Iedere Hengelose wijk krijgt bankje met 113-bordje: ‘Durf gesprek over zelfdoding aan te gaan’

Maandagmiddag werd voor het stadhuis het eerste bankje voorzien van een bordje. Dat deze dag werd gekozen is geen toeval; het is namelijk Blue Monday, door velen beschouwd als de meest deprimerende dag van het jaar.

‘Een goed gesprek begint met iemand écht zien’ staat er op het bordje. Verdeeld over Hengelo komen tien van dit soort plaquettes; in elke Hengelose wijk één. Op de QR-code staat een link naar de website van 113, waar mensen met zelfmoordgedachten contact kunnen zoeken om over hun gevoelens te praten. Maar ook hoe je het gesprek aangaat met iemand die over zelfdoding nadenkt. Hierdoor moet er meer bewustwording en aandacht komen voor mensen die met dit soort sombere gedachten lopen.

Het idee om de bordjes, die sinds een paar jaar overal in Nederland opduiken, naar Hengelo te krijgen, komt van Theodor van der Velde. In zijn naaste omgeving is hij twee dierbaren verloren door zelfdoding. “Het is nog steeds een taboe en het is belangrijk dat we allemaal hard moeten werken om het taboe wat te dresseren”, zegt Van der Velde. Want het taboe helemaal laten verdwijnen is lastig.

"Een jaar geleden kwam ik in Hengelo wonen en toen kwam ik erachter dat hier nog geen bordjes waren. Toen heb ik meteen contact gezocht met de gemeente Hengelo. Ik ben blij dat het zo goed werd opgepakt door de ambtenaren." De Hengeloër is al langer actief voor 113 en haalt regelmatig geld op voor projecten van de stichting.

Het gesprek aangaan met mensen, hoe mensen zich écht voelen, is volgens Van der Velde van belang. “Bij een gesprek is het belangrijk om een wederzijds vertrouwen te hebben”, zegt Van der Velde. Daar hoort óók de vraag stellen over suïcide: “In dat gesprek neem je dan langzaam de ruimte om de vraag te stellen. Die vraag stellen kost best moeite, omdat je op dat moment in het hoofd kruipt van iemand die mogelijk al langer met die gedachten rondloopt.”

'Handelsverlegen'

Wanneer je daar het gesprek over voert en eerlijk over bent, dan is het zoeken naar hulp volgens Van der Velde al een stap dichterbij. Op de website van 113 staan allerlei tips over hoe je daar het gesprek over voert, ongeacht hoe ingewikkeld en moeilijk dat ook is.

“We zijn te vaak handelsverlegen", zegt wethouder Marie-José Luttikholt. “Wanneer we vragen aan mensen hoe het gaat, dan is vaak het antwoord dat alles goed gaat, terwijl dat niet altijd zo is.”

Inside Out

Redenen dat jonge mensen het er niet over willen hebben, hebben vaak te maken met het feit dat 'kinderen en jongeren het heel lastig vinden om hun ouders met sombere gedachten lastig te vallen'. Eén voorbeeld dat Van der Velde noemt, is de Pixar-film Inside Out, waarin de personificatie van emoties in het hoofd van een jong meisje centraal staat. “Psychiaters zeggen dat deze films als een soort platformpje kunnen dienen om gesprekken te hebben met kinderen over welke emoties zij voelen.”

Wettelijk verplicht

De online training is volgens Luttikholt een goede manier om kennis op te doen: “Je leert op die manier tips en trucs om het gesprek aan te kunnen gaan met iemand. Het enige wat je hoeft te doen, is de QR-code te scannen.” Gemeentes zijn sinds vorig jaar verplicht om beleid te maken: “Daar gaan we als gemeente mee bezig.”

Meer bankjes

In heel Nederland zijn er nu 2000 van dit soort bordjes, waaronder in de Twentse gemeenten Enschede, Hof van Twente en Losser. Volgens Van der Velde mogen er meer van dit soort bordjes komen, zeker ook in de rest van Twente. “In mijn vorige woonplaats Haaksbergen heb ik eenzelfde verzoek ingediend bij de wethouder. Dat zou natuurlijk fantastisch zijn als daar óók bordjes komen.”