De negen Lokale Zonnebloem afdelingen in Tubbergen trekken collectief de stekker eruit: "Menig traan om gelaten"

Na 62 jaar komt er een einde aan de activiteiten die de Zonnebloem afdelingen in de gemeente Tubbergen het hele jaar door hielden. Een verdrietig einde van een bewogen tijdperk. Zo ziet oud-voorzitter Anneke Regeling, van de afdeling Tubbergen het afscheid in elk geval. "Ik heb er menig traan om gelaten."

Vanaf 1 april is Zonnebloem afdeling Tubbergen voltooid verleden tijd. Tot aan die datum ronden ze het programma nog af. "Het rommelde al een tijdje", begint Regeling haar verhaal. "Het landelijke bestuur had veel eerder moeten communiceren dat de regels veranderden. Nu we geen voltallig bestuur meer hebben, kunnen we weinig beginnen. voor de gasten is 't het allerergste. Die staan nu in de kou. Ik heb het gevoel dat we onze gasten in de steek laten maar het kan niet anders", verzucht ze.

De beslissing om te stoppen nam het bestuur van de Zonnebloem afdeling Tubbergen. Ten eerste vanwege de maximale termijn van twaalf jaar voor bestuursleden. Dit betekent voor de Tubbergse afdeling dat vier van de zeven bestuursleden met terugwerkende kracht vanaf 1 januari moeten aftreden. Vervanging is er niet. Daarnaast moeten alle plaatselijke Zonnebloem afdelingen per 1 januari 2028 fuseren tot één gemeentelijke afdeling. De negen afdelingen in de gemeente Tubbergen zijn hier geen voorstander van. Volgens de ervaren vrijwilligers reizen ouderen niet zomaar naar activiteiten in andere dorpen.

"Begin januari kwamen we met alle negen afdelingen bijeen", vertelt Regeling. "We waren unaniem: we stoppen ermee. Iedereen was gewoon boos." Volgens haar heeft elk kerkdorp in deze gemeente een eigen Zonnebloem-identiteit, programma en werkwijze. "Als je die allemaal samenvoegt, krijg je onherroepelijk gesputter", is haar overtuiging. "Dan voelt het niet meer vertrouwd."

Kort daarop informeerde de -inmiddels voormalig- voorzitter het hoofdkantoor over het besluit. De reactie die Regeling kreeg, verbijsterde haar. "Het enige dat gezegd werd, was dat we het kasboek met de penningmeester goed af moesten sluiten. Niemand die meeleefde en zei, goh wat ontzettend jammer voor jullie. Zo'n koele, onmenselijke reactie van zo'n menselijke organisatie. Dat doet mij echt pijn. En ze realiseren zich volgens mij niet wat een netwerk en een knowhow ze weggooien."

Voor activiteitencoördinator Truus Pegge speelt de Zonnebloem al bijna 30 jaar een grote en belangrijke rol. "Dit vrijwilligerswerk was niet alleen mijn taak, het was mijn passie", benadrukt ze. "Zelfs met het plannen van vakanties hield ik rekening met de Zonnebloemactiviteiten. Het raakt me enorm dat we niet langer de mensen kunnen helpen die we zo lang hebben ondersteund. Hoe lang ik nog door had willen gaan? Altijd! Er zat geen eind aan. Bij veel mensen ben ik kind aan huis."

Dat is niet alleen gezellig, het is ook belangrijk", heeft ze gemerkt. "In elke wijk hebben vrijwilligers zicht op de Zonnebloemgasten. Wanneer zij merken dat er iets aan de hand is, kunnen zij mensen of instanties waarschuwen. "Dat maakt mij het meest verdrietig", vult Regeling aan. "Dat we het contact verliezen doordat we niet meer het 'recht' hebben om bij de mensen te komen. En we hebben tientallen gasten die we bezoeken, die niet meegaan naar activiteiten."

Hetty Strijker (84) sloeg echter geen activiteit over. "Daar verheugde ik mij altijd enorm op", laat ze weten. "Een paar keer per jaar waren er vaste dingen, zoals de kerstmiddag. Afgelopen jaar nam ik er een nieuwe buurvrouw mee naartoe. Ze houdt niet zo van uitgaan maar genoot die middag echt en wilde de volgende keer weer mee. Heel jammer, we moeten ons er maar bij neerleggen."

Trees Tijink (89) is al meer dan 50 jaar lid van de Zonnebloem. "De uitjes waren altijd erg gezellig. Of we nu naar een tuincentrum gingen of een dag naar Staphorst. Ik ga uit mezelf niet snel op bezoek bij iemand", geeft ze toe. "Tijdens de Zonnebloemactiviteiten sprak ik ook eens anderen. Dat ga ik echt missen."

Of er in de toekomst een nieuwe organisatie opstaat die zich bekommert om de ouderen in de dorpen is te hopen. Vooralsnog ondernemen de Tubbergse vrijwilligers nog geen actie. "Eerst het oude afsluiten voordat je iets nieuws begint", legt Regeling uit." Ze is ervan overtuigd dat er wel weer 'iets' komt. "Mensen blijven naar elkaar omkijken. Dat verandert niet nadat wij gestopt zijn." Truus Pegge knikt instemmend en besluit: "Als iemand iets oppakt, ben ik zeker bereid om te helpen."

Zonnebloem Tubbergen neemt tot 1 april de tijd om het programma af te ronden. Daarna wordt de afdeling officieel opgeheven.

'Al ruim twee jaar bezig'

Volgens de woordvoerder van Zonnebloem Nederland, René Rijkers, zijn de lokale afdelingen ruimschoots in de gelegenheid gesteld om zich op de nieuwe situatie voor te bereiden. "We zijn al ruim twee jaar bezig met het communiceren van de verandering richting alle lokale afdelingen", laat hij weten. "Onder meer via nieuwsbrieven, een webinar en tijdens ons rondje langs alle provincies. Er is geadviseerd om alvast op zoek te gaan naar andere vormen, bijvoorbeeld meer onderling samenwerken. Ik vermoed dat de gedachte heerste dat het zo'n vaart niet zou lopen. En nu is het zover."

Rijkers vervolgt: "Als we doorgaan zoals we altijd deden, is er over tien-twintig jaar geen Zonnebloem meer. Er zijn volop aanwijzingen dat er dingen niet goed gaan. De gemiddelde leeftijd van vrijwilligers worden bijvoorbeeld steeds hoger. Lokale functies zijn steeds minder goed op te vullen en veel bestuursleden bekleden meerdere functies binnen de afdelingen. Het vinden van jonge bestuursleden is een groeiend probleem. Er is meer uitstroom dan instroom waardoor we helaas rigoureuze maatregelen moeten treffen. Verjongen en vernieuwen is ons streven."

Die verjonging hoopt de Zonnebloem te bewerkstelligen door zich te ontwikkelen tot een -eventueel online- platform. "Waarbij we onze kennis en activiteiten open stellen voor mensen met een beperking. Om hen te helpen mobiel te zijn, op vakantie te kunnen hun vrije tijd in te vullen. We willen, kort gezegd, de kennispartner van Nederland worden op het gebied van toegankelijkheid. Ons land telt 1.4 miljoen mensen met een lichamelijke beperking. Daarvan maken er zo'n 100.000 af en toe gebruik van onze diensten. Ook voor de rest willen we bereikbaar en zichtbaar zijn."

Zure appel

Rijkers vertelt dat er maar weinig afdelingen zijn die besluiten de stekker eruit te trekken. "Die kan ik op één hand tellen." Maar alleen de negen afdelingen in Tubbergen en een van de vijf in Almelo zijn er al tien. "Nou ja, bijna dan. Vanzelfsprekend vinden we dat ontzettend jammer. Waar we heel blij mee zijn is dat tot nu toe 96 procent van de bestuursleden die over de termijn zaten, vrijwilliger blijven. Ik hoop dat het ook in Twente goed gaat komen. Dat door samenwerking en nieuwe mensen die opstaan de Zonnebloem daar doorgaat of opnieuw opstaat. Want het laatste dat we willen is onze gasten én onze vrijwilligers uit het oog verliezen. We moeten alleen even door deze zure appel heen bijten."