Camera's in Enschedese fietsenstallingen zorgen voor schijnveiligheid
Zomaar een zondagmiddag in de binnenstad. Een Enschedese stalt haar fiets in de parkeerkelder aan het Wilminkplein. Na een middagje theater haalt ze haar fiets weer op. Ze ziet dat de fietscomputer van het stuur is geknipt. Een ander is zijn fietstassen kwijt en een voorbijganger meldt dat zijn fiets ooit uit de zogenaamd bewaakte stallingsruimte is gestolen. Gemeente en politie zien met lede ogen aan dat in de fietsenkelders ondanks de camera’s fietsen, accu’s, dure tassen en computers worden gestolen.
“Gemakkelijk. Je steelt een tas, een aantal fietscomputers en je hebt weer 125 euro”, vertelt een gemeentelijk expert. Het was een platte bezuiniging om de bewaking van de fietsenstallingen te vervangen door camera’s.
Het gevolg is dat de stallingen op kruispunt De Graaff en op het Wilminkplein een dankbaar doelwit van dieven zijn geworden. “Ze bewegen zich buiten de camera’s, zetten een capuchon op en zijn dus onherkenbaar”, aldus de zegslieden van de gemeente.
Vertekend beeld
Volgens projectleider Roy de Boer van de gemeente is de term ‘bewaakt’ voor de fietsenstallingen niet goed. “De camera’s geven een vertekend beeld. Al moet ik wel zeggen dat het overgrote deel van accessoires en fietsen op straat worden gestolen.”
Preventief
“Klopt”, aldus fietscoördinator Benjamin Groenewolt: “Een kleiner deel verdwijnt uit de stallingen. Die zijn enigszins preventief. De dieven moeten wat stappen meer doen om te stelen.” Hij vindt de stallingsruimten ‘het veiligst van de opties die er zijn’.
Enschede hotspot fietsendiefstallen
Onderzoek van verzekeraar Independer op basis van data van het Centraal Bureau voor Statistiek en de politie toont aan dat Enschede een van de 'hotspots' is op het gebied van fietsendiefstallen.
In de grootste stad van Twente werden in 2023 1445 fietsen gestolen. Ter vergelijk: in Hengelo waren dat er 570 en in Almelo 515. Per duizend inwoners, zegt Independer, is Enschede goed voor 17,8 gestolen fietsen. Amsterdam spant de kroon in Nederland daar worden per 1000 inwoners 21,6 rijwielen geroofd. Dat geeft al aan hoe hoog Enschede in de boom zit.
De cijfers liggen waarschijnlijk veel hoger, omdat lang niet iedereen aangifte doet van diefstal. Er zijn geen cijfers beschikbaar van de roof van accu's, fietscomputers en tassen.
Camerabeelden niet voor iedereen te bekijken
Ondertussen doet de Enschedese wier fietscomputer is gestolen aangifte bij de politie. Ze vraagt naar de camerabeelden, maar die mag ze niet zien. Dat zit namelijk zo. Verantwoordelijk voor de camera’s en de beelden is Twente Milieu die overigens de opnamen niet live uitleest.
Vanwege de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) mogen Twente Milieu, de gemeente en de slachtoffers van diefstal de beelden niet bekijken. De politie mag er alleen naar kijken als aangifte wordt gedaan.
Niet bezig met de camerabeelden
En dus is het de vraag: bekijkt de politie die beelden? Volgens de ambtenaren ter stadhuize wel, maar misschien is in dit geval de wens de vader van de gedachte. Uitspraken van de voorlichting van de politie te Apeldoorn doen het ergste vrezen: “De politie is niet bezig met het uitlezen van camerabeelden van fietsstallingen. We zijn daar geen partij in”, is het bondige antwoord van een woordvoerder.
Schijnveiligheid
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het voor de politie ondoenlijk lijkt opnamen te bekijken van iemand die aangifte doet van een diefstal die ‘ergens tussen één en vijf is gepleegd’.
Blijft het gevoel van Enschedeërs over dat in de fietsstallingen over hun bezit wordt gewaakt, terwijl er sprake is van schijnveiligheid. Groenewolt en De Boer zeggen dat de politie hoopt dat de camera’s blijven hangen, want als ze eens iemand in de kraag vatten ‘dan zijn de beelden goed voor de bewijslast’.
Wilminktheater en camerabewaking
Het Wilminktheater wijst zijn publiek op de gratis fietsenstalling waar de fiets '24 uur per dag, met camerabewaking, gratis en droog' gestald kan worden. De camera's zijn er, maar bewaking is voor deze service wellicht een te groot woord.
Fietscoaches
Natuurlijk wordt getracht de ongewenste situatie te beëindigen. “Je zou willen dat we een plek hebben waar je je fiets veilig kunt neerzetten”, zegt Groenewolt.
Vandaar dat de gemeente de twee fietscoaches die vooral op straat bezig waren voorlichting te geven over allerlei fietszaken, per 1 november naar de beide fietskelders haalde om de kans op diefstallen te verkleinen. Het is iets, maar een structurele oplossing is het niet. Het helpt ook iets dat de politie in de garages lokfietsen inzet om dieven op te sporen.
Betere sloten
Er is meer nodig zeggen Groenewolt en De Boer. De peperdure fietsen zouden betere sloten moeten krijgen, goede registratie van de tweewielers, integratie van de fietscomputer in het stuur, een grotere aangiftebereidheid”, somt De Boer op.
Cosmetische maatregelen
Het heeft er veel van weg dat camera’s in de stallingen slechts cosmetische maatregelen zijn. Zolang de hoogste politiebaas in Nederland nog zegt dat fietsendiefstal voor zijn organisatie geen prioriteit is, lijkt de enige veilige mogelijkheid een door mensen bewaakte fietsenstalling.
De Enschedese die haar fietscomputer kwijt is en aangifte deed, heeft niets meer van de politie gehoord. Ze las in het politiedossier, waar ze bij kon, dat het onderzoek naar het gestolen fietsonderdeel is gestopt.
Fietsenstalling Van Heekplein.
Zoals in Utrecht waar enorme fietsenstallingen zijn ingericht die goed worden bewaakt en waar barcodes uitwijzen of je je eigen fiets mee hebt genomen. En in de fietsenstalling onder het voormalig V&D aan het Van Heekplein die sinds een tijdje weer wordt bemand.
