Tbs met dwang voor man die bij Tactus Enschede in de lift instak op begeleider

Als agenten op 16 april na de melding van een steekincident bij Tactus Verslavingszorg arriveren, treffen ze op de grond bij de lift een man aan die theedoeken tegen zijn buik drukt. Naast hem ligt een schilmes. Er is gestoken. Naar de verdachte hoeft niet lang te worden gezocht: die zit met bebloede handen op een muurtje achter het pand.

Worsteling van vijf verdiepingen

Het slachtoffer van het steekincident is de 55-jarige begeleider van D. Even daarvoor heeft hij zijn cliënt begeleid naar een gesprek met een psychiater, op de vijfde verdieping van het pand. Reden is dat de inmiddels 30-jarige man, een geboren Irakees, al een paar dagen verward gedrag vertoont en (opnieuw) cannabis heeft gebruikt.

Na het gesprek op weg naar de uitgang gaat het mis. Als de liftdeuren sluiten pakt D. een schilmes, dat hij van huis heeft meegenomen. Hij steekt in op zijn begeleider, die zich probeert te verweren. Het mes valt en wordt weer opgepakt. De worsteling duurt de hele liftgang van vijf verdiepingen voort.

Stemmen in het hoofd

De officier van justitie vindt dat er sprake is van poging tot doodslag of anders zware mishandeling. De advocaat van D. vraagt vrijspraak omdat er geen sprake zou zijn van opzet. Beide zijn het er tijdens de inhoudelijke behandeling van de zaak - op 13 januari - in ieder geval over eens dat gezien de toestand van D. geen sprake van strafvervolging kan zijn, maar dat er een tbs-behandeling nodig is.

Uit onderzoekrapporten blijkt dat de man - die zijn proces wel vanuit de gesloten inrichting in Zaandam afwachtte - aan schizofrenie lijdt. Zo zou hij zijn begeleider 'een aardige man' vinden, maar ook stemmen in zijn hoofd hebben gehoord. 'Eentje zei nog je moet hem dood maken', staat in het proces-verbaal dat kort na het steekincident is opgemaakt. Deskundigen zeggen dat het zeer aannemelijk is dat hij zodanig ernstig paranoïde was, dat hij geen invloed heeft gehad op zijn handelen in de lift bij Tactus.

Gedwongen opname in kliniek

De rechtbank in Almelo ziet alleen bewijs voor poging tot zware mishandeling. Van poging tot doodslag kan volgens de rechter geen sprake zijn, omdat in forensisch onderzoek geen informatie zit over de lengte van het mes en dus ook niet over de potentiële dodelijkheid van eventuele verwondingen. Van zware mishandeling is geen sprake, omdat de daadwerkelijke verwondingen van het slachtoffer zouden genezen, zonder medische behandeling en zonder blijvende schade.

Gezien de geestestoestand van D. ontslaat de rechter hem van verdere rechtsvervolging. Maar er bestaat wel vrees voor herhaling. In het verleden is D. vaker veroordeeld. Hij heeft diefstallen gepleegd, is weggelopen van een psychiatrische afdeling en heeft medepatiënten aangevallen.

'De veiligheid van de samenleving vereist' volgens de rechter een verplichte, langdurige en intensieve opname in een tbs-kliniek met een hoog beveiligingsniveau. Tbs met dwangverpleging luidt dan ook de opgelegde maatregel. Er is geen harde einddatum, maar omdat het om een misdrijf tegen de lichamelijke integriteit gaat mag de behandeling van rechtswege langer dan vier jaar duren.