Wie is Malkis Jajan, de nieuwe wethouder van Enschede?

Jajan (28) stapt halverwege deze coalitieperiode in als opvolger van Jeroen Diepemaat, die burgemeester van Losser werd. De VVD’er zit inmiddels zes jaar in de Enschedese gemeenteraad en werd fractievoorzitter na de gemeenteraadsverkiezingen in 2022. Hij bekleedde een jaar of wat een ondersteunende rol voor Kamerleden, maar verliet Den Haag nadat hij drukker werd in zijn eigen stad. Om maar aan te geven: hij kent zijn dossiers en zijn pappenheimers en weet hoe de hazen lopen.

‘Ik ben niet van de etiketjes’

“Dat is een groot voordeel, als je halverwege instapt”, zegt hij zelf. Als dossiers, het netwerk, onderlinge verhoudingen allemaal nieuw zijn, duurt het wel even voor je bent ingewerkt. Keerzijde: he Enschedese college bestaat uit louter mannen en wat Jajan ook meebrengt, daar verandert hij niets aan. Het leidde tot opmerkingen bij zijn installatie. Net als bij een eerdere wissel in dit college, toen CU’er Jurgen van Houdt burgemeester van Rijssen-Holten werd en Harmjan Vedder als wethouder aantrad.

Maar Jajan is niet ‘van de etiketjes’. “Diversiteit en leeftijd zijn een mooie statistiek, meer niet.” Zeker, het Enschedese college bestaat uit mannen. Maar dat het daarmee niet divers is… Hij wijst naar eerdergenoemde Vedder en Niels van den Berg. “Die zijn heel verschillend.” Dat mag je gerust een understatement noemen.

‘Waar ik vandaan kom? Enschede’

Ook het feit dat hij de jongste is en niet tot in vier generaties blank-Nederlands, zegt hem weinig. Het is hooguit aardige bijvangst. “Mensen vragen me weleens: ‘Waar kom je vandaan?’ Uit Enschede, zeg ik dan.” Dat is vaak een onbevredigend antwoord voor iemand die zo’n vraag stelt. “‘Nee, maar waar kom je ècht vandaan?’ vragen ze dan.” Jajan grijnst. “Uit Enschede.”

Zijn ouders, deel van een Suryoye-minderheid, ontvluchtten Syrië; de kersverse wethouder werd in Enschede geboren en groeide op in de zuidwijken.

Vrijheid als sleutelwoord

Dat Jajan koos voor de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie dan weer wel met zijn achtergrond te maken. Sleutelwoord is vrijheid. Enschede heeft in hem een voorvechter van het recht jezelf te kunnen zijn, te kunnen vinden en belijden wat je wil. Zonder anderen daarmee ‘lastig te vallen’. Een open debat, waarin ieders mening er mag zijn, zonder dwang. Ook in dat opzicht is hij op-en-top liberaal.

In dat opzicht maakt hij van zijn hart geen moordkuil, maar hij weet evengoed handig politiek-inhoudelijke klippen te omzeilen, als hij dat opportuun acht. Op de vraag wat hij vindt van de huidige kabinetsplannen om delen van Syrië ‘veilig’ te verklaren, waar mensenrechtenclubs die nergens zien, wijst hij naar collega Arjan Kampman, die asiel in portefeuille heeft. Ook al was hij als raadslid woordvoerder.

Jajan trekt graag rechte voren; een college spreekt met een mond en dan doet zijn persoonlijke mening er niet zo toe. Zo gaat hij ook om met zijn geloof. Hij legde de gelofte af bij zijn installatie - ‘Zo waarlijk helpe mij God Almachtig’ - maar zijn geloof is een privé-aangelegenheid, die in het politieke werk geen directe rol speelt.

Banen, woningen en cultuur ‘want de stad moet ook leuk blijven’

Als het gaat over de vraag wat de stad nodig heeft, in zijn optiek, noemt hij banen, woningen en cultuur als speerpunten. Naadloos aansluitend bij zijn wethoudersportefeuille. Een klassiek VVD-thema, maar wel als antwoord op maandelijkse tekorten in veel Enschedese huishoudportemonnees, aangevuld met een actuele landelijke nood die alle politieke stromingen voelen en een nieuwe liefde: cultuur. “Want de stad moet ook leuk blijven.”

Ook daarin blijkt dat Jajan niet maar wat improviseert. Hij heeft zich, naar eigen zeggen, al maanden geleden verdiept in het culturele landschap van de stad. En dat verandert je kijk op zaak, zoals bij veel onderwerpen. “Ik had daar zelf minder mee, ben geen theaterganger, bijvoorbeeld. Maar ik ben gaan zien hoe leuk het is en dat het voor veel mensen heel belangrijk is.”

Steenkolenduits (nog wel)

Zoals gezegd, Jajan verbindt zich voor twee jaar als wethouder aan zijn stad. Maar daar blijft het niet bij, als het aan hem ligt. Met alle mitsen en maren van verkiezingsuitslagen en de wens van partijleden in het achterhoofd, tekent hij graag voor nog een periode. Genoeg uitdagingen en zin om daarmee aan de slag te gaan.

Het geeft hem bovendien de tijd om te werken aan iets waar hij minder goed in is: Duits. Dat is van een steenkolenniveau waar hij bij Euregionale samenwerking eigenlijk niet mee aan kan komen.