In Gronau en Ahaus klinkt aanhoudend protest... en dat heeft alles te maken met kernenergie
De anti-kernenergiebeweging in het Duitse grensgebied bij Twente zit niet stil. De afgelopen maanden waren er meerdere protesten in Gronau en Ahaus tegen vervoeren van kernafval en het verrijken van uranium. Met als resultaat dat een Duitse deelstaatminister zich er zelfs persoonlijk mee heeft bemoeid. De vergunningprocedures voor het vervoer van kernafval (naar Ahaus) en uitbreiding van uraniumverrijking (in Gronau) zijn echter nog in volle gang.
In Duitsland heeft de afgelopen jaren alles in het teken gestaan van de Atomausstieg, ofwel het sluiten van de kerncentrales. De Emslandcentrale in Lingen werd in 2023 als een van de laatste reactoren in Duitsland van het elektriciteitsnet afgekoppeld. Dat is de reden waarom er in Twente niet langer jodiumtabletten worden uitgedeeld aan risicogroepen.
Tijdelijke opslag kernafval
Behalve dat de uitstap uit kernenergie nogal wat invloed heeft op het Duitse stroomnetwerk, is ook het risico rond radioactieve straling niet verdwenen. De komende jaren worden splijtstofstaven op locatie gekoeld. Vervolgens moet er voor de gebruikte staven een tijdelijke of definitieve opslag worden gevonden.
Zo'n 'tijdelijke' opslag staat bijvoorbeeld in Ahaus. Op hemelsbreed nog geen 20 kilometer van de Enschedese binnenstad staan circa 330 vaten met kernafval opgeslagen. De vergunning loopt tot 2036, maar wordt mogelijk verlengd vanwege het ontbreken van een definitieve opslag. Bovendien is het de bedoeling dat er op korte termijn nog eens 152 castorvaten met kernafval bij komen.
Minister legt wegwerkzaamheden stil
Tot afgrijzen van omwonenden, actiegroepen en het gemeentebestuur van Ahaus heeft de rechter de uitbreiding van de kernopslag goedgekeurd. De vrees is dat de stad nooit meer van het kernafval afkomt, althans niet meer voor het einde van deze eeuw.
Een vergunning voor het daadwerkelijke wegtransport vanuit de voormalige kerncentrale in Jülich (net over de grens bij Kerkrade) naar Ahaus moet nog wel afgegeven worden. Vooruitlopend op die vergunning zou deze maand een belangrijk kruispunt in Ahaus op de schop gaan, om het zware vrachtwagentransport met de 152 vaten veilig te laten passeren.
Deelstaatminister van verkeer Oliver Krischer heeft daar echter een stokje voor gestoken en een bouwstop opgelegd. Zolang Noordrijn-Westfalen nog geen verguninning voor het transport heeft verleend, acht hij de voorbereidende wegwerkzaamheden in dit stadium onnodig.
Kritiek van actiegroepen
Opvallend is de bemoeienis van Krischer, omdat hij eerder deze maand bij een werkbezoek aan Gronau nog door anti-kernenergiedemonstranten aan de jas is getrokken. Zij vinden de minister van Bündnis90/Grüne (de Duitse equivalent van GroenLinks) hypocriet, omdat hij via kabinetsbeleid de opslag van kernafval in Ahaus mogelijk lijkt te maken, terwijl hij als politicus altijd fel tegen was.
Het stopzetten van de werkzaamheden wil overigens niet zeggen dat het transport vanuit Jülich niet doorgaat, maar actiegroepen hopen zo dat er 'tijd wordt gekocht', verklaren ze aan de Münsterland Zeitung.
Urenco wil uitbreiden in Gronau
De demonstranten richtten zich ook op nieuwe ontwikkelingen in Gronau. Aan de oostkant van de stad heeft Urenco een uraniumverrijkingsfabriek. Omdat kernenergie in de rest van de wereld - in tegenstelling tot Duitsland - nog wel hoog op de agenda staat, is er voor het bedrijf nog werk genoeg. Verrijkt uranium is immers een brandstof voor kerncentrales.
Anderhalf jaar geleden is aangekondigd dat Urenco in Gronau wil uitbreiden. Het bedrijf zit middenin een vergunningprocedure voor de bouw van een opslaghal voor gebruikte uraniumcentrifuges. Ook verwacht Urenco dit jaar toestemming te starten met opslag van uraniumoxide in Gronau. Dat is een radioactief poeder dat wordt gebruikt in kernbrandstofstaven. Een hal daarvoor staat er al tien jaar, maar is nog nooit in gebruik geweest.
