Voormalig wijkagent bindt strijd aan met cybercrime in Twente: 'Doe alsjeblieft altijd aangifte!'

"Het is hartstikke nodig dat we ons als politie meer gaan bewegen op de digitale snelweg", vertelt Jansen bij 1Twente. "Als slachtoffers van online oplichting voorheen aan de balie kwamen om aangifte te doen, konden ze een afspraak maken voor over drie weken. Door alles efficiënter in te richten, kunnen we nu direct actie ondernemen. Als mensen direct aangifte kunnen doen, kunnen we langzaamaan het vertrouwen terugwinnen."

Fulltime aanjager

Als Projectleider digitale transformatie is het een van de taken van Jansen: zorgen dat dat vertrouwen terugkomt en de aangiftebereidheid stijgt. Twee jaar geleden solliciteerde de voormalige wijkagent in de Hengelose Es naar de functie: "Ze zochten een fulltime aanjager. Ik ben niet per se heel erg digitaal onderlegd, maar wel een organisator. Dat was ik als wijkagent ook al. Een verbinder. Nu moet ik zorgen dat iedereen in de organisatie digitaal vaardiger wordt."

Zijn werkgebied omvat heel Twente. Een van de eerste dingen die hij regelde waren zogeheten 'digidagen' in de Riskfactory op Twenthe Airport: "Alle collega's hebben daaraan meegedaan. In het ochtenddeel waren er workshops, in de middag moesten ze een casus oplossen. Dat was een succes: het heeft hun laten zien wat er mogelijk is en waar nog stappen te zetten zijn."

Boekhouding gewist

Zogenoemde 'digicoaches' moeten zorgen dat alle agenten op straat vanaf nu goed beslagen ten ijs komen: "Zij ondersteunen bijvoorbeeld de wijkagenten. Wat zijn de digitale sporen van een online misdaad en hoe stel je die veilig? Je wilt niet dat daders hun hele boekhouding gewist hebben, voordat wij in actie hebben kunnen komen."

Jansen snapt dat veel agenten nog steeds het liefst achter een winkeldief aangaan, maar het wordt tijd dat er, zeker met het oog op de beschikbare capaciteit, prioriteiten worden gesteld: "Waar moeten we meer op inzetten: op die winkeldief die een blikje bier uit een supermarkt steelt of die cybercrimineel die een bejaarde zijn volledige oudedagsvoorziening ontfutselt?"

Op woensdag 2 april houdt de politie-eenheid Oost-Nederland een actie onder de noemer ‘Echt Niet Vandaag’. Daarbij richt de politie zich op drie doelgroepen: jongeren, digitaal minder-vaardigen en het MKB. "Deze doelgroepen zijn kwetsbaar. Jongeren worden bijvoorbeeld geronseld om criminele handelingen te doen, zoals het ophalen van bankpasjes en geld. Ouderen zijn minder digitaal vaardig en daardoor kwetsbaar. En ook bedrijven zijn doelwit van criminelen."

Dat het hard nodig is, blijkt alleen al uit de Twentse cijfers over 2024. Er is voor zo'n 30 miljoen euro schade geleden, waarbij 4.500 mensen of bedrijven het slachtoffer werden. Dat is slechts het topje van de ijsberg, omdat uit onderzoek is gebleken dat slechts een op de vijf slachtoffers aangifte doet. Toch vraagt Jansen iedereen de moeite te nemen: "Doe altijd aangifte! Elke aangifte kan het verschil maken, blootleggen hoe daders te werk gaan, wat er allemaal speelt. Bovendien hebben we data nodig om een goede zaak tegen daders op te bouwen."