Klarna breidt uit naar fysieke winkels, komt Almelo verder in het rood?

“We maken ons grote zorgen”, zegt Gerwin Pol, directeur van Stadsbank Oost Nederland. Hij ziet een enorme toename van mensen in financiële problemen door achterafbetaaldiensten zoals Klarna. Online is deze optie al langer populair, maar Klarna wil als eerste betaalbedrijf z'n diensten uitbreiden naar fysieke winkels.

“Het zijn vooral jongeren die hierdoor in de schulden raken”, stelt Pol vast. "Een landelijk probleem dat zich in behoorlijke mate voordoet in Almelo.” Begin 2024 zaten 4100 Almelose huishoudens diep in de schulden, wat neerkomt op 12,1 procent van alle huishoudens. En dat aantal is voor het derde jaar op rij gestegen.

Ook Wim van der Werff, coördinator SchuldHulpMaatjes Almelo, ziet de gevaren: “We krijgen steeds meer hulpvragen binnen van jongeren die in de klauwen van de betaaldiensten terechtkwamen.” De consumentenbond waarschuwde al: klanten worden onverwacht geconfronteerd met incassokosten of krijgen oplopende schulden doordat retourneren misgaat.

Geen enkele controle

Volgens Pol zijn juist mensen met een schuldverleden extra vatbaar. Dat ziet ook Van der Werff. “Mensen proberen bijvoorbeeld hun problemen te compenseren door iets te kopen voor een geluksmomentje. Met als gevolg dat de schulden verder oplopen.” Het grote probleem is volgens Pol dat er geen enkele controle op is of iemand het bedrag écht kan terugbetalen. “Vroeger kon je op de pof drinken in de kroeg. Dan schatte de kroegbaas je kredietwaardigheid wel in. Zelfs dat was een betere controle dan wat betaalbedrijven nu hanteren”, zegt Pol.

Achteraf betalen is in feite in lening. Zoals bij elke lening moet de klant binnen een bepaalde termijn het bedrag terugbetalen. Maar in tegenstelling tot traditionele kredietverstrekkers hoeven deze bedrijven niet te checken of iemand het zich kan permitteren. Dit omdat ze nauwelijks tot geen rente rekenen.

Zorgen vanuit de Tweede Kamer

Pol is daarom bang voor ‘Amerikaanse praktijken’. “Je geeft mensen een creditcard en wacht tot de bom ontploft.” Hij pleit er daarom voor dat betaaldiensten aan dezelfde eisen voldoen als andere kredietverstrekkers. Die zorgen klinken ook in de Tweede Kamer, waar Kamerleden op 5 februari in gesprek gingen met vier betalingsdiensten (Klarna, Riverty, Billink en In3). Die diensten kregen veel vragen vanuit de Kamerleden over het risico waarmee kwetsbare groepen in de schulden kunnen komen. De vier bedrijven willen daarom een database met daarin schulden van klanten en of er eerder problemen waren door de ‘betaal later’-optie.

Van der Werff ziet weinig heil in de voornemens van de betaalbedrijven. “De schulden van mensen zijn hun businessmodel.” Pol is blij dat er meer regulering komt; vanaf november 2026 gaan er strengere Europese regels gelden voor aanbieders van achteraf betalen. Tot die tijd staat het aanbieders vrij om hun huidige diensten verder uit te breiden naar de winkelstraten. Pol vindt het daarom belangrijk om jongeren te blijven voorlichten, maar erkent ook dat daarmee het kwaad al is geschied: “Zolang het sentiment heerst hoe gaaf het is om spullen te hebben, blijft het vechten tegen de bierkaai.”