Plantenbakken in plaats van ondergrondse containers, afval wordt op bestelling opgehaald met een elektrische bakfiets. Geen vrachtwagens door de smalle straten, geen uitstoot, geen afvaldump met alle vervelende gevolgen vandien. Dat was het idee achter InzamelHelden. Maar over anderhalve maand stopt de proef.
In april 2023 startte Enschede met een experiment: afval van bewoners van de binnenstad werd afgehaald en met een elektrische bakfiets weggebracht naar inzamelpunten buiten het stadserf. Na anderhalf jaar proefdraaien blijkt dat zo’n 15 procent van de binnenstadbewoners gebruik maakt van die dienst. Daarmee kan het niet uit. Met ingang van 1 januari wordt de stekker daarom uit het project getrokken.
De inwoners die wèl deelnamen, zijn tevreden, zo meldt de gemeente. Gedurende de looptijd van het proefproject is verschillende keren onderzoek gedaan naar de effectiviteit en wat inwoners er van vonden. Dat heeft geleid tot aanpassingen, maar daarmee zijn niet voldoende anderen over de streep getrokken. Van de 1.950 huishoudens in de binnenstad maken er maar zo’n 300 gebruik van de dienst.
De rest, zo stelt de gemeente vast, brengt afval liever zelf weg. Uit evaluaties die zijn gedaan blijkt dat vooral om praktisch redenen te zijn: je moet thuis zijn (en blijven) om afval aan InzamelHelden aan te bieden. Het aantal momenten waarop dat kan is weliswaar verhoogd, maar het lijkt erop dat daarmee een groot deel van de inwoners toch onvoldoende is geholpen.
Bij aanvang van de proef zijn de ondergrondse afvalcontainers uit de binnenstad weggehaald en vervangen voor planten- en bloemenperken. Die gaan niet overal terugkomen, meldt de gemeente in een persbericht. Dat hangt samen met de eerdere constatering dat inwoners ook bereid zijn zelf afval weg te brengen naar inzamelplekken net buiten het stadserf.
Twente Milieu en de gemeente gaan onderzoeken of ze terugkomen en waar dan.
Eenderde van de bevraagde huishoudens vindt dat de binnenstad er met de proef schoner is geworden, een kwart merkt dat er minder vrachtwagens door de smalle straten slingeren. Ook de gemeente stelt vast dat het straatbeeld er met de proef schoner op geworden is.
Ondernemers kunnen na januari wel gebruik blijven maken van de ophaaldienst. Dat gebeurt alleen niet onder de vlag van de gemeente, maar door commerciële afvalinzamelaar Remondis.
InzamelHelden was ook een manier om de hoeveelheid CO2-uitstoot in de binnenstad te verminderen. Enschede wil een emissievrij stadserf in 2030. Afvalinzameling en bevoorrading van winkels en horeca zijn daarbij de grootste uitdagingen. Het ligt dan ook niet voor de hand dat er opnieuw vuilniswagens door de binnenstad gaan rijden.