar.
