Raadslid wil niet wachten op Den Haag: 'Hengelo, doe iets tegen gebruik glyfosaat'
De SP-fractie in de Hengelose gemeenteraad maakt zich al geruime tijd zorgen over het gebruik van het bestrijdingsmiddel glyfosaat in de landbouw. Nu onderzoeksplatform Follow the Money eind november alarmerende cijfers over het glyfosaatgebruik presenteerde én het kabinet een wetsvoorstel voor het terugdringen van het gebruik van bestrijdingsmiddelen in het algemeen heeft ingetrokken, trekt Gerrit-Jan Leusink aan de bel: "Het blijkt dat je als gemeente ook het nodige kunt doen."
Leusink: "We dachten altijd dat het een onderwerp was dat alleen in Den Haag of Brussel opgepakt kon worden, maar van die overheden hoeven we weinig te verwachten: de EU schuift beslissingen over glyfosaat al jaren op de lange baan en het kabinet heeft het wetsvoorstel voor het terugdringen van het gebruik van bestrijdingsmiddelen op nogal ondemocratische wijze ingetrokken. Gelukkig kunnen gemeenten ook het nodige doen."
Pachtgronden
Leusink verwijst naar relatief nieuw beleid in de gemeenten Lingewaard en Medemblik. In de Betuwegemeente Lingewaard is besloten dat glyfosaat niet gebruikt mag worden op nieuw uitgegeven gemeentelijke pachtgronden. In Medeblik wordt al jaren gewerkt met alternatieve (en veel duurdere) bestrijdingsmiddelen, zoals heet water en elektriciteit.
Die hogere prijs voor het inzetten van niet-chemische bestrijdingsmiddelen zouden we als samenleving moeten dragen, vindt Gerrit-Jan Leusink: "Als je als samenleving deze chemische middelen niet meer wilt, dan moet je een duidelijke keuze maken en de boeren financieel compenseren."
Waarom is glyfosaat zo gevaarlijk?
Volgens wetenschappelijk onderzoek bedreigt glyfosaat de biodiversiteit in de natuur. Het product wordt in direct verband gebracht met ziekten zoals kanker en de ziekte van Parkinson. Daarnaast vormt het een gevaar voor de kwaliteit van het water, ook ons drinkwater. Leusink: "Het zou zich volgens de fabrikanten hechten aan de bodem, maar dat is je reinste kolder. Het spoelt uit, zo het grondwater in. Zuiveringsinstallaties moeten er hard aan trekken om het uit ons drinkwater te houden."
Hoe groot het probleem precies is, was tot voor kort niet duidelijk. De Gezondheidsraad, een wetenschappelijk adviesorgaan, heeft in 2020 geadviseerd nauwkeurig in kaart te brengen waar precies met glyfosaat wordt gespoten. Dit advies is tot op heden niet opgevolgd door het Rijk.
Follow the money
Onderzoeksplatform Follow the money heeft daarom de handschoen opgepakt en dit onderzoek met behulp van satellietbeelden gedaan. De conclusie was dat 42.200 hectare in Nederland wordt bespoten, een oppervlakte vergelijkbaar met 2/3 van het grondgebied van de gemeente Hengelo. Uit deze gegevens blijkt ook dat er 669.000 inwoners binnen 250 meter van een met glyfosaat bespoten akker wonen.
Groot-Driene
Leusink: "Ik woon zelf aan de rand van Groot-Driene en zie de akkers twee keer per jaar rood/oranje kleuren. Dat wijst ontegenzeggelijk op glyfosaatgebruik. Wij vragen ons af of de verantwoordelijk wethouder en zijn ambtenaren weten hoeveel mensen binnen die gevaarlijke grens van 250 meter wonen? Want wat er langs de randen van Groot-Driene gebeurt, gebeurt ook langs de andere stadsranden."
'Goede alternatieven zijn er niet'
Volgens onderzoekers van de Wageningen University & Research (WUR) is het mogelijk om zonder glyfosaat onkruid te bestrijden, maar het is wel de vraag of de chemische alternatieven qua milieubelasting gunstiger zijn: "Glyfosaat scoort ten opzichte van andere herbiciden niet slecht op de milieumeetlat." Wat betreft mechanische alternatieven zeggen de onderzoekers: "Intensief schoffelen en het omploegen van grasland is niet voordelig voor de bodemkwaliteit en voor het vastleggen van CO2 en ook niet voor de biodiversiteit. Verder is een nadeel van mechanische onkruidbestrijding dat het succes ervan sterk afhankelijk is van de weersomstandigheden." Volgens de onderzoekers is het belangrijk om het gebruik van glyfosaat geleidelijk af te bouwen: "Een plotselinge ban kan leiden tot intensiever gebruik van andere, minder effectieve en juist schadelijkere middelen."
Het SP-raadslid heeft nu schriftelijke vragen gesteld aan het college van B en W. Die moeten er toe leiden dat Hengelo uiteindelijk komt tot gemeentelijk beleid op dit gebied. "Als de machtige lobby vanuit bedrijven als Monsanto en Bayer samen met LTO ervoor zorgt dat het middel gebruikt mag blijven worden door de landbouw (particulier gebruik is al sinds eind 2022 verboden, red.), dan moeten we er lokaal voor zorgen dat we voor de veiligheid van onze inwoners staan."
Gerelateerd
