De passie van Oldenzaler Laurens Onderweegs: van Italiaanse kostgangers tot fiets- en wandelreizen in 'de laars'

Het is 1961. Met name Italiaanse jongemannen zijn de laatste tijd naar Oldenzaal gekomen om in de textielfabrieken te werken. Onder andere in Oldenzaal worden gastarbeiders gediscrimineerd en belaagd, iets wat bekend staat als de Spaghettirellen. In datzelfde jaar krijgt het gezin Onderweegs haar eerste kostgangers.

Eén van die Italianen is Olindo Cestrone, uit Ponte di Sessa Aurunca, een klein dorpje met zo’n 260 inwoners, in zuid-Italië, zo’n 70 kilometer boven Napels. “Hij was al zes jaar bij ons, toen ik geboren werd”, vertelt Laurens. “Hij werkte in de textiel bij Gelderman, hij begon daar als rollensjouwer.” Van de spaghettirellen heeft Laurens ook later niets meegekregen. “Ik denk niet dat Olindo daaraan meegedaan heeft, daar was hij de persoon niet voor.”

Olindo is niet de enige kostganger van het gezin Onderweegs. In de kleine tussenwoning aan de Berkstraat, met op de duur zeven kinderen, vinden een aantal jaren meerdere gastarbeiders onderdak, soms wel vijf. Laurens maakt alleen Olindo mee. “We sliepen in stapelbedden, allemaal bij elkaar. Ook bij Olindo op de kamer, dat wisselde”, herinnert hij zich. De man uit zuid-Italië blijft. Hij wordt deel van de familie en laat de gezinsleden kennismaken met de Italiaanse keuken; zijn spaghetti is onovertroffen.

Olindo laat zijn Oldenzaalse familie ook kennismaken met Italië, en dan vooral zuid-Italië, waar hij geboren en getogen is. Zelf gaat hij meestal twee keer per jaar die kant op, in het voorjaar en in het najaar, om druiven te knippen. Zijn familie heeft er een wijngaard en olijvengaard. In zomervakanties gaan gezinsleden Onderweegs mee, ook Laurens, als 4-jarige en in latere jaren. “Mijn moeder reisde met de kinderen naar zuid-Italië met de trein. Een hele coupé vol. Ik weet nog dat ik ’s nachts uit een raampje keek en dan steden als Milaan en Bologna zag.” Met de bus gaat de reis verder, de bergen in, naar Ponte di Sessa Aurunca, naar Antonio, de broer van Olindo. Laurens geniet nog na. “Kippen op de straat, kuikens in alle kleuren: groen, geel, rood, blauw, alles liep door elkaar. We bleven er een week of drie, vier. Prachtig!”

Laurens groeit op met Italianen, maar Italiaanse woorden heeft hij daarvan niet geleerd. “Dat komt later pas. Maar de passie voor Italia was er altijd. Ik vond het heel leuk om daarheen te gaan, en ik vind het nog steeds leuk.”

Postbode

Na het voortgezet onderwijs studeert Laurens fysiotherapie, maar maakt de studie niet af. Hij wordt postbode tot er bij ‘de post’ sprake is van afslanking van het postbedrijf; de ‘dure’ postbodes moeten verdwijnen.

De Oldenzaler ziet de bui hangen en besluit zich op iets anders te richten. Voor Eigen-Wijze Reizen heeft hij als vrijwilliger al eens een fietsroute in Toscane gecontroleerd en dat beviel hem. “Als ik zelf eens fietsroutes aanbied, in Italië?” Hij is nog postbode als hij begint met het uitzetten van twee routes, in zuid-Italië, wat Laurens betreft het mooiste deel van Italië.

In 2007 schrijft hij zijn bedrijf in bij de Kamer van Koophandel. Het jaar erop heeft hij twee boekingen. Lachend: “Ik vond dat al heel wat.” In 2009 heeft hij 18 klanten, in 2010 zijn dat er 96. In dat jaar gaat hij weg bij de post en neemt hij zijn eerste medewerker aan, Dennis Kamphuis. Omdat hij zelf weggaat, krijgt hij van het postbedrijf 11 maanden loon mee. Hij koopt er huurfietsen van en stalt ze bij standplaatsen in Italië. Hij kan inmiddels vijf, zes fietsroutes langs bijzondere plaatsen en adresjes aanbieden, allemaal zelf uitgezet. Naast de twee eerste routes, Molise en Basilicata, in het zuiden van Italië, komen er routes bij die dichterbij Nederland liggen: in Lombardije, Piemonte, Toscane.

Onderweegs in Italië

De vakanties worden eerst verkocht vanuit huis. Later verhuist ‘Onderweegs in Italië’ naar de Steenstraat. “Daar moesten we weg, omdat er appartementen werden gebouwd. Op zich kwam dat goed uit; de zaak breidde uit, er kwamen meer medewerkers en we hadden meer ruimte nodig”, vertelt Dennis. De zaak is nu zo’n drie jaar gevestigd aan de Zandbreeweg.

Boekingen komen er, net als fietsroutes, elk jaar meer. Fietsroutes zijn er nu in bijna alle regio’s van Italië; over witte, kronkelende ‘Onderweegs-paadjes’, langs mooie plekken waar nog niet zoveel toeristen komen, en met bijzondere overnachtingen. Dennis: “Mensen voelen dat de routes niet zomaar ingekocht zijn. Alle routes worden door Laurens gemaakt, nagekeken en aangepast, dat merk je.” Sinds vier jaar zijn er ook wandelroutes in Italië, uitgezet door broer Robert.

Onderweegs mag dan uitwaaieren in Italië, Olindo blijft in Oldenzaal. De Italiaan woont 30 jaar bij de familie Onderweegs. Nadat hij 20 jaar bij Gelderman heeft gewerkt, gaat hij op 58-jarige leeftijd met pensioen. Hij verhuist naar een appartement aan de Beukersmolen in Oldenzaal.

“Vanuit zijn appartement keek hij op de achtertuin van ons huis”, vertelt Laurens. Zondags eten Laurens, zijn vrouw en hun dochters Emilia en Maura bij Olindo. Laurens: “Hij kon fantastisch koken; Italiaans uiteraard!”
Olindo overlijdt in de Mariahof, op 97-jarige leeftijd, in december 2020, in coronatijd. Zijn urn staat bij Laurens thuis.

Met de familie in Italië is er nog steeds contact. Laurens en zijn vrouw gaan jaarlijks naar zuid-Italië, even bij de familie langs. Dit jaar voor het eerst gaat hij niet met broer Robert twee keer per jaar alle standplaatsen langs om de 120 eigen fietsen te onderhouden en repareren, zoals jarenlang gebeurde. “In het begin waren er niet zoveel fietsenmakers. Maar nu kan ik overal in Italië goede fietsen huren. Die fietsenmakers kunnen ook direct hulp bieden als mensen pech hebben. En ik kan er nu in maart, april naar toe om een nieuwe route te maken.”

Nieuwe tochten

Samen met zijn broer zet hij nieuwe tochten uit. Hij is van het fietsen, zijn broer van het wandelen. “Mijn doel is om in alle regio’s tochten te hebben. Een nieuwe wandeltocht in de Marche Aosta, een fietstocht in Calabrië. Calabrië is wel een beetje maffia-achtig, we moeten even kijken hoe we dat doen. Er loopt wel een hele mooie fietsroute over de heuvels daar.” In januari gaat hij naar Abruzzo, kijken wat daar mogelijk is.

Laurens maakte van z’n liefde voor Italië zijn werk. Elk jaar kan hij op zoek naar mooie routes, bijzondere adressen, in het land dat hem nog steeds fascineert. Hij nam het risico, en het lukte.
Of, zoals hij zelf zegt: “Het gaat de goeie kant op.”
Want ook een ‘Italiaanse’ Tukker blijft behept met de spreekwoordelijke Twentse nuchterheid.