Arriva biedt gratis OV voor minima aan bij Twentse gemeenten, maar die moeten daar wel voor betalen

De zogeheten whitepaper kan worden gezien als een open sollicitatie. Er is sprake van twee problemen - steeds meer mensen hebben te weinig financiële middelen voor vervoerskosten en met name in het landelijk gebied zijn er onrendabele buslijnen. En Arriva biedt daarvoor een oplossing.

Sociale cohesie

Het gaat hier om de Meedoen Pas. Althans, zo heet het daluren abonnement voor minima, zoals dat in de gemeente Het Hogeland in het noorden van Groningen is uitgerold. In de provincie Limburg is een soortgelijk abonnement actief onder de naam Dal Vrij Limburg.

In een brief aan raadsleden in gebieden waar Arriva actief is - dus ook Twente - vraagt de vervoerder om het belang van vrij reizen voor minima bespreekbaar te maken. Dat belang zit volgens de vervoerder in sociale cohesie (vrienden en familie kunnen bezoeken) en het bereikbaarder maken van essentiële voorzieningen, zoals medische zorg en (vrijwilligers)werk.

'Minder risico op schrappen buslijnen'

Bijkomend voordeel volgens Arriva is dat op deze manier buslijnen in stand worden gehouden. 'Uit onderzoek blijkt dat het aan aantal reizigers in de daluren fors toeneemt wanneer minima gratis kunnen reizen', schrijft de manager mobiliteit sociaal domein. 'Dit zorgt ervoor dat stoelen in de bussen worden gevuld en lijnen rendabel blijven, waardoor het risico op het schrappen van busdiensten wordt gereduceerd.'

Arriva is sinds december 2023 de concessiehouder voor het openbaar busvervoer in Twente en de treinverbinding Zutphen-Hengelo-Oldenzaal. Dat is gepaard gegaan met de nodige opstartproblemen, zoals traag optrekkende elektrische bussen, een te hoge werkdruk voor chauffeurs en gedoe rond de dienstregelingen.

Oproep vanuit Enschede

In de gemeenteraad van Enschede is in de zomer van 2023 nog een motie van Volt, waarin het college tot onderzoek naar gratis OV voor minima wordt opgeroepen, unaniem gesteund. Een passage in de lokale OV-visie ('Samen met de provincie onderzoeken we de mogelijkheden om het openbaar vervoer voor minima goedkoper te maken') is sindsdien het enige dat erover is gecommuniceerd.

Limburg steekt miljoenen in gratis ov

Maar nu ligt er dus een aanbod van Arriva. De Meedoen Pas kan op verschillende manieren worden ingezet, uiteindelijk is het de lokale en/of provinciale overheid die betaalt. In gemeente Het Hogeland is er gekozen om inwoners met een inkomen tot 130 procent van het sociaal minimum in aanmerking te laten komen. Er geldt per pas een eenmalige eigen bijdrage van 7,50 euro.

In Limburg mogen alle circa 60.000 inwoners met een inkomen tot 100 procent van het sociaal minimum een gratis vervoerspas aanvragen. Dat kost de provincie in totaal zo'n 4,5 miljoen euro per jaar. Indien gewenst kunnen Limburgse gemeenten op eigen kosten de inkomensgrens versoepelen.