Minister spreekt in Hengelo over zorgen om Syrië: 'Wie komt er voor Arameeërs op? Laat ons dat zijn'

Een kleine duizend mensen waren vrijdagavond aanwezig bij de bijeenkomst van de Aramese Federatie Nederland. Daaronder ook vertegenwoordigers vanuit de Grieks-orthodoxe en Alawitische gemeenschap, waar dezelfde zorgen leven. Er circuleren sinds december berichten van vernieling, bedreiging en zelfs geweld tegen minderheden. Veel aanwezigen verwachten eigenlijk maar één ding: politieke druk op de nieuwe leiders van Syrië vanuit Nederland, zodat christenen en andere groeperingen er zonder vrees kunnen leven.

Argwaan, maar in gesprek

Toch is de Minister van Buitenlandse Zaken deze vrijdagavond niet van de uitgesproken taal. Hij spreekt vooral de hoop uit dat de huidig leider van Syrië, Julani, zijn beloftes waarmaakt. Dat het land zich na decennia van 'repressie' en 'schijnbare stabiliteit' onder Assad, gevolgd door een vernietigende burgeroorlog, weer kan opbouwen.

"We kijken met argwaan naar het nieuwe bewind", aldus Veldkamp. Nederland en andere EU-landen blijven in gesprek met de nieuwe leiders. "We willen geen vacuüm dat zich vult met China of Rusland." Geopolitiek dus. Maar de minister zegt dat hij zich wil gaan verdiepen in de zorgen en de geluiden vanuit de gemeenschap. "Wie komt er voor Arameeërs op in de wereld? Laat ons dat dan zijn."

Allereerste Arameeër in Tweede Kamer

Veldkamp wordt na zijn afsluitende woorden getrakteerd op een luid applaus uit de zaal. Net als de Twentse NSC-Kamerleden Pieter Omtzigt en Isa Kahraman. Laatstgenoemde is de allereerste Arameeër in het Nederlandse parlement. Het was dan ook de Rijssenaar die 'zijn' minister van Buitenlandse Zaken naar de Mariakerk in Hengelo haalde, om hem met eigen ogen te laten zien hoe groot de Aramese gemeenschap is en hoe betrokken Arameeërs zijn bij de situatie in het land van hun voorvaderen.

Desgevraagd geeft Kahraman antwoord op de vraag waarom die situatie zo belangrijk is. Het gaat naast de bevolking ook om historisch en cultureel erfgoed. Plekken als Maaloula, waar nog de taal van Jezus (Westers Neo-Aramees) wordt gesproken. Maar waar ook steeds meer christenen wegvluchten. "Een land zonder inheemse bevolking is ten dode opgeschreven."

Kahraman merkte in de Tweede Kamer hoe de komst van de nieuwe leiders van HTS na de val van Assad werden toegejuicht. Hij noemt het 'naïef', vooral op basis van onwetendheid van wat er werkelijk allemaal in Syrië met al haar verschillende groeperingen speelt. Hij heeft zelf de beelden gezien van geweld tegen Alawieten en intimidatie van christenen en zal zijn Kamerlidmaatschap gebruiken om politieke hiertegen politieke druk te blijven voeren.

'Niet per ongeluk op terrorismelijst'

Ook de Enschedese NSC-leider Pieter Omtzigt spreekt deze avond. Hij wijst op eerdere revoluties, in het Libië van Khadaffi of recenter in Afghanistan, die volgens hem ook niet tot mooie dingen hebben geleid. Omtzigt is sceptisch over de toekomst van Syrië. "Al-Julani staat niet per ongeluk op een Amerikaanse lijst, met 10 miljoen dollar als je hem binnenbrengt."

Daarmee wijst hij op de terrorismelijst. Al-Julani richtte bij het uitbreken van de Syrische burgeroorlog in 2011 Jabhat al-Nusra op, de voorganger van het huidige HTS. Met Al-Nusra was hij jaren trouw aan Al-Qa'ida. En juist daarom zijn veel Arameeërs bang dat christenen dezelfde behandeling wacht als in de burgeroorlog door IS.

Hoewel Al-Julani beterschap heeft beloofd, met verkiezingen en een nieuwe grondwet, zijn de zorgen toegenomen nu onder meer het curriculum voor scholen is aangepast naar streng-islamitische maatstaven. "Het grote gevaar in Syrië zit niet bij de gemiddelde Syriër, aldus Omtzigt, "maar of de staat afglijdt tot een radicale staat." Hij roept op samen aan een staat te bouwen waar voor alle groepen plek is.