Vijf jaar geleden kreeg de website van de gemeente Hengelo een complete make-over. De digitale toegankelijkheid van de toen elf jaar oude site werd daarmee sterk verbeterd. Achter de schermen wordt sindsdien voortdurend gewerkt aan verbeteringen van die digitale toegankelijkheid. Dat is geen overbodige luxe in een tijd dat steeds meer diensten digitaal worden aangeboden. Hengelo is echter nog lang niet het beste jongetje van de klas.
Alle websites en apps van overheden moeten voor iedereen toegankelijk zijn, ongeacht niveau of beperking van de gebruiker. Iedereen moet gelijke toegang hebben tot belangrijke informatie en diensten. Hoe gaat dat bij de gemeente Hengelo? "In Hengelo is digitale inclusie een belangrijk thema," zegt een woordvoerder. "Iedereen moet volwaardig kunnen deelnemen in de digitale samenleving."
Daaronder valt ook toegang tot digitale middelen. Zo kunnen inwoners met schoolgaande kinderen en een lager inkomen via het Kindpakket een aanvraag doen voor een laptop.
"In 2024 hebben we een pilot uitgevoerd om het makkelijker te maken voor inwoners om digitale informatie te vinden, zonder dat zij daarvoor uitgebreide digitale vaardigheden nodig hebben." Met andere woorden: zowel de laaggeletterde als de intellectueel moet er terecht kunnen.
Overheden zijn verplicht om op hun website een zogenaamde toegankelijkheidsverklaring te publiceren. De website van de gemeente Hengelo heeft op dit moment toegankelijkheidsstatus C. Dat betekent dat de eerste maatregelen zijn getroffen, maar dat er nog veel stappen te zetten zijn. Uiteindelijk moet iedere website van de overheid naar toegankelijkheidsstatus A. Op het dashboard van digitoegankelijk.nl is te zien hoe digitoegankelijk de gemeente Hengelo is en hoe de stad het doet ten opzichte van andere gemeentes.
Er zijn ook projectwebsites van de gemeente die nog de laagste categorie E hebben, waaronder Hengelo.nu, informatiewijzerhengelo.nl en begroting.hengelo.nl. Die websites voldoen daarmee niet aan de wettelijke verplichting. Een site als hengelo.raadsinformatie.nl heeft toegankelijkheidsstatus D en voldoet ook niet aan de status. De gemeente zegt op de hoogte te zijn van deze constatering. "We werken nu hard aan digitale toegankelijkheid. Dit doen we onder andere door de basis op orde te brengen: De eerste stap is dat we bepalen welke websites blijven bestaan. Daarna gaan we prioriteren en kijken we welke websites we laten onderzoeken op digitale toegankelijkheid."
De gemeenteraad van Hengelo nam op 6 november vorig jaar een motie aan om de toegankelijkheid van de gemeentelijke website tot zomer 2025 te verbeteren naar niveau B en hiermee de wettelijke verplichtingen en eigen ambities na te komen. Om dat doel te bereiken wordt dit voorjaar een toegankelijkheidsonderzoek uitgevoerd. Daarbij worden ook inwoners betrokken. "We willen hiervoor ons lezerspanel gebruiken, maar ook inwoners die doof of slechthorend zijn."
Als het gaat om het beter digitaal toegankelijk maken van de website dan spelen verschillende zaken mee: "We besteden aandacht aan heldere en begrijpelijke communicatie (B1-niveau), optimaal gebruikersgemak en de technische toegankelijkheid van onze website."
Een voorbeeld daarvan is het toevoegen van Tolkie aan de gemeentelijke website, een tool die moeilijke woorden uitlegt en samenvattingen van webpagina’s maakt. Deze tool is ontwikkeld in samenwerking met laaggeletterden. "We verkennen op dit moment ook of een TeleTolk een goede aanvulling kan zijn. Daarmee kunnen inwoners bellen met de gemeente via een gebarentolk."
De website van de gemeente Hengelo is tegenwoordig datagestuurd. Door analyses van zoekgedrag en pageviews is precies te zien welke pagina's interessant zijn voor inwoners, ondernemers en bezoekers. De meestgezochte pagina's krijgen dan ook een prominente plek op de homepage. Op die manier hoeft de bezoeker niet ver te zoeken.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten ondersteunt gemeenten in het verbeteren van de digitale toegankelijkheid. In Nederland gaat het de goede kant op. Het aantal toegankelijkheidsverklaringen van gemeenten steeg in 2023 met 62,4% naar 2929. Het aantal verklaringen dat voldoet aan de wettelijke verplichting is gegroeid met 40,4% ten opzichte van 2022, bleek uit Jaarmonitor Digitale Toegankelijkheid 2023.
Het verbeteren van de digitale toegankelijkheid is ook noodzakelijk vanwege de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv), die op 1 januari 2026 wordt ingevoerd en die de digitale communicatie met inwoners verder moet verbeteren. Dat betekent dat de gemeente ook een zorgplicht heeft.
Hoe de gemeente zich daar op voorbereid? "Binnen dit project verbeteren we stap voor stap onze online dienstverlening, zodat deze toegankelijker en nog gebruiksvriendelijker wordt voor iedereen. Zo zijn we gestart met het digitaliseren van alle formulieren op onze website."
Naast het verbeteren van de digitale communicatie moet het ook altijd mogelijk blijven om telefonisch contact op te nemen of om persoonlijk langs te gaan om zaken te regelen. Ook dat is onderdeel van de wet. "We zijn op de hoogte van deze zorgplicht. We bieden altijd meerdere manieren aan om in contact te komen met ons."
En als dat digitaal niet lukt? "Inwoners kunnen ook vragen stellen bij de wijkentrees, de bibliotheek en het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO). We passen in 2025 alle webpagina’s aan door duidelijk aan te geven wat inwoners kunnen doen als ze er digitaal niet uitkomen of hulp nodig hebben."
Hengeloërs kunnen in de bibliotheek terecht op het Ontwikkelplein op de derde etage voor vragen over het gebruik van DigiD. Het is ook mogelijk om computercursussen te volgen, zoals bij SeniorWeb Hengelo de cursus Digisterker over digitaal communiceren met de overheid. "Ook het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) in de bibliotheek staat klaar voor vragen over digitale zaken, die verder reiken dan de gemeente, zoals DUO of de Belastingdienst."