De Haverstraatpassage in de Enschedese binnenstad wordt de komende tijd flink onder handen genomen. Oude kabels en leidingen worden vervangen en verlegt. Het zorgt voor een fraai gezicht in het markante straatje. De werkzaamheden worden zorgvuldig gedaan, want er ligt een bijzonder stukje Enschede onder de grond.
Momenteel is een flinke sleuf te zien in de winkelstraat. Doel van de operatie is om een modern riool aan te leggen, met een betere infrastructuur. Veel panden zijn nog in het bezit van oude waterleidingen. De klus wordt naar verwachting in oktober afgerond.
De werkzaamheden gebeuren niet alleen zo stil mogelijk – met elektrische apparatuur – maar worden ook voorzichtig aangepakt. De Haverstraatpassage bevindt zich namelijk op een archeologische laag: een bodemlaag die sporen en materialen uit het verleden bevat.
Archeologen zitten er dan ook bovenop. Tot nu toe zijn er vooral sporen van de oude Espoort, de vroegere stadspoort, gevonden. Het is nog niet bekend of het om grote stukken gaat, of slechts een paar stenen.
Enschede zag er begin 1800 heel anders uit. De stad had twee grachten en twee poorten die toegang gaven tot het centrum: de Veldpoort en de Espoort. De gracht moet naast de huidige Walstraat en Noorder- en Zuiderhagen hebben gelegen. In het Enschede van vandaag de dag moet de Veldpoort worden bedacht in de Marktstraat ter hoogte van het kuispunt De Graaff en de Boekhandel Broekhuis. De Espoort stond aan het begin van de Langestraat, ongeveer op de plek waar nu Schuurman Schoenen gevestigd is. De geschiedenis van de Espoort wordt uitgebreid besproken in een aflevering van In Depot.
Bij graafwerkzaamheden in 1979 zijn overblijfselen van de Espoort en gracht gevonden, uitgegraven en in kaart gebracht. De gevonden muurfunderingen bleken deels van voor en deels van na de stadsbrand van 1862 te zijn. Ook zijn resten uit de middeleeuwen gevonden: een aantal houten palen, die kunnen wijzen op een houten loopbrug. Een duidelijke link met de resten van de fundering van de Espoort uit 1806 was er uiteindelijk niet.