Veiligheidsregio Twente wil verbod op opslag van vuurwerk in woonwijken wettelijk vastgelegd hebben
Veiligheidsregio Twente wil af van de opslag van consumentenvuurwerk in woonwijken. Met het overkoepelende Veiligheidsberaad, overigens. Roelof Bleker, voorzitter van die Twentse veiligheidsregio, stuurde afgelopen dinsdag de staatssecretaris een brief van die strekking.
Die brief van Bleker, tevens burgemeester van Enschede, was getimed: afgelopen woensdag, twee dagen later, werd er in de Tweede Kamer gesproken over onder meer de risico’s van vuurwerkopslag in woonwijken. Aanleiding voor dat debat èn die brief is het UT-rapport ‘Leren van twee vuurwerkrampen’ dat eind 2023 verscheen. UT-onderzoeker René Torenvlied presenteerde dat rapport twee weken geleden in Enschede.
Risico’s uitsluiten, niet alleen beperken
Bleker roept in zijn brief aan het kabinet op tot ‘verdergaande en concrete maatregelen die een veilige opslag van (consumenten)vuurwerk garanderen’. Risico’s voor inwoners en aanrukkend brandweerpersoneel bij brand moeten worden uitgesloten. Niet alleen beperkt.
De veiligheidsvoorzitter doelt daarmee op maatregelen die na verschijning van dat UT-rapport zijn genomen: een verbod op gaasverpakking die de explosieve kracht van vuurwerk alleen maar blijkt te vergroten en aanpassing van de blusinstructie in het geval er brand bij een opslag uitbreekt. Die luidt nu: ontruimen in een straal van 400-1000 meter.
Dat is praktisch niet uitvoerbaar, stelt Bleker. Bovendien verwachten inwoners dat brandweer lieden ingrijpen als er iets rond hun huis misgaat, niet dat zij op een afstand duimendraaiend toekijken hoe hun hebben en houwen in vlammen opgaat.
Anders gezegd, in de woorden van Bleker: ‘In sterk bebouwde gebieden zoals woonwijken zouden we geen vuurwerkopslaglocaties moeten willen’.
Landelijk verbod in plaats van versnipperd gemeentebeleid
Op dit moment bepalen gemeenten zelf waar vuurwerkopslagen mogen komen of blijven. Dat is ongewenst, vindt Bleker. Maar hij is niet de enige; een heel aantal leden van de vaste Kamercommissie Justitie en Veiligheid en een meerderheid in de Tweede Kamer is dat met hem eens. De Omgevingswet zou moeten worden aangepast, vinden zij.
Verantwoordelijk staatssecretaris Chris Jansen (PVV) wil daar nog niet aan. Afgelopen woensdag gaf hij bij de bespreking in die veiligheidscommissie aan dat de huidige maatregelen ‘op dit moment’ adequaat lijken. De huidige veiligheidseisen voor opslagen in woonwijken gaan over een verplichte sprinklerinstallatie, de brandwerendheid van deuren en muren en de afstanden tot andere panden.
Onderzoek op onderzoek
De opdracht van een ruime Kamermeerderheid om te komen met regelgeving om opslag uit woonwijken te weren, heeft Jansen vertaald in een nieuw onderzoek naar de veiligheidsrisico’s daarvan. Onderzoek op onderzoek dus, vinden commissieleden. “Dat terwijl het rapport (‘Leren van twee vuurwerkrampen’, red.) toch heel helder is”, zei SP-commissielid Michiel van Nispen. “Die maatregelen zijn niet afdoende.”
Leren van twee vuurwerkrampen
De twee belangrijkste conclusies van het onderzoek naar de vuurwerkrampen in Culemborg (1991) en Enschede (2000) waren dat de rol van de overheid bij die rampen veel groter was dan en dat ook licht consumentenvuurwerk in opslag bij brand veel gevaarlijk is dan altijd is beweerd. Brandweer Nederland paste de blusinstructie voor brand bij een opslag aan - niet meer blussen maar ontruimen in een straal van 400-1000 meter - maar dat is praktisch niet uitvoerbaar.
Gemeenten en de gezamenlijke Veiligheidsregio’s pleiten dan ook voor een verbod op opslagplaatsen in woonwijken. PVV-staatssecretaris Chris Jansen wil daar vooralsnog niet aan en wacht de uitkomsten af van een nieuw onderzoek.
Jansen wil evengoed de uitkomsten van dat nadere veiligheidsonderzoek afwachten en dan bekijken of er aanvullende maatregelen nodig zijn.
Bezuinigingen Veiligheidsregio’s en brandweer
De discussie rond de risico’s van vuurwerkopslag in Den Haag speelt tegen de achtergrond van voorgenomen bezuinigingen op Brandweer en Veiligheidsregio’s. Rampenbestrijding en crisisbeheersing komen daardoor in gevaar, zo stellen commissieleden. Maar ook de zorg voor brandweerpersoneel komt in het gedrang.
Verplaatsen kost geld
Bij een verbod op vuurwerkopslag in woonwijken moeten de bestaande opslagen worden verplaatst. De Kamer wil dat gefaseerd geregeld zien, maar bij gedwongen verplaatsing zal de overheid de knip moeten trekken. Gaat dat om een landelijk besluit, dan geldt dat voor het Rijk. Bij een gemeentelijk verbod is dat de gemeente.
Kamer, maar ook gemeenten en Veiligheidsregio’s, zien het liefst duidelijkheid voor de komende jaarwisseling, wanneer die opslagen weer worden volgepakt. De resultaten van het onderzoek naar de veiligheidsrisico’s waarop de staatssecretaris wacht, worden voor april verwacht.
Wie is nou waarvoor verantwoordelijk?
Dat Nederland goeddeels polder is, en ook als zodanig wordt bestuurd, is heel duidelijk te zien in de verdeling van verantwoordelijkheden voor het voorkomen en de bestrijding van brand, rampen en crises. En in zo’n debat over de risico’s van vuurwerkopslag.
Gemeenten gaan over de omgevingsplannen voor het eigen territorium. Over de vergunningen voor de vestiging van een vuurwerkopslag bijvoorbeeld, maar ook over de instelling van vuurwerkvrije zones of zelfs een vuurwerkverbod rond de jaarwisseling.
Brandweerzorg en rampenbestrijding is de verantwoordelijkheid van 25 Veiligheidsregio’s, waarvan Twente er eentje is. Die zijn vertegenwoordigd in het landelijke Veiligheidsberaad. Dat adviesorgaan voor het Ministerie van Justitie en Veiligheid bestaat uit alle 25 voorzitters van de Veiligheidsregio’s. Veiligheidsregio’s zijn ook formeel werkgever van de verschillende brandweerkorpsen in hun regio.
Het Rijk bepaalt de wettelijke kaders waarbinnen gemeenten en Veiligheidsregio’s hun taak moeten invullen. En hoeveel geld daarvoor beschikbaar is.
Bij verschillen van mening over de effectiviteit van wetten en andere maatregelen die ons land veilig moeten houden, over de hoeveelheid geld die daarvoor nodig is en of er regels moeten veranderen of niet (en hoe dan), is er overleg en afstemming tussen al die partijen nodig.
Gerelateerd
