Mobiliteitsprincipes gemeente Losser: Verkeersveiligheid op 1, de fiets op 2, en waar blijft de auto?

Het college kwam met 6 mobiliteitsprincipes, die de raadsfracties tijdens de onlangs gehouden oordeelsvormende vergadering kregen voorgelegd. De bedoeling is dat met in achtneming van deze basisprincipes de komende 10 jaar voor meer verkeersveiligheid gezorgd wordt, waarbij met name fietser en wandelaars meer ruimte krijgen.

De voorgestelde mobiliteitsprincipes vallen niet bij elke fractie in goede aarde. “Een aantal van deze principes doet geen recht aan de situatie van de gemeente Losser. Ze zijn meer gericht op een stad dan op een plattelandsgemeente”, stelt Harold Sligman, fractievoorzitter van Burgerforum Losser. Wat Sligman betreft ademt het de sfeer van een 15-minuten stad.

Losserse groeiambitie

Burgerforum heeft moeite met het principe ‘De fiets eerst’. “De fiets is een belangrijk vervoermiddel, en verdient ook blijvende aandacht. Losser is als 13^e geëindigd bij de verkiezing van Beste fietsgemeente 2024. Dus zo slecht doen we dat nog niet. Volgens ons betekent dit principe: ‘de fiets eerst, en de auto het laatst’. Past dit bij de Losserse groeiambitie?” Liever dan ‘Verkeersveiligheid heeft onze prioriteit’ ziet Sligman een planmatige aanpak op plekken waar de verkeersveiligheid onder druk staat, los van het mobiliteitsplan.

Wat de ‘groene en wandelvriendelijke centrums zonder doorgaand autoverkeer aangaat wil Sligman weten om welke dorpen dat geldt. “Ik denk dat dit alleen voor Losser geldt. Dat betekent geen doorgaand autoverkeer voor onze ondernemers.” Het verlagen van de snelheid op zich is wat betreft Burgerforum prima, maar wijst erop dat inrichting van 30km/uur wegen een financieel lastige opgave is voor de gemeente.

Een belangrijke zaak die Burgerforum mist is aandacht voor het buitengebied, en het landbouwverkeer op de wegen daar. Sligman: “Deze kadernotitie staat vol met haakjes die politiek gekleurd zijn, waarvan Burgerforum vindt dat die geen recht doen aan het coalitieakkoord en ook niet aan de belangen en ambities van onze inwoners en ondernemers.”

De fracties van CDA, D66 en PvdA zijn korter van stof. Wat CDA-raadslid Gerry Waanders betreft kunnen de 6 mobiliteitsprincipes prima door de CDA-deur. “Dit gaat alleen om het vaststellen van de 6 principes. De uitwerking daarvan volgt uiteraard en daar volgen ook de nodige discussies over”, aldus Waanders. Het CDA waardeert het dat belanghebbende organisaties en inwoners hebben meegedacht bij de totstandkoming van dit document. Wel zien de christendemocraten graag ‘verkeersveiligheid’ als eerste aandachtspunt.

Niet het uitvoeringsplan

Ook Jinne Stienstra van D66 is positief en gaat inhoudelijk niet in op de reactie van Burgerforum: “Dit is niet het uitvoeringsplan.” De PvdA toont zich aangenaam verrast: “Ook vanwege het integrale karakter, het kijken naar de omgeving. Er staan mooie principes in.”

Met VVD-voorman Harry Heegen kwam hierna een ander geluid aan bod. Heegen stelt dat de auto als laatste aan bod komt. “Losser is herkenbaar aan de bereikbaarheid. Snel even hier boodschappen doen, voor de deur kunnen stoppen.” De auto wordt helemaal verbannen, vindt Heegen. “Straks loopt je het risico dat je de hele Gronausestraat 30km/uur wordt. Dat gaat ten koste van de ondernemers. De toegankelijkheid van de auto moet als een rode draad meegenomen worden in dit stuk.”

“Mobiliteit is een middel om mensen deel te laten nemen aan onze samenleving”, reageert wethouder Jan Engels. “Vroeger was de straat van iedereen. Daarna kwam de auto; een prachtige uitvinding die ook zorgde voor de emancipatie van het platteland. Met die auto kwamen ook nadelen. De auto gebruikt veel ruimte, terwijl we veel opgaves hebben en strijdige belangen: klimaatadaptatie, woningbouw. En de auto is er niet voor iedereen. Hij is er niet voor de mensen onder de 18, hij is er niet voor veel van onze ouderen, hij is er niet voor mindervalide of mensen die een auto niet kunnen betalen.”

Verworvenheid auto behouden

De vraag is, aldus de wethouder, hoe wij onze openbare ruimte zo in kunnen richten dat mensen mee kunnen doen aan de samenleving, waarbij we de verworvenheid van de auto behouden, dus de auto zeker niet verbannen. “Maar wel om de nadelen daarvan voor de openbare ruimte, die primair is ingericht voor autogebruik, terug te dringen.”

Engels benadrukt dat de 6 uitgangspunten richting geven. “Het zijn geen normen”, zegt hij. Hij gaat mee met het CDA om de verkeersveiligheid een stapje hoger te zetten. “Hoe bevorderen we die? Bijvoorbeeld door in de kernen waar mogelijk de snelheid terug te dringen van 50 naar 30km/uur, door fietsverbindingen te verbeteren. Als het prettiger en veiliger is om voor de korte afstand een fiets te pakken, houden we mensen in beweging. Ik zou oprecht ook willen dat kinderen vanaf 8 jaar zelfstandig en veilig naar school kunnen gaan. Wat we nu zien is dat steeds meer kinderen, omdat het niet veilig is op straat, met de auto naar school gebracht worden. Je creëert daarmee weer onveilige toestanden rond school.”

Richting VVD merkt de wethouder op dat het realiseren van verkeersveiligheid een stuk lastiger wordt als de auto op 1 gezet wordt. Richting Burgerforum geeft hij aan dat dit niet gaat om een stedelijk stuk. “Per situatie en per locatie kijken we hoe we de balans in de richting van de uitgangspunten. Wat op die locatie het belangrijkst is.”

Buitengebied

Voor Sligman is de beantwoording niet voldoende. Hij heeft nog geen reactie op zijn vraag over de veelal smalle wegen in het buitengebied, waarop landbouwverkeer, woon/werkverkeer en fietsers zich bewegen. “Dat is een probleem.” Een onderzoek wijst volgens hem uit dat mensen met een laag inkomen meer afhankelijk zijn van een auto dan mensen met een hoog inkomen. “Mensen met een lager inkomen werken vaak op plekken die moeilijk bereikbaar zijn met het openbaar vervoer, en dan zitten we ook nog eens een keer in een regio waar openbaar vervoer onder druk staat. De auto hebben we nodig. Die auto hoeft wat mij betreft niet op de eerste plek, maar zeker niet op de laatste plek.”

Forensendorp

“Ik heb nergens gelezen dat bereikbaarheid beperkt gaat worden”, reageert Waanders. “Losser is een forensendorp, daar kijk je met je volle verstand naar. Daarmee hoef je niet te zeggen dat de auto op de eerste plaats moet komen staan. Het is niet zo dat je bij elke winkel voor de deur vijf parkeervakken moet hebben. We moeten goed kijken hoe deze 6 principes ingevuld worden. En het buitengebied is in dit document wel genoemd; ook het landbouwverkeer moet op een veilige manier zijn weg vinden.” De LTO was een van de organisaties die mee aan tafel zat en inbreng heeft gehad in het document.

Het CDA gaat akkoord met de mobiliteitsprincipes, op voorwaarde dat de verkeersveiligheid op 1 komt te staan. Waanders: “We moeten niet eerst asfalt neerleggen voor de auto’s en dan als sluitstuk nog een stippellijntje op het asfalt tekenen voor de fietsers. Laten we eerst fietsers een veilige plek geven, en daarnaast is er ruimte voor de auto’s.”

De VVD wil eveneens verkeersveiligheid op 1, en dan de fiets en auto als gelijkwaardig daaronder. “De fiets mag daar ook nog wel iets boven, want het is superbelangrijk dat de verbindingswegen in de dorpen goed bereikbaar zijn voor fietsers. Maar houd ook rekening met de toegankelijkheid van de ondernemers.”

Engels zet nogmaals de verkeersveiligheid op 1. “De andere principes zijn ter ondersteuning en ook om te illustreren dat je verkeersveiligheid op verschillende manieren kunt bereiken, bijvoorbeeld door meer aandacht te geven aan de fiets. De auto slorpt op dit moment veel openbare ruimte op. We willen de auto niet weg hebben, we willen accenten anders leggen.”

De fracties zijn er samen nog niet uit; het agendapunt gaat als bespreekstuk naar de raadsvergadering van 11 februari.