Koen Wildenbeest (58) staat levensgroot op de foto, achter het centraal station in Hengelo. Samen met twintig andere Nederlanders. Hun verhaal maakt deel uit van de expositie 'Intersekse, 1 op de 90'. Koen, die in Ede woont en als archivaris bij de gemeente De Bilt werkt, is deze maandag in Hengelo om de tentoonstelling samen met wethouder Hanneke Steen te openen: "Vraag niet aan kersverse ouders of het een jongetje of een meisje is, maar vraag of het gezond is."
Koen heeft het syndroom van Klinefelter (spreek uit op z'n Engels: Harry Klinefelter was een Amerikaanse arts). Dan heb je een extra X-chromosoom en maak je nauwelijks testosteron aan. Een op de 500 jongens wordt ermee geboren. Het is de meest voorkomende intersekse variatie; 44 variaties zijn er in totaal. Een op de negentig mensen heeft het. "Om je een idee te geven: een op de negentig mensen heeft rood haar en een op de negentig mensen heeft groene ogen. Het komt dus best veel voor, maar er is maar weinig over bekend."
Veel te weinig, wat de Edenaar betreft: "Daarom heb ik besloten om er open over te zijn. Van nature ben ik helemaal niet zo, maar als je wilt dat er iets verandert, kun je beter voor de troepen uitlopen, dan erachter. Je wordt anders doodmoe van het duwen, haha." Hij brengt de boodschap met humor, 'want dan blijft het beter hangen'. Hij is, ondanks alle nadelen, blij met hoe hij is: "Maar er zijn er heel veel die het er moeilijk mee hebben. Onder deze groep komt zelfdoding vier keer vaker voor dan gemiddeld."
Intersekse verwijst naar de 'I' in LHBTQIA+. Een intersekse variatie is een natuurlijk voorkomend fenomeen, waarbij het lichaam van een persoon niet volledig past binnen wat als typisch mannelijk of typisch vrouwelijk gezien wordt. Het betekent geboren worden met seksekenmerken die niet zijn ontwikkeld, zoals de maatschappij standaard verwacht. Een andere benaming luidt DSD (Difference of Sex Development).
Wethouder Hanneke Steen verricht de openingshandeling samen met Koen Wildebeest. Zij is onder de indruk van het verhaal van de geportretteerde: "Het vergt heel veel moed om dit te doen. Wij vinden het belangrijk dat iedereen in Hengelo zichzelf kan zijn, maar als ik het verhaal van Koen hoor, besef ik dat de emancipatie nog lang niet klaar is. Toen de vraag kwam of wij als gemeente deze expositie wilden hebben, hoefden we daar dan ook niet lang over na te denken."
De vraag was niet óf de expositie naar Hengelo zou afreizen, maar waar-ie het best tot z'n recht zou komen. Dat werd dus het Industrieplein, pal voor de achteringang van het station. Steen: "Hier komen enorm veel mensen langs. Leerlingen van ROC van Twente, bezoekers van Metropool en treinreizigers die hun auto in de garage achter het poppodium hebben geparkeerd. En waar die mensen letterlijk op reis zijn, zijn mensen met een intersekse variatie dat in zekere zin ook: het is vaak een lange zoektocht om te ontdekken wat je hebt en hoe je er het beste mee om kunt gaan."
De expositie is tot woensdag 20 november te zien op het plein achter het station in Hengelo. De foto's zijn gemaakt door Ernst Coppejans, de teksten zijn van de hand van Lara Aerts. Meer info: www.stichtingopenmind.nl/intersekse
Mensen met Klinefelter, de variatie waarmee Koen te dealen heeft, hebben vaak moeite met communiceren. Zo ook Koen. In het verleden heeft hij daardoor nog wat mensen van zich vervreemd. Nu hij testosterongel smeert, is dat verleden tijd: "Vroeger was ik nogal emotieloos. Ik ben nu een stuk menselijker. Sommigen hadden hun lidmaatschap van de Klinefeltervereniging opgezegd vanwege mij. Een van hen kwam terug en is nu een vriend van mij."