Boek als eerbetoon aan geleerde Fleringse ‘verloren boerenzoon’ Jacobus Middendorp (1537-1611)
Hij was een geestelijke en academisch historicus die tegenwoordig wordt beschouwd als een van de grondleggers van de Europese wetenschapsgeschiedenis. Toch was lang niet bekend hoe groot de invloed was van Jacobus Middendorp. Tot voor kort wist ook niemand dat deze tijdgenoot van geleerden als Erasmus, Hugo de Groot en Christiaan Huygens geboren is in…Fleringen. Maar nu is er – dankzij de Stichting Heemkunde Tubbergen – een boek als eerbetoon aan deze geleerde ‘verloren boerenzoon’.
Pas enkele jaren geleden ontdekten Dick Schlüter en mede-oprichter van de Stichting Heemkunde Tubbergen, Martin Paus, bij toeval de ‘hoesbreef’ van Jacobus Middendorp. In de kroniek van de Twentse edelman Schweder Schele stuitten ze op het volgende citaat: ‘Middendorpius genant und ist aus Twent aus der baurschafft Fleringen burtig gewest von dem erbe Middendorp.’ Waarmee werd bevestigd dat Middendorp daadwerkelijk een boerenzoon is uit Fleringen.
Publicatie Georg Hartong
Voor Martin Paus aanleiding om boekwetenschapper Georg Hartong uit Deventer te vragen om onderzoek te doen naar leven en werk van Middendorp. Hartong, die een museale collectie boeken heeft aangelegd voor de Athenaeumbibliotheek en het Museum Geert Groote Huis, legde zijn bevindingen vast in de publicatie 'Jacobus Middendorp - Twentse Pionier WetenschapsGeschiedenis / Pionier der WissenschaftsGeschichte aus Twente Niederlande'. De officiële presentatie van dit boek op zondag 2 februari kan Hartong niet meemaken; hij overleed in december afgelopen jaar.
Boekpresentatie vol symboliek
De officiële presentatie van het boek over Jacobus Middendorp vindt plaats op zondag 2 februari 2025 in de kapel van De Eeshof te Tubbergen. Niet toevallig is dit ook de dag waarop het 25-jarig jubileum van de Stichting Heemkunde Tubbergen wordt gevierd. Het is dan ook Maria Lichtmis, een katholieke feestdag. Jacobus Middendorp was in zijn tijd een trouwe volgeling van het katholieke geloof. De keuze voor de locatie Hof van Tubbergen 'De Eeshof' is eveneens symbolisch: Middendorp werd bijna vijf eeuwen geleden vermoedelijk gedoopt in de kapel van Eschede. Destijds de enige plaats in Tubbergen waar dopelingen terecht konden, aangezien Tubbergen in 1537 nog geen zelfstandige kerk had.
Donateurs van de Stichting Heemkunde Tubbergen, die de presentatie willen bijwonen, kunnen zich aanmelden via: [email protected]
Relatief onbekend gebleven
Jacobus Middendorp, geboren op het erf aan de huidige Oldenzaalseweg waar thans de familie Busscher woont, is ondanks zijn wetenschappelijke prestaties door de eeuwen heen relatief onbekend gebleven. Voor de Stichting Heemkunde vormt de publicatie over Middendorp dan ook een uitermate relevante bijdrage aan de Tubbergse geschiedenis, waarmee diens nalatenschap blijvend zal voortleven.
Handboek Europese hoger onderwijs
Middendorps bekendheid is vooral te danken aan zijn baanbrekende werk 'De celebrioribus universi terrarum orbis academiis Libri duo' (1567), een grondige studie over de geschiedenis van universiteiten en een handboek voor het Europese hoger onderwijs. Waar veel historische werken in zijn tijd gericht waren op de geschiedenis van koningen en staten, bracht Middendorp de academische wereld in de schijnwerpers als essentieel voor de ontwikkeling van wetenschap en cultuur. Zijn werk werd goed ontvangen en herdrukt. Zelfs de Italiaanse kardinaal en latere paus Urbanus VII prees Middendorps bijdrage.
Werken van Middendorp
Jacobus Middendorp heeft verschillende boeken gepubliceerd, die alle in Duitsland werden gedrukt. Deze boeken die uiterst zeldzaam zijn, worden nauwelijks aangeboden en bevinden zich voornamelijk in oude klooster- en universiteitsbibliotheken verspreid over Europa. In Overijssel zijn slechts vijf exemplaren van zijn werk te vinden. De Athenaeumbibliotheek in Deventer, de Collectie Overijssel in Zwolle en de bibliotheek van de havezate De Breklenkamp bezitten elk een werk van Middendorp. Ook in Tubbergen zijn twee van zijn boeken te vinden. Martin Paus slaagde erin om enkele van deze zeldzame werken te bemachtigen.
Eenmalige oplage 300 stuks
'Jacob Middendorp - Twentse Pionier WetenschapsGeschiedenis / Pionier der WissenschaftsGeschichte aus Twente Niederlande' betreft een hardcoveruitgave, telt 104 pagina's en verschijnt in een eenmalige oplage van 300 exemplaren. De prijs van dit werk met Isbn 978-94-6491-802-1, bedraagt € 20,- en bij verzending € 27,50. Daartoe kunnen belangstellenden het boek via [email protected] bestellen (en op afspraak in Tubbergen afhalen).
