Veertig vrouwen proeven Enschedese politiek tijdens open dag waar mannen niet welkom zijn: ‘Dit voelt veiliger’
De straatverlichting in Enschede zou ‘s avonds een paar uur eerder worden gedimd, maar niemand had nagedacht over het veiligheidsgevoel dat erdoor achteruit zou gaan. Als er meer vrouwen over hadden meegepraat was dat anders gegaan, gelooft raadslid Yara Hümmels. Het is een van de redenen dat zaterdag het stadhuis werd geopend. Alleen voor vrouwen.
De volksvertegenwoordiging zou een afspiegeling van de samenleving moeten zijn. Hoe diverser de stemmen in een debat, hoe breder mensen zich kunnen vinden in het beleid dat daaruit ontstaat, stellen onderzoekers.
En toch: de Enschedese gemeenteraad bestaat uit 17 vrouwen en 22 mannen. Hoewel het aandeel vrouwelijke raadsleden (44 procent) de afgelopen termijnen groeide – en hoger ligt dan het landelijk gemiddelde (36 procent) - is deze groep nog altijd ondervertegenwoordigd. Het zeskoppige college van burgemeester en wethouders bestaat zelfs uit louter mannen.
Het aantal vrouwen in de (lokale) politiek moet dus omhoog, is een breed gedeelde mening in het land. Ook in Enschede. Als raadsleden Hadassah Meijer, Yara Hümmels en Linda Wissink elkaar twee maanden geleden op de gang tegenkomen na een vergadering, besluiten ze - met het zicht op de gemeenteraadsverkiezingen in 2026 - een speciale open dag te organiseren. “Alleen voor vrouwen”, aldus Wissink. “Om zo de drempel te verlagen om in gesprek gaan met andere vrouwen en raadsleden.”
Alle vrouwelijke lokale politici scharen zich achter het plan, veel van hen zijn aanwezig. “Het voelt nu veiliger om te praten vanuit een vrouwelijk perspectief.”
Geen schreeuwer
Dat verklapt meteen een van de dynamieken achter het wegblijven van dames uit de politiek. “Ik merk dat mannen in het algemeen vaak onbewust een stempel drukken op gesprekken, ook in de raad.” Wissink wil niet generaliseren, maar wel verschillen benoemen. “De argumentatie is ook anders dan wanneer alleen vrouwen met elkaar discussiëren. Vrouwen kijken vaak meer vanuit de sociale kant en mannen meer financieel en technisch.”
Straatverlichting en sportende tienermeiden
Onderwerpen die vrouwen aangaan komen makkelijker op de politieke agenda als er vrouwen meepraten, merkt Hümmels op. “In de visie op sport, spel en bewegen in Enschede staat bijvoorbeeld niet dat tienermeiden stoppen met sporten vanwege onzekerheid over menstruatie en gemengde teams.”
Daarnaast zag ze hoe een besluit om straatverlichting uren eerder te dimmen uit belang van biodiversiteit en geldbesparing, als een hamerstuk aangenomen zou worden. “Er was in debatten wel over gesproken, maar bij die vergaderingen over het zogeheten fysiek domein zijn veelal mannen. Terwijl ik daar als vrouw direct een mening over had: hebben we wel gedacht aan de veiligheid?”
Hümmels beschrijft ook een dergelijk verschil. “Mannen zijn vaak stelliger en feller in hun taal. Ook als ze weinig van een onderwerp weten.” Daardoor twijfelde ze zelf of ze wel geschikt was voor de politiek. “Ik ben geen schreeuwer, vroeg me af of ik daar wel hoorde.”
Moedermuur
Ze legt uit hoe ook late vergaderingen belemmerend kunnen zijn voor vrouwen die moeder zijn. “In Enschede is de eindtijd met 23.00 uur al beter dan elders waar het eindeloos is, maar hier gaan de mannen daarna vaak nog de kroeg in waar het politieke gesprek doorgaat. Dat is lastig voor moeders, omdat ze zich verantwoordelijk voelen voor het gezin dat ’s ochtends weer moet draaien.”
De omgeving draagt bij aan dat gevoel, zegt Wissink. “Als mannen politiek actief willen worden, terwijl ze een drukke baan hebben en een gezin, wordt het aangemoedigd. En bij vrouwen is het vaker ‘Zou je dat wel doen?’” Die zogeheten moedermuur wordt vaker beschreven en wordt ook gezien bij jonge vrouwen die uit voorzorg minder doen, omdat ze later mogelijk zorgtaken erbij krijgen.
Stem van de Enschedeër
Die verantwoordelijkheid werpt ook voor bezoeker Nicole Hesseling een drempel op om politiek actief te worden. “Het zou een mooie functie kunnen zijn, maar ik heb twee kinderen en ben alleenstaande moeder. Ik heb daarom totaal maar 28 uur voor werk en moet daar wel van kunnen leven.”
Ze is naar de open dag gekomen, omdat ze wil horen of dat mogelijk is. Want ze staat te popelen om de stem van de Enschedeër te zijn. “Ik maakte de afgelopen tien jaar dingen mee, waardoor ik destijds de kracht verloor zelf een stem te hebben.”
Hesseling was getrouwd en had haar eigen ontwerpstudio tot ze in 2015 in scheiding lag. Ze ging in loondienst, maar dat eindigde na twee jaar en ze belandde tijdelijk in de bijstand. “Door het systeem, regeltjes. Dat heeft heel veel met mij gedaan als mens, je raakt je eigen regie kwijt, een gevoel van onrecht. Terwijl ik een hbo-opleiding had en twintig jaar had gewerkt. Ik had iemand nodig die mijn verhaal in het stadhuis vertelde. Zo’n soort tolk wil ik nu voor anderen worden. Ik heb mijn stem terug.”
Dubbel gevoel
Ook Monique Bastkuster is op bezoek in het stadhuis. “Ik heb altijd wel een mening en vind dat je daar dan ook wat mee moet doen.” Concrete voorbeelden van dingen die anders moeten in Enschede vindt ze nog lastig te benoemen. “Daarom ben ik ook hier gekomen. Je moet ergens starten.” Ze denkt alleen al iets bij te kunnen dragen vanuit haar eigen ervaringen. “Ik ben 25 jaar ondernemer en heb ook privé best wat meegemaakt.”
Lees verder onder de afbeelding.
Ze heeft een dubbel gevoel over de middag alleen voor vrouwen. “Normaal ben ik er niet zo van. Als je iets wil zeggen als vrouw, moet je het gewoon doen. Maar ik denk dat er nu wel meer vrouwen op afkomen dan wanneer het gemixt zou zijn.”
Het gender-evenwicht in de politiek mag wat haar betreft beter. “Het is net als in het bedrijfsleven, daar zouden ook veel meer vrouwen in het bestuur en management moeten zitten. Het geeft een andere kleur. Vrouwen kijken anders dan mannen, zijn in het algemeen wat zorgzamer.” Of ze door deze dag overtuigd is om de politiek in te gaan? “Dat weet ik nog niet, maar ik vind het alleen al leuk om zo samen te zijn en te praten met elkaar.”
Dit was de open dag
Zo’n veertig vrouwen bezochten totaal de open dag. Zij werden opgevangen door lokale politici, ook alleen vrouwen. Die vertelden eerst hoe zij zelf in de politiek terechtgekomen waren. Daarna werden de bezoekers rondgeleid door het stadhuis, langs de vergaderzalen, raadszaal, burgemeesterskamer, trouwzalen en burgerzaal. Ondertussen deelden ze feitjes over de ruimtes (‘dit is gebouwd in 1930’ en ‘op het schilderij zie je burgemeester Edo Bergsma’) en beantwoordden ze vragen (‘hoeveel uur per week ben je kwijt aan het politieke werk?’, ‘wanneer vergader je?’ en ‘krijg je betaald?’). Tot slot was er de nazit, waarbij in kleinere groepen werd doorgepraat.
Als de dag ten einde is kijkt initiatiefnemer Wissink positief terug. “Supergaaf dat er zoveel dames zijn gekomen en dat ze ook zo verschillend zijn. Ze stelden goede vragen.” Die gingen vooral over politiek actief zijn – en niet over inhoudelijke politiek. “Er waren geen discussies over klimaatcrisis of woningbouw, de focus lag op praktische aspecten zoals tijdsbesteding en de combinatie met werk.”
In sommige gevallen zijn er zelfs al vervolgafspraken gemaakt. “Iemand wil een maand meelopen met om te kijken hoe het is. Met mijn fractie.” En zo begint de politiek.
Gerelateerd
