Wethouder Hengelo: 'We gaan voor zachte landing bij invoering nieuwe opzet basisondersteuning'
De Hengelose gemeenteraad heeft ingestemd met de nieuwe manier waarop de basisondersteuning wordt vormgegeven. Hiermee wordt het aantal zorgaanbieders dat de gemeente Hengelo inhuurt drastisch verminderd tot een consortium van zeven grote partijen. Dit besluit heeft veel onrust veroorzaakt bij kleine zorgondernemingen, die nu buiten de boot dreigen te vallen. In de raadszaal ontstond een fel debat tussen de SP en coalitiepartij PvdA. Een motie van de SP die opriep tot een onafhankelijk onderzoek naar het proces haalde het niet.
De huidige contracten met ruim 300 zorgaanbieders verlopen op 1 januari. De nieuwe opdracht is aan de hand van een gunningsprocedure aan het samenwerkingsverband Wijkracht Hengelo gegund. Dit consortium, bestaande uit zeven grote zorginstellingen, gaat de basisondersteuning in Hengelo regelen. Een groot deel van de kleinere zorgorganisaties valt hierdoor buiten de boot. Cliënten van deze organisaties moeten ergens dit jaar overstappen naar een andere zorgaanbieder en dat levert nu al veel pijn en onzekerheid op bij deze mensen.
Van sociale basis via basisondersteuning naar maatwerk
Cevdet Örnek is directeur van de Stichting Wijkracht en een van de bedenkers van de nieuwe opzet. Twee maanden geleden gaf hij al uitleg in de talkshow Hengeloos Peil: "Je moet het zien als een pyramide. Allereerst is er de brede sociale basis. De sportclub, de muziekvereniging, vrijwilligerswerk. Alles waar mensen elkaar ontmoeten. Ter ontspanning en om de eenzaamheid te bestrijden. Als het daar niet lukt, is er de basisondersteuning. Daar hebben we het nu over. Onder basisondersteuning valt alles waarbij mensen gericht opvang of gesprekken krijgen aangeboden. Van zorg, het topje van de pyramide, spreek je pas als mensen maatwerk nodig hebben."
De publieke tribune van de raadszaal was dan ook goed gevuld met bezorgde zorgondernemers. Voorafgaand aan de raadsvergadering bood de actiegroep Hart uit Hengelo, waarin een groot deel van de zorgondernemers zich hebben verenigd, een petitie aan aan burgemeester Schelberg, in zijn functie als voorzitter van de Hengelose raad.
De kleinere zorgondernemers voelen zich 'genaaid' door de gemeente. Zij vinden dat ze niet goed op de hoogte zijn gesteld van het gunningstraject. Het consortium Wijkracht Hengelo, waarbinnen Aveleijn, Carintreggeland, Humanitas Onder Dak, RIBW Overijssel, Mediant, Tactus en de Stichting Wijkracht samenwerken, neemt met een aantal onderaannemers de uitvoering van het nieuwe zorgbeleid op zich. Daarmee belanden mogelijk honderden gespecialiseerde zorgaanbieders op een zijspoor.
Transformatieplan
Het Hengelose zorgbeleid wordt hervormd om tekorten in de toekomst te voorkomen. Er moet meer zorg verleend worden vanuit de directe omgeving, door mantelzorgers, vrijwilligers en professionals in de wijk. Oppositiepartijen zien het vooral als een verkapte miljoenenbezuiniging, terwijl de coalitie het beschouwt als een noodzakelijke ingreep om de zorg betaalbaar te houden.
SP-raadslid Vincent Mulder diende tijdens de vergadering een motie in om het gehele gunningstraject door een externe partij te laten onderzoeken. Volgens de SP is de communicatie slecht verlopen en zijn veel zorgondernemers niet geïnformeerd. “Burgerparticipatie nul”, beet Mulder van zich af. Volgens hem is er twee jaar lang nauwelijks iets gecommuniceerd en hebben gesprekken vooral achter gesloten deuren plaatsgevonden.
Dit leidde tot een stevige confrontatie tussen Mulder en PvdA-fractievoorzitter Vincent ten Voorde. Ten Voorde beschuldigde Mulder ervan de boel op te jutten en stelde dat de raad voldoende is geïnformeerd. “Het is een uitvoerig proces geweest met politieke markten en technische bijeenkomsten. Dat er sprake is van gesprekken in achterkamertjes is pertinent onjuist.” Hij noemde de motie van de SP een motie van wantrouwen jegens de ambtenaren.
'Zachte landing'
Wethouder Marie-José Luttikholt benadrukte dat 2025 een overgangsjaar is, waarin het consortium de tijd krijgt om de zorg goed te regelen. Zij benadrukte het belang van een goede overdracht van cliënten en diensten, een dekkend zorglandschap en een juiste gegevensuitwisseling. "Er moet sprake zijn van een zogenaamde 'zachte landing'.
Als voorbeeld haalde Luttikholt de overheveling van zorgtaken van het Rijk naar de gemeenten in 2015 aan: “Wij hebben onszelf toen twee jaar de tijd gegeven om de overgang goed te laten landen. Ook was er ruimte om fouten te maken, hoe eng dat ook is.” Zij steunde de kritiek op de SP-motie en beschouwde deze, net als PvdA-raadslid Ten Voorde, als een motie van wantrouwen tegen de ambtenaren die het plan hebben uitgewerkt.
'Flexibiliteit'
Volgens de wethouder heeft Wijkracht Hengelo de opdracht gekregen om ervoor te zorgen dat mensen niet buiten de boot vallen. Zij benadrukte dat er ruimte is voor flexibiliteit: “Of ze nu met 14 onderaannemers werken of met 30, dat maakt mij niet uit.”
Nu de gemeenteraad akkoord is, is het aan Wijkracht Hengelo om de zorg vorm te geven.
