Choreograaf en dansschoolhouder Hani Andary wil terug naar de basis: 'Dát doen waardoor ik groot ben geworden'

Die buitenwereld leerde hem en z'n dansschool de afgelopen twee jaar in elk geval kennen. In 2023 deden de meiden die hij persoonlijk begeleidt (IRON) met succes mee aan Holland's Got Talent, dit jaar gooide een ander groep (The Funky Toddlers) van X-Dance hoge ogen in dat programma. Allebei haalden ze de finale.

Comfortzone

Maar het leverde de Twentse dansschool niet meer leden op, vertelt de 35-jarige Hengeloër: "Juist niet! Potentiële leden denken: die zijn te goed voor mij. Het verhoogde de drempel voor potentiële kandidaten juist." Wat is dan de reden dat de X-Dancers meededen? "Ze maken zo vlieguren op het hoogste niveau. We willen onze leerlingen hiermee uit hun comfortzone halen."

Dat hij dit jaar ook nog eens tot Cultuurtalent van Overijssel werd verkozen, was een grote eer: "De jury keek naar hoe ik m'n dansschool run, hoe ik dans naar een groter podium weet te tillen en de kunstvorm toegankelijker weet te maken. Maar dat zie ik eigenlijk allemaal als een bijproduct van wat ik doe. Dat is dansen en mooie choreografiën maken." Hij lacht: "Eigenlijk had Esmee (zijn partner, red.) die prijs moeten winnen, want zij schopt mij naar buiten en zorgt dat ik X-Dance weet te verkopen."

Dankzij de rol die Hani's levenspartner Esmee Cornet had in The Lion King verruilde Hani het westen van het land voor Hengelo. Hij legt uit: "Esmee, geboren en getogen in Haaksbergen, gaf tien jaar geleden al les bij X-Dance. Omdat zij te druk werd met The Lion King nam ik danslessen over van haar. Zo kwam ik tien jaar geleden bij X-Dance terecht. Twee jaar later namen we de toko over van de vorige eigenaar en vijf jaar geleden zijn we verhuisd van de Hengelose Es naar de Berfloweg."

Van Libanese komaf

Hani Andary is opgegroeid als middelste van drie jongens. Zijn ouders zijn van Libanese komaf, maar Hani en z'n oudere broer zijn geboren in Saudi-Arabië en de jongste in Utrecht. Hani was 8 maanden toen het gezin naar Nederland kwam: "Ik ben een echt Hollands jochie. Bruin van buiten, maar wit van binnen. Als een Bounty, haha."

Vader studeerde in Delft en werkte later onder meer bij een Nederlands bedrijf in Saudi-Arabië en daarna zelfs - oh, toeval - bij Stork in Hengelo. Hani voelt zich een kind van twee culturen. "Mijn ouders, die nog altijd in Bilthoven wonen, wat ook mijn eerste Nederlandse woonplaats was, hebben ons zo Nederlands mogelijk opgevoed. Met sinterklaas en stamppot zeg maar. Toch zit Libanon in mijn bloed. Ik ben licht ontvlambaar en kreeg van huis uit christelijke waarden en normen mee, die nu misschien wat conservatief aandoen. Positief is dat mijn deur altijd voor iedereen openstaat. Letterlijk en figuurlijk. In de kerk kom ik overigens niet meer."

Hani was vroeger een mollig kind, terwijl z'n broers ultra-atletisch waren. "Mijn jongere broer kon eerder rennen en springen dan ik. Ik kon niet eens normaal lopen tot een bepaalde leeftijd." En hoe zat dat met dansen? "Ik denk dat ik er al wel jong iets mee had, maar ik durfde nooit. Bij feesten stond iedereen in zo'n cirkel op de dansvloer, waarbinnen dan gedanst werd. Steeds door iemand anders. Ik wilde daar ook staan, maar durfde niet."

Zijn eerste dansles kreeg hij pas op m'n 17e of 18e. "Mijn broertje nam me mee naar breakdancelessen. Ik dacht toen: wil ik ooit de top halen, dan had ik eerder moeten beginnen. Dat wordt 'm dus niet. Maar ik ben niet gaan dansen met de ambitie om groot te worden."

Die angst om te dansen, hield hij heel lang. Zelfs toen hij zich inschreef voor de dansacademie, was-ie er nog: "Toen kwam dat jongetje weer naar boven, dat bang was om in die cirkel te gaan staan. Achteraf bekeken had het allemaal te maken met kwetsbaarheid. Ik durfde me gewoon niet kwetsbaar op te stellen. Het gevoel dat je je volledig bloot moet geven, vond ik doodeng."

Vals zelfbeeld

Later kwam hij erachter: het heeft allemaal te maken met het valse zelfbeeld dat hij van zichzelf had. "Als Libanese man moet je sterk zijn en mannelijk en rationeel. Ik was bang dat ik die identiteit zou verliezen als ik me kwetsbaar op zou stellen. Later kwam ik tot de ontdekking dat je het ook allebei tegelijk kunt zijn."

De meiden van IRON waarmee hij nu al jaren werkt, confronteerden hem vervolgens met hún valse zelfbeelden. "Toen ik dat zag, heb ik ervoor gekozen om daar een thema van te maken in een aantal choreografiën voor de voorstelling AANDACHT, waarmee we vorig jaar in de schouwburg stonden. Het doel was ook hen te bevrijden van hun valse zelfbeeld."

Hij kan niet uitleggen hoe dat maakproces in z'n werk gaat: "Er is geen vooropgezet plan. Ik geloof heel erg in het ontstaan van dingen. Met die meiden had ik al wel in het hoofd dat ik iets met dat zelfbeeld wilde, maar dat vertel ik hen dan niet. Anders kleur ik het vooraf teveel in. Ook dat moet in een gezamenlijk proces vorm krijgen."

Industrieel ontwerpen

Hani Andary deed vroeger van alles: hockeyen, judoën, piano, saxofoon en drums spelen, films maken, tekenen en dansen natuurlijk, hiphop . Maar toen kwam dat ene sms’je van een goede vriendin. Hij studeerde Industrieel ontwerpen aan de TU Delft en zat niet lekker in z’n vel. 'Waarom word je niet professioneel danser?', tekste ze hem. "Dat zette alles op de kop. Ik heb er door leren focussen en ben me volledig op dansen gaan richten." Overigens maakte hij wel eerst zijn opleiding af.

Hij staat nu weer voor zo'n stap. Hij is en doet veel: met z'n partner Esmee (samen hebben ze twee zoons van 0 en 2 jaar) is hij eigenaar van een dansschool met zeven vestigingen, hij geeft zelf les, hij maakt dansvideo's, hij danst zelf. Hij moet keuzes maken: vestigingen afstoten misschien om zelf weer meer te kunnen dansen? "Ik wil met m'n voeten in de klei blijven staan. Alles kost energie, maar als je de juiste keuzes maakt, levert het altijd méér energie op."

Zegt: "Veel bedrijven die heel groot zijn geworden, doen vaak niet meer de dingen waardoor ze zo groot zijn geworden. Daar wil ik voor waken."

Weten waarom hij liever niet praat over de oorlog in Libanon? Beluister het gesprek dat journalist Ernst Bergboer met Hani Andary had.