Hengelo zoekt oplossing voor HCH-verontreiniging in kanaal, maar wie voor de kosten opdraait is nog niet bekend
De gemeente Hengelo start binnenkort een onderzoek om een oplossing te vinden voor de lekkende HCH-grond op het terrein van het voormalige bedrijf Stork Chemie. De vraag wie de rekening gaat betalen, is volgens de gemeente nog niet aan de orde. Afgelopen zomer waren de concentraties hexachloorcyclohexaan (HCH) in het Twentekanaal dusdanig hoog dat Rijkswaterstaat het kanaal moest doorspoelen om de giftige stof te verdunnen.
De verontreiniging is afkomstig van het terrein van de voormalige Stork Chemie-fabriek in de Hengelose haven. Het HCH komt in het kanaal via vervuild grondwater, dat op natuurlijke wijze het kanaal instroomt. De gemeente Hengelo gaat op korte termijn een onderzoek instellen om de instroom van vervuild grondwater te verminderen.
Lage waarden van HCH worden al jaren in het Twentekanaal gemeten, maar afgelopen zomer werd een sterke verhoging van de concentratie van deze chemische stof in het kanaal aangetroffen. Er mag geen vis meer uit het kanaal worden gegeten en Rijkswaterstaat heeft het Twentekanaal doorgespoeld om de hoge concentraties te verdunnen.
Door de verhoogde HCH-waarden werden deze zomer verschillende inlaten vanaf het Twentekanaal richting diverse beken afgesloten, waaronder de inlaat naar de Bolscherbeek bij Goor. Met deze inlaten kan het waterschap water vanuit het kanaal de beken in laten stromen, als bijvoorbeeld het waterpeil in een beek te laag is. Volgens Waterschap Vechtstromen is deze inlaat bij Goor vandaag weer opengezet, wat betekent dat de waarden dusdanig zijn gedaald dat het volgens het waterschap weer veilig genoeg is om water naar de beek te leiden. De Bolscherbeek is sterk afhankelijk van water dat uit het Twentekanaal komt. "Inlaten openzetten doen we alleen wanneer het echt nodig is", zegt een woordvoerder van het waterschap. De andere inlaten langs het Twentekanaal zitten dicht, omdat de noodzaak daar (nog) niet aanwezig is.
Pesticide lindaan
Van 1948 tot 1952 produceerde Stork Chemie het insecticide lindaan. Bij de productie van dit middel bleef een groot deel van het afvalproduct hexachloorcyclohexaan (HCH) over. Jarenlang heeft een grote witte gifberg met dit afval in de open lucht op het terrein in de Hengelose haven gelegen. Door verstuiving en regen is het in de bodem en omgeving terechtgekomen. Ook werd in de omgeving met HCH verontreinigde grond gebruikt om gaten, die onder andere door zoutwinning zijn ontstaan, op te vullen.
De meeste vervuilde HCH-locaties in Twente, ook wel Heideweglocaties genoemd, zijn afgedekt met een soort zeil en zijn niet afgegraven. Ook de vervuiling op het voormalige terrein van Stork Chemie is niet afgegraven, maar afgedekt. Volgens de gemeente Hengelo zijn de destijds genomen maatregelen in lijn met de Wet bodembescherming. “Hierbij is de bron niet verwijderd, maar is deze geïsoleerd met het oog op het zoveel mogelijk beperken van de verspreiding van de HCH-verontreiniging”, zegt een gemeentewoordvoerder.
Eerder werd geprobeerd om het grondwater op te pompen en vervolgens te zuiveren. Dit bleek echter niet effectief genoeg, dus werd er besloten om de lage concentraties HCH via de sliblaag in het Twentekanaal op natuurlijke wijze te verdunnen, de zogenoemde 'natuurlijke afbraak in waterbodems'.
Rekening
Wie de rekening betaalt, is nog niet bekend. “Op dit moment ligt de prioriteit bij het vinden en uitvoeren van een oplossing om de toestroom van HCH in het Twentekanaal te verminderen”, zegt de woordvoerder. “Over de verantwoordelijkheid of verdeling van de kosten is nog geen besluit genomen.”
Het eventueel volledig opruimen van de verontreinigde grond zal miljoenen euro’s kosten, zei wethouder Claudio Bruggink eind vorig jaar tijdens een raadsvergadering. Eerder stelde de SP schriftelijke vragen over wie moet opdraaien voor de kosten. De huidige eigenaar van de grond (en daarmee ook van de verontreiniging) is zoutproducent Nobian.
Gerelateerd
